حرف آخر عشق
صاحبخبر - امینپور از جمله شاعرانی است که کارش را با ادبیات کودک و نوجوان آغاز کرد و سپس در زمینه ادبیات پایداری و انقلاب چهرهای درخشان و متمایز از خود به منصه ظهور رساند. دقتنظر و ساخت مضامین بدیع و نکتهپردازانه وی برخلاف شاعران سبک هندی که به دور از واقعیت و توام با نازکاندیشی معماگونه ذهنی و زبانی هستند از جمله ویژگیهای شعری اوست. زبان شعری امینپور زبانی کاملا امروزی، نزدیک به دایره واژگانی و فرهنگی عامه مردم، سلیس و روان است که البته در عین سادگی، سلامت و قاعدهمندی، زیبایی چشمگیر و روحفزایی دارد. توجه به نوستالژی، یادآوری گذشتههای دور و شیرین، کودکی و نوجوانی و زندگی روستایی، تنوع موضوعی و دربرگرفتن مفاهیم عاطفی، اجتماعی، مذهبی، دفاع مقدس و ...، نوگرایی مضمونی- محتوایی و رعایت وزن و موسیقی درونی کلام از دیگر وجوه متمایز و شاخصههای شعری امینپور است که در این زمینهها نمونههای اعلا و قابلاعتنایی به شعر معاصر افزوده است. امینپور به واسطه زادگاهش و نفس کشیدن در فضای جنگ تحمیلی، متاثر از دشواریهای جنگ و همچنین دفاع مقدس و جانانه مردم سرزمینش، اشعاری در تقبیح جنگ و ستایش غیرتمندی و جانفشانی مدافعان وطن سروده است. او شاعری درد آشنا بود. به گفته بسیاری از همعصران و دوستانش همواره حزن عمیقی در چهره او نمایان بود؛ کمااینکه خود در شعری اشاره میکند: درد، حرف نیست درد، نام دیگر من است من چگونه خویش را صدا کنم؟ شروع فعالیت ادبی امینپور از حوزه هنری تهران بود. امینپور در همه قالبهای شعری کهن و معاصر شعر سروده و بهرغم ارائه حد اعلای شاعرانگی و مهارت در تمامگونهها، غزلسرایی چیرهدست بود و همسو با جریان غزل نئوکلاسیک، در همراستا کردن زبان و اندیشه امروزی با قالب و وزن سنتی نقش به سزایی ایفا کرد. مروری بر آثار شاعری از جنس ادب «تنفس صبح» اولین مجموعه منتشر شده این شاعر بوده که شامل 20 قطعه شعر آزاد و تعدادی غزل در سال 1363 است. این مجموعه نویددهنده تولد شاعری تازهنفس از جنس ادب و فرهنگ بود. در همین سال دومین مجموعه شعر او با عنوان «در کوچه آفتاب» منتشر شد. در سال 1365 منظومه «ظهر روز دهم» روانه بازار میشود که شاعر در این سروده بلند واقعه ظهر عاشورا را به عنوان جوهره شعرش در نظر میگیرد و با استفاده از آرایههای مختلف ادبی و جلوههای زیبا شناختی، تصاویری ممتاز از این واقعه عظیم پیشروی مخاطب ترسیم میکند. «مثل چشمه، مثل رود» دفتری دیگر از اشعار امینپور است که در سال 1368 منتشر شد. این مجموعه در زمینه شعر نوجوان است که البته بهرغم زبان و مضمون متناسب با سن نوجوانان، به واسطه غنای مضمونی و زبانی مورد اقبال سایر اقشار هم واقع شده و از این حیث قابلیت تعمیم به شعر عام و مخاطب بزرگسال را نیز دارد. اما انتشار مجموعه شعر «آینههای ناگهان» در سال 1372 بدونشک نقطهعطفی در کارنامه شعری امینپور است که نمایانگر تحول کیفی بسیار جدی در نگاه او به شعر بود. «آینههای ناگهان» سنگبنای تثبیت امینپور به عنوان شاعری ایدهمند، صاحبفکر و اندیشه در اردوگاه هنرمندان پیشرو و متعهد نسل جدید انقلاب است. سالیان میانی دهه 70 