ایران آنلاین / انحصاری جدید برای صداوسیما؛ این بار در حوزه اعطای مجوز تولید و پخش فراگیر برنامههای رادیویی و تلویزیونی حتی در فضای مجازی. این گویا خلاصهای از مصوبه روز یکشنبه کمیسیون فرهنگی مجلس بوده، مصوبهای که حالا نه فقط بابت انتقادات خارج از مجلس بلکه بهدلیل اختلافنظرهای داخل کمیسیون فرهنگی هم حاشیهساز شده؛ جایی که سخنگوی کمیسیون از سخنان روز یکشنبهاش عقبنشینی کرد، اصلاحطلبان این مجموعه گفتند چنین مصوبهای وجود نداشته و چهرههای اصولگرا به دفاع از آن برخاستهاند. در این میان اما وزیر ارتباطات هم بهعنوان یکی از نخستین منتقدان این مصوبه ظاهر شد. او ابتدا در توئیتی مصوبه کمیسیون فرهنگی را مانع شبکه ملی اطلاعات دانست و سپس هم در گفتوگویی با ایرنا به افشاگری درباره تلاش صدا و سیما برای ایجاد انحصار در فضای مجازی پرداخت. در عین حال فعالان رسانهای و صاحبان کسب و کارهای مجازی نیز در مقام منتقدان سرسخت این مصوبه ظاهر شدهاند.
روایتهای متناقض از مصوبه کمیسیون فرهنگی
آنچه که روز یکشنبه در جلسه کمیسیون فرهنگی مجلس تصویب شد در واقع قسمتی از طرح موسوم به اداره صدا و سیما بود. طرحی که در ماده دوم آن آمده است:پخش فراگیر برنامههای رادیویی یا تلویزیونی در داخل و خارج از کشور در انحصار سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است و مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات رادیویی و تلویزیونی فراگیر و نظارت بر آن منحصراً بر عهده سازمان صدا و سیماست و هرگونه ارائه خدمات نوین پخش فراگیر رادیویی و تلویزیونی الزاماً بر بستر شبکه ملی اطلاعات منحصر و محدود میشود. بعد از ظهر روز یکشنبه احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس خبر تصویب همین ماده را اعلام کرد تا با فاصلهای اندک موج اعتراضات به این تصمیم آغاز شود. ابتدا این فضای مجازی بود که تصمیم کمیسیون فرهنگی را به باد انتقاد و حتی تمسخر گرفت. انحصار جدید برای صدا و سیمایی که خود مدتها است به انحصار مشهور است، سوژه خوبی بود برای ساختن شوخیهای جدید. در میانه این شوخیها و انتقادات اما صبح دیروز دو عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتوگو با سایت انتخاب اعطای اختیار صدور مجوز و مقررات صوت و تصویر فراگیر در «فضای مجازی» به صداوسیما را تکذیب کردند. فاطمه ذوالقدر یکی از این دو نماینده بود که گفته است ماده دو این طرح که در آن فضای مجازی، تعریف شده، مراعاً مانده و قرار بوده دیروز در کمیته هنر و رسانه کمیسیون فرهنگی مورد بررسی قرار گیرد. ذوالقدر درباره پیشبینی خود از احتمال تصویب چنین طرحی در صحن علنی مجلس، در صورت تصویب آن در کمیسیون فرهنگی، آن را بعید دانسته است.
همزمان پروانه سلحشوری، دیگر عضو کمیسیون فرهنگی هم مراعاً ماندن و عدم تصویب این ماده در کمیسیون فرهنگی را تأیید کرده است. او در پاسخ به این سؤال که در صورت طرح این موضوع در کمیسیون فرهنگی با آن موافقت میکنید یا خیر گفته است: کاملاً مخالفم. با اعطای هیچ نوع اختیاری به صداوسیما موافق نیستم. صداوسیما به اندازهای انحصار ایجاد کرده که یکی از عوامل آسیبهای اجتماعی و ناکارآمدیهای ما همین صداوسیماست. با وجود این محمدعلی وکیلی، عضو دیگر کمیسیون فرهنگی مجلس در گفتوگو با ایسنا روایتی جالب از جلسه روز یکشنبه کمیسیون فرهنگی مجلس تعریف کرد. او گفته است: مصوبه این کمیسیون که به معنای انحصار صداوسیما در صدور مجوز رادیو و تلویزیونهای دیجیتالی است محل اختلاف بوده و روز یکشنبه در غیاب مخالفان -که مشغول هماهنگی نشست سه قوه در مجلس بودند- تصویب شده و البته بهدنبال اصلاحش هستند. در این میان البته احد آزادیخواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس که برای نخستین بار خبر تصویب این مصوبه را داده بود هم دیروز قدری سخنان خود را اصلاح کرد و به ایسنا گفت که «خبرگزاریها، نشریات، هفتهنامهها و روزنامهها مشمول این ماده قانون نمیشوند.» همزمان طباطبایینژاد، نماینده اردستان هم ضمن دفاع از مصوبه کمیسیون فرهنگی به خانه ملت گفت: بر اثر این مصوبه مجوز صوت و تصویر فراگیر در بستر فضای حقیقی و مجازی با صدا و سیما است و مصداق آن در فضای مجازی شبکه اینترنتی telewebion است. او علی رغم همه انتقادات گفته است: تصویب این ماده به هیچ وجه با اختیارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منافات ندارد. با این تفاسیر نه تنها محتوای مصوبه کمیسیون فرهنگی، بلکه حتی اصل تصویب آن هم محل سؤال و اختلاف خود نمایندگان است. چیزی که میتواند باعث دامنهدار شدن اخبار درباره این بخش از طرح اداره صدا و سیما شود.
