آفتاب اقتصادی بررسی میکند
سایه منفی مشاوراناملاک بر بازار مسکن
صاحبخبر - آفتاب اقتصادی- گروه بازار پول: «آیا مسکن گران میشود؟» این پرسشی است که همه آنهایی که برای خرید مسکن تلاش میکنند، به صورت روزانه از اطرافیان و مشاوران املاک میپرسند. اما آنچه که در این میان بسیار عجیب به نظر میرسد، این است که پاسخ مشاوران املاک به این پرسش در هر شرایطی و در هر زمان از سال یکسان است: «بله، قطعا»! اینکه این اعتماد مطلق نسبت به افزایش قیمت مسکن از کجا حاصل شده، جای بحث و بررسی فراوان دارد؛ چرا که حصول این اطمینان تنها در صورتی ممکن است که چنین تحلیلهایی نسبت به آینده بازار مسکن توسط کارشناسان خبره اقتصادی پس از بررسی دقیق و موشکافانه اوضاع اقتصادی کشور و حوزه مسکن صورت گرفته باشد. این در حالی است که حتی این گونه تحلیلهای کارشناسانه نیز تحت شرایط خاصی و در صورت به روز بودن قابل اتکا هستند.اصرار مشاوران املاکبر «گران جلوه دادن» مسکنحال اینکه مشاوران املاک چه اصراری بر «گران جلوه دادن» و «گران تر شدن» مسکن دارند، حداقل برای سایر افراد قابل درک نیست! کافی است یک بار بهعنوان خریدار به یکی از دفاتر بیشمار مشاوران املاک در سطح شهر محل سکونتتان مراجعه کنید تا متوجه آنچه که در این دفاتر اتفاق میافتد، بشوید. از آنجا که سیاست کلی درون سازمانی آنها بدین منوال است که مشتریان را قانع سازند تا در خریدهایشان تعجیل کنند، حتی گفت و گوهایی که میان کارمندان بنگاههای مسکن صورت میگیرد، از این سیاست پیروی میکند! پس از ورود به این دفاتر، این پیام به خریدار القا میشود که «اکنون نیز برای خرید مسکن دیر است؛ چه رسد به فردا»! همانطور که ذکر شد، عجیب آن است که برای مشاوران املاک تفاوتی ندارد که در چه موسمی از سال قرار داریم. آنها همواره میخواهند با القا کردن احتمال قریب الوقوع گرانتر شدن مسکن، خریداران را ترغیب به انجام معامله موردنظرشان کنند. حتی در فصولی مانند اواخر پاییز که بازار معاملات مسکن تا حدودی در رکود قرار دارد نیز آنها تاکید بر روند صعودی و لحظهای افزایش قیمتها دارند. در حالی که هیچ توجیه اقتصادی برای چنین اظهاراتی وجود ندارد و بارها عدم صحت این پیشبینیها اثبات شده است.جو گرانی کاذب؛ ضربه به خریداران مسکنهمچنین ایجاد جو کاذب، دیگر پیامد چنین رفتاری است که منجر به التهاب در بازار مسکن شده و نهایتا موجب افزایش قیمت نسبی مسکن میشود. ضربه نهایی نیز به خریداران مستاصلی وارد میشود که قرار است اندوخته حاصل از زحمات سالیان بسیار خود را پس از گرفتن وامهای سنگین، بابت خرید یک واحد مسکونی پرداخت کنند. این در حالی است که به گفته بسیاری از فعالان اقتصادی و مردم، نظارت بر کار مشاوران املاک صورت نمیگیرد. عدم نظارت بر دفاتر معاملات مسکناکنون پرسش اینجاست که با توجه به تعداد روزافزون و بسیار زیاد این دفاتر، چرا دولت چارهای برای کنترل و ساماندهی آنها نمیاندیشد؟ همچنین با توجه به اینکه مشاهده شده، در برخی از این دفاتر، معاملات توسط قولنامههای غیررسمی صورت میگیرد، باید بررسی شود که چه نهادی مسئول نظارت بر عملکرد آنهاست؟ مسلم است که در غیراین صورت، حقوق اولیه خریداران مسکن پایمان میشود و حتی در مواردی احتمال کلاهبرداری یا سوءاستفادههای مالی توسط مشاوران املاک افزایش مییابد. به عنوان مثال، بارها شنیدهاید که یک ملک مسکونی به چندین خریدار به صورت همزمان فروخته شده یا ملکی با اجحاف فراوان و گرانتر از ارزش واقعی به فردی فروخته شده است. این رویدادها تنها در صورتی امکان وقوع مییابند که نظارت دولت و دستگاههای اجرایی بر عملکرد مجموعههای اقتصادی وجود نداشته باشد.اتحادیه مشاوران املاک نیز معمولا سیاستهایی موافق هم صنفیان خود دارد و این اتهام که مشاوران املاک قیمت خانه را گران میکنند را رد میکند و معتقد است که مشاوران تنها ۵۰ درصد در قیمتگذاری خانه اثر دارند. به نظر میرسد این اتحادیه در جست وجوی راه حلی برای تبرئه خود از اتهام اثرگذاری در رشد قیمتها باشد.