رجانیوز-سید رضا صائمی: آی‌فیلم2 با یک ویژه‌برنامه قابل توجه به نام «جشن گل سرخ» هم تحویل سال را جشن گرفت و هم شروع خوبی را برای آغاز به کار خود رقم زد. برنامه «جشن گل سرخ» به طراحی و کارگردانی پیام ابراهیم‌پور و تهیه‌کنندگی محسن اسلام‌زاده از «کاخ ملکه» واقع در مجموعه «باغ بابر» در کابل روانه آنتن شد.
به گزارش رجانیوز، این برنامه در همین اواخر با واکنش دو شخصیت افغانستانی مقیم ایران یعنی دکتر محمدکاظم کاظمی شاعر و فعال فرهنگی و ابوطالب مظفری شاعر افغانستانی رو‌به‌رو شد که نشان می‌دهد آی فیلم2 توانسته است اقشار مختلف مخاطب خود را درگیر برنامه‌هایش کند.
دو تن از مجریان معروف افغانستان اجرای این برنامه را برعهده داشتند. عنوان برنامه هم از یک سنت نوروزی در افغانستان ریشه گرفته‌است. «جشن گل سرخ» از جمله مراسم نوروزی محبوب میان افغانستانی‌هاست که در مزارشریف در اولین روز فروردین انجام می‌شود و بهترین نامی بود که می‌شد برای یک برنامه نوروزی در افغانستان انتخاب کرد. ساختار برنامه هم شبیه به الگوهای ویژه‌برنامه های نوروزی خودمان بود که حالا با زبان شیرین فارسی و لجهه ای که آنها فارسی را صحبت می‌کنند، جذاب‌تر هم شد. مهمانان این برنامه یک بازیگر معروف افغانستان، یکی از کارگردانان سریال‌‌های افغانستانی و تعدادی از هنرمندان برجسته این کشور بودند که گفت‌وگو با آنها برای مخاطبان آی فیلم2 جذاب بود.
«جشن گل سرخ» البته یک مهمان ویژه هم داشت و آن محمدرضا بهرامی سفیر ج.ا.ا. در افغانستان بود که در دقایق پایانی در برنامه حضور یافت. این بخش از برنامه و صحبت‌های سفیر ایران با توجه به افتتاحیه این شبکه به تببین برنامه‌ها و ماموریت‌های این شبکه کمک کرد و یک حضور موثر را رقم زد.
وقتی ابوطالب مظفری شاعر سرشناس افغانستانی با اشاره به برگزاری ویژه‌برنامه نوروزی «آی‌فیلم 2» با عنوان «جشن گل سرخ» در کابل تاکید می‌کند که: «باید دست مریزادی گفت به تهیه‌کنندگان این برنامه، گرچه نقاطی هم وجود داشت که انشالله در دیگر برنامه‌ها تقویت می‌شود اما جنس کار جنس مبتکرانه و دلچسب بود»، می‌شود از اثرگذار بودن این برنامه مطمئن شد.
واقعیت این است که تماشای این برنامه برای مخاطبان ایرانی هم جذاب بود نه فقط به دلیل وجود زبان فارسی که به فهم برنامه کمک می‌کرد که مشترکات فرهنگی که بین ایران و افغانستان وجود دارد، بستر این همراهی و همدلی را فراهم می‌نمود. میان‌برنامه‌های متنوع و بسیاری نیز درباره آداب و رسوم افغانستانی‌ها در نوروز، مشترکات فرهنگی ایران و افغانستان، معرفی مکان‌های تاریخی افغانستان و حال‌وهوای مردم این کشور از جمله این تمهیدات بود که در عین لذت‌های سرگرمی‌بخش واجد کارکردهای شناختی نیز بود و علاوه بر مخاطب افغانستانی به مخاطب ایرانی هم در شناخت بیشتر کشور همسایه و ویژگی‌های فرهنگی آن کمک می‌کرد. از جمله مظاهر این فرهنگ که اتفاقا در بین ایرانیان هم علاقه‌مندان زیادی دارد موسیقی این کشور است. به همین منظور از گروه‌های مختلف موسیقی برای نواختن و خواندن در ویژه‌برنامه «جشن گل سرخ» دعوت شد که به‌عنوان مثال می‌توان به تک‌نوازی و خوانندگی و رقص‌های محلی در طول برنامه اشاره کرد. همچنین گروه‌های منقبت‌خوانی و نعت‌خوانی هم حال‌وهوای ویژه‌ای به برنامه بخشیدند که از جمله جذاب‌ترین بخش‌های «جشن گل سرخ» بود.
