حجت‌الاسلام موسی بیات*

خدایا دوست گردان به من در این روز نیکى را و نـاپسند بدار در این روز فسق ونافرمانى را وحرام کن بر من در آن خشم وسوزندگى را به یاریت اى دادرس داد خواهان.
مطالب مهم
1- دوست داشتنی در رمضان – احسان
2- زشت پسندیده – کره الی...
3- محرومیت دلپسند – حرم...
4- هرچه توانی ز توانای اوست
شرح
1-  دوست داشتنی رمضان:
از خداوند می‌خواهیم نیکی و احسان را برای ما دوست داشتنی قرار دهد. امام سجاد (ع) می‌فرماید: سپاس خدای را سزد که ما را راهرو احسان قرار داد و ماه رمضان را راه احسان. احسان خواست ما از خداست بنابراین ما از خدا می‌خواهیم که رمضان را برای ما دوست داشتنی قرار دهد. اما چگونه؟ در ماه مبارک رمضان که خود راهی از راه‌های احسان است بهانه‌ها و زمینه‌های زیادی برای احسان داریم از جمله این که پیامبر رحمت می‌فرماید: العفو عمّن ظلمک و تصل من قطعک و الاحسان الی من اساء الیک و اعطاء من حرمک.
قرآن در آیه 4 سوره ممتحنه می‌فرماید برای شما الگوهای زیبایی در ابراهیم و اطرافیان اوست آن جایی که به کافران می‌گویند ما از شما بری هستیم مگر سخن ابراهیم به پدرش که او هم از کافران بود اما ابرهیم به او احسان می‌کند و می‌گوید من برای تو استغفار می‌کنم با این که مالک چیزی نیستیم.
2- کراهت پسندیده
خدایا فسوق و عصیان بدی است این بدی را برای من زشت گردان. بعضی وقت‌ها عصیان زیبا جلوه می‌کند. قرآن می‌فرماید شیطان اعمال منافقین را برایشان زیبا جلوه می‌دهد با این که گناه و عصیان است. بنده می‌خواهد این فسوق برایش کریه و زشت باشد. معنای فسوق و عصیان تقریبا نزدیک به هم است اما به نظر می‌رسد که عصیان بیشتر جنبه عملی و کسبی دارد اما فسوق در حوزه نظر و فکر هم اتفاق می‌افتد. خدا وند کسانی را که خدا را فراموش می‌کنند فاسقون می‌خواند. ( حشر،19)
فراموشی خدا یک عمل فکری و ذهنی است که لازم نیست انسان برای به دست آوردن آن تلاش کند بلکه با غفلت از یاد خدا دچارش می‌شود. امام سجاد (ع) می‌فرماید: و اعنا علی صیامه بکف الجوارح عن معاصیک  نتیجه : 1- عصیان شر عملی است. 2- فسوق هم علمی وهم عملی است.
3- محرومیت دلپسند  
بعضی نداشتن‌ها دلپسند است، مثل محروم شدن از خشم خدا. دوری از خشم خدا مستلزم، معرفت و اطاعت خداست. 
امام سجاد (ع) : اللهم صل علی محمد و آله و الهمنا معرفه فضله و اجلال حرمته و التحفّظ مما حظرت فیه.آن جایی که خدا حریم گذاشته ما باید حرمت نگه داریم در آن صورت محرومیت دلپسند می‌شود یعنی خدا محرومیت من از لذایذ دلبخواه و دلپسند به دلیل این که مطلوب توست برای من پسندیده است. در این جا از خدا می‌خواهیم که یک محرومیت دلپسند که محرومیت از خشم خود و آتش جهنم می‌باشد را بر ما تحمیل کند. 
4- هرچه توانی ز توانای اوست: بعونک
این خواسته‌های من وقتی محقق می‌شود که تو کمک کنی والا تلاش من بی حسن فروغ رخت بیراهه است.
*عضو هیات علمی دانشگاه