استفاده مشاوران املاک از ترفند وام مسکناز سوی دیگر، بسیاری از مردم برای خرید مسکن ناچار به گرفتن وام به اشکال گوناگون هستند. یکی از مناسبترین وامها برای این منظور، وام مسکن مشتمل بر پرداخت تسهیلاتی با شرایط اقساط و سود ماهیانهای است که هر چند خیلی ایدهآل به نظر نمیرسد، اما از سایر وامهای دولتی به صرفهتر خواهد بود. نکته جالب اینجاست که مشاوران املاک از این گونه تسهیلات نیز به عنوان ترفند دیگری استفاده کرده و با استناد به آنها، پیشگوییهای اقتصادی خود را توجیه میکنند. مجددا در هر حالتی، مشاوران املاک معتقدند که باید هر چه سریعتر اقدام به خرید مسکن کنید و این امر حتی در زمانی که سود تسهیلات مسکن و نحوه بازپرداخت آن تغییر میکند نیز صادق است. برای آنها چه در مواردی که نرخ سود وام مسکن کاهش مییابد، چه هنگامی که این نرخ بالا میرود، تنها یک واقعیت وجود دارد و آن «گران شدن روزافزون قیمت مسکن» است. جای تامل دارد که مشاوران املاک حتی از این مسئله نیز به عنوان حربهای برای پیشبرد مقاصد و اهداف خود استفاده میکنند. شاید تنها چیزی که به آن میاندیشند، منافع شخصی و بهرهبرداری از افزایش قیمت مسکن است. چرا که در این صورت مبلغی که به عنوان کمیسیون از خریدار و فروشنده اخذ میکنند، بیشتر میشود. همچنین با سوق دادن خریداران به سمت انجام معاملات بیشتر، موجب رونق گرفتن فعالیتها و افزایش درآمدهای خود میشوند.سوءاستفاده از وضعیت بازار ارزظاهرا دامنه ترفندهای مشاوران املاک محدود نیست و از قیمت ارز نیز به عنوان ابزار دیگری در نیل به اهداف خود بهره میبرند. اواخر فروردینماه امسال با افزایش غیرقابل پیشبینی قیمت ارز مصادف شد. این در حالی بود که قیمت مسکن طی بهمنماه و اسفندماه سال ۹۶ افزایشی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد یافت و بنابراین به باور تحلیلگران اقتصادی، بازار مسکن حداقل تا سه ماه نخست سال ۹۷ ظرفیت افزایش قیمت نخواهد داشت. با این همه، پس از افزایش بیرویه قیمت ارز، مشاوران املاک با سوءاستفاده از شرایط موجود به تلاش جهت افزایش کاذب قیمت مسکن دست زدند که خوشبختانه موفقیت آمیز نبود.اکنون در عین حال که به گفته کارشناسان مسکن، قیمت املاک از شروع سال جاری تاکنون افزایش نیافته و این روند حداقل تا اوایل تابستان تداوم خواهد داشت، همچنان بسیاری از دفاتر معاملات مسکن معتقدند که موج گرانی مسکن در راه است و قیمتها به صورت لحظهای درحال بالا رفتن هستند! آنها با توسل به وضعیت سایر بازارهای کشور مانند بازار ارز، بازار طلا و سکه، بازار بورس و... سعی در اثبات منطق خود داشته و در این راه از هیچ تلاشی دریغ نمیکنند!تبعیض قائل شدن میان خریدار و فروشندهنکته دیگری که در این راستا عجیب به نظر میرسد این است که مشاوران املاک به طرز محسوسی به فروشندگان توجه بیشتری دارند و حتی برخورد گفتاری و رفتاری آنها با فروشندگان و خریداران مسکن متفاوت است. اینکه جانب عدالت در نحوه عملکرد آنها رعایت نمیشود نیز حقیقتی قابل تامل است.شاید دلیل این امر، تلاش برای حفظ فروشنده و فروختن ملک وی به انبوه مشتریانی است که در حال اقناع آنها هستند و برایشان اهمیتی ندارد که خریدار چه کسی باشد. همانگونه که به خریداران میگویند: «خریدار برای ملکی با این شرایط زیاد است و حتی اگر شما حاضر به این معامله نباشید، افراد بسیاری هستند که بیش از این نیز بابت چنین ملکی پرداخت میکنند.»!نهایتا اینکه خریداران مسکن که این روزها تعدادشان کم هم نیست، درمانده و مستاصل شده و نمیدانند که میتوان به چه کسی اعتماد کرد! امید است که در این راستا تدابیر اساسی توسط دولت و مسئولان اندیشیده شود.∎
نظر شما