به گفته مظفری؛ این اثر از چند جهت اثری فاخر بود که یکی از مهم‌ترین‌های آن برگزاری برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی ایرانی در افغانستان بوده که به عقیده او تاثیرگذاری بسیاری در مخاطب ایرانی و افغانستانی از حیث ایجاد قرابت فرهنگی دارد
.
مظفری یادآور می شود:« نکته مهم‌تر انتخاب محل برگزاری ویژه برنامه است که بسیار هوشمندانه بوده چرا که «باغ بابر» برای ما افغانستانی‌ها از جایگاه مهمی برخوردار بوده و این در جذب مخاطبان افغانستانی اثرات مثبتی داشته است.»
آی فیلم2 ، به عنوان چهارمین کانال از خانواده رسانه‌ای شبکه «آی‌فیلم»، با «جشن گل سرخ» برنامه پرمخاطبی را برای آغاز فعالیت‌هایش انتخاب کرد که با توجه به اینکه برنامه‌های این کانال مخصوص فارسی‌زبانان و علاقه‌مندان به ادیبات و زبان فارسی در جهان به‌ویژه افغانستان و تاجیکستان و دیگر فارسی زبانان منطقه آسیای مرکزی، همچنین فارسی‌زبانان شبه قاره هند، چین و ..... است، می‌تواند در توسعه، تقویت و شکوفایی زبان و فرهنگ فارسی نقش موثری داشته باشد.
«جشن گل سرخ» با توجه به اهمیت نوروز به‌عنوان نماد اشتراک فرهنگی فارسی‌زبانان در میان برنامه‌های تولیدی این شبکه جایگاه خاصی پیدا کرد و به عنوان نقطه عزیمت مناسبی در جهت اهداف این شبکه قابل تحلیل و تقدیر است.
آنچه در این برنامه برای محمد کاظم کاظمی شاعر افغانستانی بسیار جالب بوده است انعکاس «حقیقتِ زندگی افغانستان» است، زندگی‌ای که به گفته او؛ هم با کار آمیخته است، هم با موسیقی. هم با معنویت و هم با تفریح. زندگی‌ای که با همه فشارها، خود مردم درباره سبک آن تصمیم می‌گیرند و همچنان به جلو گام برمی‌دارند.
وی می‌افزاید: «ما برای دمیدن روحیه نشاط و سرزندگی در مردم افغانستان به چنین برنامه‌هایی نیاز داریم، برنامه‌هایی سالم و مفرّح که در آنها سلایق و علایق این مردم به رسمیت شناخته شده‌باشد، آن هم نه سلایقی که ریشه در تاریخ و فرهنگ این مردم دارد، نه سلایق وارداتی از کشورهای بیگانه.»
در واقع این برنامه صرفا یک ویژه برنامه نوروزی با مولفه‌ها و ویژگی های خاص خودش نبود بلکه از رهگذر آن واقعیت‌های جهان افغانستان یا زیست- جهان افغانستان نیز روایت می‌شد. روایتی شیرین و جذاب از سبک زندگی مردم افغانستان که در آن کار و فرهنگ و موسیقی و سنت‌ها و در نهایت معنویت و تفریح در یک درهم‌تنیدگی هویتمند به نام زندگی، به تصویر کشیده می‌شد.
کاظمی خاطر نشان می کند: «تأسیس آی فیلم۲ ویژه افغانستان، که جلوه‌هایی از رویکرد آن را در این برنامه «جشن گل سرخ» دیدیم، می‌تواند آن چیزی باشد که سال‌ها منتظرش بوده‌ایم. ما همیشه به دست‌اندرکاران نهادهای فرهنگی ایران که به فکر کار در افغانستان بودند، می‌گفتیم که شما به هیچ وجه به فکر تبلیغ مستقیم ارزش ها در افغانستان نباشید. تبلیغ مستقیم در خود ایران هم جواب نداده است و شما این را به خوبی حس کرده‌اید. رویکردهای جدید در صدا و سیما و مطبوعات خود شما هم این را نشان می‌دهد که راه اصلی فقط هنر و ادبیات است، بدون هیچ تلاش تصنعی‌ای برای محتوای ارزشی را به خورد مردم دادن.»
وی تاکید می‌کند: «اکنون مردم افغانستان در پی محتوای فاخرتری هستند. جریان شبیه ایجاد اینترنت است. روزگاری تصور عمومی بر این بود که مردم در شبکه‌های اینترنتی فقط و فقط در پی تفریحات سالم و یا ناسالم خواهند بود و به راستی که در آن اوایل چنین هم بود. ولی بعدها دیدیم که آن عطش فرو نشست و امروز فضای وب، یک کانون مهم دانش‌اندوزی و فرهنگ‌پروری هم هست. این اتفاق در افغانستان هم افتاده است و هم از این روی، باید با دست پر، به این بازار روی آورد و آی فیلم ۲ اگر همین رویکرد را در پیش بگیرد، مسلماا می‌تواند یکی از رسانه‌های پربیننده در آنجا باشد.»