افشاگری وزیر ارتباطات علیه صداوسیما
دیروز اما بیش از همه صدای وزیر ارتباطات در اعتراض به این مصوبه بلند بود؛ او ابتدا در صفحه شخصی توئیتر خود اینگونه نوشت: ضمن احترام به نظر جمعی از نمایندگان محترم کمیسیون فرهنگی مجلس، تصویب قانون اختیارات صوت و تصویر فراگیر برای صداوسیما بدون ذکر تعریف دقیقی از مصادیق صوت و تصویر فراگیر، مانع بزرگی در تحقق لایههای خدمات و محتوای شبکه ملی اطلاعات خواهد بود. اما ساعاتی بعد «ایرنا» سخنانی افشاگرانه از آذری جهرمی را منتشر کرد. وی با بیان اینکه صداوسیما میخواهد تنظیم مقررات، تصدی گری و مالکیت در حوزه صوت و تصویر را به صورت یکجا در دست بگیرد، تأکید کرد: اکنون براساس این رویه، قرارداد بسته، مزایدهای برگزار کرده و پنج پیمانکار انتخاب کردهاند. وزیر ارتباطات ادامه داد: صداوسیما در انتخاب این پیمانکاران به فعالان عرصه صوت و تصویر اعلام کرده که باید جدا از ضمانت نامهها و تعهداتی که به سازمان می دهند، 50 درصد کل درآمدهای خود را نیز به این سازمان بدهند؛ ضمن آنکه کسانی که فاقد مجوز این سازمان باشند با حکم مرجع قضایی تعطیل خواهند شد. آذری جهرمی افزود: مفهوم این کار آنکه هر شرکتی بخواهد در این عرصه وارد شده و فعالیت کند علاوه برهزینههای ثابت خود، باید نیمی از درآمد آن را به صدا و سیما بدهد؛ این کار سبب افزایش قیمت تمام شده خدمات صوت و تصویر برای کاربران شبکه ملی اطلاعات میشود. وزیر ارتباطات مدل ورود صداوسیما به این عرصه را با توجه به مدل اقتصادی که دنبال آن است و تحلیل و تفسیری که دارد، بازدارنده رشد تولید محتوا در شبکه ملی اطلاعات دانسته است.
دیروز اما مدیرعامل «آپارات» و «فیلیمو» هم توضیحات وزیر ارتباطات درباره انحصار طلبی صدا و سیما را تأیید کرد. محمدجواد شکوری مقدم در گفتوگویی اشاره کرده است که هدف صدا و سیما برای دریافت چنین انحصاری، داشتن قدرت بیشتر و توانایی قانونگذاری در این زمینه است؛ به شکلی که در سالهای اخیر همواره تلاش داشته تا به این جایگاه دست پیدا کند اما موفق نبوده است. شکوری مقدم، مدیرعامل وبسایت آپارات که ۳۵ میلیون کاربر دارد و پس از گوگل، پربازدیدترین سایت ایرانی است، اعتقاد دارد که در صورت شکلگیری این انحصار، جریان محتوایی کشور دچار یکسویهنگری خواهد شد و این موضوع خسارات زیادی به بار خواهد آورد. او گفته است: «واقعیتی که وجود دارد این است که نوع تفکر صدا و سیما، بستهتر از وزارت ارشاد است. در حال حاضر وزارت ارشاد مجوز محتوای ویدویی را میدهد و به همین دلیل است که ما اکنون سریالی مثل شهرزاد داریم که از تلویزیون پخش نمیشود یا سینمایی داریم که بیشتر فیلمهایش در صدا و سیما جایگاهی ندارند. حال اگر این انحصار در اختیار صدا و سیما قرار بگیرد، دیگر محتوایی با این طیف تولید نخواهد شد.» اینکه آیا این اعتراضات میتواند ماده دو طرح اداره صدا و سیما را از دستور کار مجلس خارج یا باعث رأی منفی نمایندگان به آن شود هنوز مشخص نیست. اما اعتراض قسمت قابل توجهی از نمایندگان به این ماده میتواند جای امیدواری زیادی برای منتقدان انحصار صدا و سیما باقی بگذارد./ روزنامه ایران
نظر شما