آذربایجان غربی با داشتن پنج پایانه مرزی و 967 کیلومتر مرز مشترک با سه کشور جمهوری آذربایجان، ترکیه و عراق از جایگاه ویژه ای در تکمیل کریدورهای ترانزیتی منطقه برخوردار است و مرز بازرگان به عنوان گلوگاه اتصالی اروپا- ایران - آسیای میانه و یکی از اصلی ترین گمرکات زمینی کشور در این استان قرار دارد.
هزینه‌های عبور ترانزیت از پایانه های مرزی آذربایجان غربی خود به خود پایین است زیرا کامیون‌ها سوخت را با قیمت ارزان‌ تر از کشور خود دریافت می‌کنند اما زیرساخت های نامناسب جاده ای به ویژه در برخی از مسیرهای سخت گذر این استان چالشی پیش رو تکمیل کریدورهای منطقه ای شرق به غرب محسوب می شود.
در حالی که توسعه زیرساخت های جاده ای از الزامات مهم رشد صنعت حمل و نقل و به ویژه ترانزیت به شمار می رود، اجرای طرح های راه سازی و استانداردسازی زیرساخت های جاده ای در آذربایجان غربی نیازمند تامین اعتبار ویژه و چه بسا استفاده از فاینانس خارجی است.
به گفته مسئولان 304 کیلومتر طرح راه سازی شامل راه های اصلی، فرعی و بزرگراه در این استان در دست اجرا بوده و اجرای طرح های منتهی به مرز دارای اولویت بالاست اما پیشرفت طرح ها به تناسب اعتبار استمرار می یابد.
نائب رئیس اول کمیسیون لجستیک و گمرک اتاق بازرگانی ایران معتقد است که با توجه به موقعیت سیاسی منطقه در چند سال اخیر از جمله وجود درگیری در سوریه و جنوب ترکیه و اختلاف های سیاسی بین ترکیه و عراق، ایران می توانست با داشتن موقعیت گمرک‌ بازرگان نقش جدی تری در ارایه خدمات ترانزیت و ترانشیپمنت کالا در منطقه ایفا کند اما به دلیل نبود زیرساخت های لازم این امر محقق نشد.
به گفته ' فاطمه قنبرپور' نبود سیستم بارانداز و انبارهای تخلیه و بارگیری مجهز، نبود محوطه مناسب از نظر امکانات رفاهی و اقامتگاهی رانندگان، ‌همکاری نکردن دست اندرکاران گمرکی و واقف نبودن به اهمیت ترانزیت و نقش حیاتی آن در اقتصاد منطقه موجب شده است تا در عمل ایران در حوزه ترانزیت و حمل و نقل درخشش چندانی نداشته باشد.
وی که موسس اولین شرکت حمل و نقل بین المللی آذربایجان غربی (در سال 1372) است، افزود: وجود زیرساخت های لازم حمل و نقل از جمله آزادراه ها و بزرگراه های استاندارد و برخورداری از استراحتگاه های مورد نیاز رانندگان، وجود خدمات فنی حمل و نقل، خدمات بهداشتی، غذاخوری و مراکز فروش کالا جهت رفع نیاز رانندگان و از همه مهمتر کیفیت جاده ها از الزامات ارایه خدمات ترانزیتی در عرصه بین المللی است.
قنبرپور ادامه داد: مسیر 300 کیلومتری ورودی بازرگان تا تبریز فاقد اتوبان، آزادراه یا بزرگراه است و روشنایی مناسبی ندارد؛ پمپ بنزین های مسیر مطابق با استانداردهای بین المللی نیست و مراکز خدمات فنی مناسبی نیز در دسترس رانندگان قرار ندارد.
به گفته وی با آغاز بکار مسیر ریلی شانگهای به اروپا از مسیر اوراسیا، ایران در حال حذف از کریدور غرب به شرق است و مسئولان باید با تامین زیرساخت های لازم به فکر تقویت کریدورهای منطقه ( که از آذربایجان غربی می گذرد) باشند.
اگرچه استانداردسازی جاده و ایمن سازی حمل و نقل به تنهایی در کاهش حوادث رانندگی پاسخگو نیست اما به طور متوسط هر 18 ساعت یک نفر در جاده ای آذربایجان غربی جان می بازد و این استان به عنوان یکی از مبادی اصلی در تکمیل کریدورهای منطقه ای نیازمند توجه ویژه است.
3072/1042
رئیس مرکز آذربایجان غربی - ایرنا