دفتر دوم مجموعه «آینههای ناگهان» منتشر شد که گواه بر تداوم سیر تحولی اشعار امینپور و تکملهای بر نگاه تازه او در دفتر اول بود. در همین سالها مجموعه شعر «به قول پرستو» که در حوزه شعر نوجوان بود از او به چاپ رسید. «به قول پرستو» شامل اشعاری در قالب چارپاره و نیمایی است که با نگاهی اخلاقی، اجتماعی و به فراخور مخاطب نوجوان سروده شدهاند. «گلها همه آفتابگردانند» مجموعهای مشتمل بر 35 غزل، 43 شعر نیمایی و پنج رباعی بود که طی سالیان 1369 تا 1379 سروده شد و در سال 1380 به چاپ رسید. در این مجموعه شاهد رویکرد و نگاه عمیق اجتماعی-انتقادی شاعر همراه با بهکارگیری پررنگ صور خیالانگیز به ویژه استعاره و کنایه هستیم. این مجموعه با استقبال غیرمنتظره مخاطبان مواجه شد که جزء پرخوانندهترین اشعار امینپور هستند. «دستور زبان عشق» آخرین مجموعه شعر منتشر شده از قیصر امینپور در سال 1386 است. طبیعتا این مجموعه نمایشی از اوج پختگی، بلوغ ادبی و توانمندی شاعر است. در این مجموعه انواع قالبهای شعری دیده میشود. کتاب با اشعار نیمایی و سپید آغاز میشود و در ادامه شاهد غزلیاتی از شاعر هستیم. تعدادی رباعی و دوبیتی هم حسنختامی بر آخرین مجموعه شعر زندهیاد امینپور هستند. در تمامی اشعار این مجموعه، شاعر ضمن حفظ سادگی زبان و قرابت لحن با فضای غالب جامعه، خلق تصاویر بدیع و نو را در دستور کار قرار داده تا همزمان به طرح دغدغهها و پرسشهای روح بیتاب و بیقرار دانستنش بپردازد. از امینپور آثاری به نثر هم منتشر شده است مانند کتاب «بیبال پریدن» که با نگاهی طنازانه و نثری آمیخته به شعر، مسائل گوناگون اجتماعی- فرهنگی را پردازش میکند. همچنین اثر پژوهشیای بر پایه رساله دکتری ایشان با راهنمایی دکتر شفیعیکدکنی تحت عنوان «سنت و نوآوری در شعر معاصر» به چاپ رسیده که از جمله آثار پژوهشی مرجع و بسیار قابلاعتنا در مراکز آموزشی و پژوهشی کشور است. امینپور سالیان متمادی در دانشگاههای الزهرا و تهران به تدریس ادبیات مشغول و نیز عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی بوده است. سابقه طولانی و مستمر ایشان در همکاری با مطبوعات نیز شایان ذکر است. او در این عرصه منشا خدمات بسیاری به جامعه مطبوعات کشور بالاخص در حوزه نوجوانان بوده است. آثار قیصر امینپور در محافل و جشنوارههاى ادبى همواره مطرح بوده و هستند. چنانکه او در سال 1368 توانست تندیس مرغ آمین را از جایزه ویژه نیما دریافت کند و دو کتابش با نامهاى «ظهر روز دهم» و «به قول پرستو» در همان سالهاى نشر، یعنى در سالهاى 1365 و 1375 جایزه جشنواره کتاب کانون پرورش فکرى کودکان و نوجوان را از آن خود کرد. امینپور جایزه تندیس ماه طلایى را که به برگزیدگان شعر کودک و نوجوان اهدا میشود، نیز به دست آورده است. قیصر امینپور در میان کمتوجهی و بیمهری متصدیان و اهالی فرهنگ و سیاست، پس از سپری کردن یک دوره بیماری و تحمل مرارت بسیار بر اثر مشکلات کلیوی و قلبی هشتم آبان ۱۳۸۶ در بیمارستان دی، مظلومانه دارفانی را وداع گفت. پیکر این شاعر در زادگاهش گتوند، در جوار مقبره شهدای گمنام این شهرستان به خاک سپرده شد.∎
نظر شما