قطعا مردمی که سال‌ها رنج جنگ و اختلاف و بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی را تحمل کرده‌اند به تماشای چنین برنامه‌هایی برای نشاط و انگیزه بیشتر و تجربه شادی برای یک زندگی بهتر نیاز دارند. بر همین اساس می‌توان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های برنامه «جشن گل سرخ» را هویتمندی و اصالت فرهنگی آن دانست که محتوا و مضمون آن برگرفته از سنت‌ها و آیین‌هایی بود که هویت بومی افغانستان را در تولید پیام لحاظ می‌کرد و از این رو به عنوان یک برنامه اصیل و غیروارداتی به بسط و گسترش و اعتباربخشی به فرهنگ و هویت بومی مخاطب کمک می‌کرد. برنامه‌ای که محک خوبی بود برای سنجش این نگره که تولید محصولات مشترک فرهنگی و هنری بین ایران و افغانستان چقدر می‌تواند در تحکیم روابط فرهنگی و ملی این کشور تاثیر گذاشته و چه ظرفیت و پتانسیل خوبی از این حیث برای تولیدات رسانه‌ای وجود دارد که مخاطبان زیادی را از هر دو کشور با خود همراه می‌کند.
مظفری می‌گوید: «چند نکته جالب و جدید در جشن گل سرخ آی‌فیلم وجود داشت که حتما برای دیگران نیز چون من جذاب بود، از موسیقی و آوازهای پنجشیری تا نوروز در کف جامعه افغانستان مثل خیاط خانه‌ها و آرایشگاه‌های مردانه در کوچه و بازار.»
این شاعر سرشناس افغانستانی ادامه می دهد: «اینکه این برنامه در دل بخش‌های فرهنگی خود سراغ مردم کوچه و بازار در عید می‌رود پیام مهمی داشته و آن این است که این برنامه صرفا فرهنگی نبوده و توانسته پیوند خوبی با مردم در دل جامعه افغانستان ایجاد کند...یعنی یک برنامه فرهنگی و اجتماعی.»
از دیگر سو، از آنجا که بهره‌گیری از هنر و ادبیات بهترین شیوه ممکن برای تولید و تبلیغ و تبیین پیام است، آی فیلم2 با توجه به یک عنصر مشترک قدرتمند به اسم زبان فارسی و بالطبع فرهنگ‌های مشترک برساخته آن می‌تواند در گسترش فرهنگ و هویت اصیل فارسی و اسلامی در منطقه نقش تاثیرگذاری داشته باشد.
«جشن گل سرخ» یک نمونه موفق از برنامه‌سازی تلویزیونی در یک ساحت و منطقه مشترک فرهنگی بود که ظرفیت‌های این حوزه را برای تداوم این مسیر و بازتولید برنامه های مشابه اثبات کرد.
محمدکاظم کاظمی با تاکید بر اینکه جالب است که دو ملت افغانستان و ایران در این سلایق با هم مشترک هستند، می‌گوید: «موسیقی ما، هنر ما، ادبیات ما، زبان ما، آیین‌های مذهبی و آداب و رسوم ملی ما. به همین دلیل ما بهتر از دو کشور دیگری در این منطقه می‌توانیم با هم داد و ستد داشته باشیم. هم ما مردم افغانستان بتوانیم از محصولات فرهنگی ایران بهره ببریم و هم خود چیزی برای ارائه داشته باشیم.»
واقعیت این است که مردم افغانستان از حیث فرهنگی و رسانه‌ای به شدت به تولید محتواهایی بومی و متناسب با فرهنگ خودی نیاز دارند و صداوسیمای ج.ا.ا. به عنوان مهم‌ترین منبع تامین خوراک فرهنگی می‌تواند به مرجع رسانه‌ای آنها تبدیل شود. لذا آی‌فیلم2 را باید فراتر از یک شبکه تلویزیونی به عنوان یک شبکه فرهنگی و هنری شناخت که می‌تواند نقش موثر این حلقه مفقوده را بازی کند و از تجربه‌های خود در برنامه‌سازی بهره برده و از این طریق ضمن جذب مخاطب بیشتر به ترویج و تبلیغ الگوهای موفق، اصیل و بومی تولیدات تلویزیونی در افغانستان بدل شود.
نظر شما