صاحب‌خبر - فرزان شهيدي (قسمت دوم) واکنش ها به طور طبيعي کشورهاي همسو با آمريکا شامل کشورهاي اروپايي و متحدان منطقه اي واشنگتن مانند رژيم اسرائيل، عربستان و ترکيه از حمله به سوريه استقبال کردند، اما مخالفان آمريکا از جمله روسيه و چين و به ويژه کشورهاي محور مقاومت به رهبري جمهوري اسلامي اين اقدام را قويا محکوم کردند. رهبر معظم انقلاب آمريکا، انگليس و فرانسه را جنايتکاراني خواندند که با ذهنيت جنگ هاي صليبي در صدد ضربه زدن به کليت مسلمانان هستند. دولت دمشق حمله آمريکا و متحدانش را تحت عنوان «جنايت وحشيانه‌ غربي‌ها» محکوم کرد. بشار اسد، رئيس جمهور سوريه گفته است که اين حملات سوريه و مردم اين کشور را بيشتر از هميشه به مقابله با تروريسم در کشور مصمم کرده است. بشار جعفري، نماينده سوريه در سازمان ملل هم ضمن محکوم کردن حملات گفت: آمريکا و متحدانش بايد منشور ملل متحد را بخوانند؛ او سه نسخه از منشور ملل متحد را نشان داد و گفت دو نسخه به انگليسي و يکي به فرانسه است. بشار جعفري همچنين گفت آمريکا با فلسفه «يا با ما، يا بر ما» باعث بازگشت جنگ سرد شده است. وي گفت مرکز ادعايي توليد تسليحات شيميايي در برزه پيش از اين بازرسي شده بود. سازمان ملل در برابر تجاوز آشکار به حريم سوريه، طبق معمول سکوت پيشه کرده و فقط دولت‌ هاي عضو را به خويشتنداري فراخوانده است .در سطح ديپلماتيک، روسيه تلاش کرد که با تصويب يک قطعنامه در شوراي امنيت سازمان ملل متحد اقدام آمريکا و متحدانش را محکوم کند، اما پيش نويس قطعنامه در برابر هشت راي منفي و چهار راي ممتنع به جايي نرسيد؛ تنها چين، بوليوي و روسيه به پيش نويس راي مثبت دادند. اهداف و انگيزه ها در سطح رسمي، سران کشورهاي متجاوز اعلام کردند هدف از حمله، تنبيه نظام سوريه به دليل حمله شيميايي به دوما و ضربه زدن به زيرساخت هاي شيميايي اين کشور بوده است، اما هدف اصلي متجاوزان بيش از آن که نظامي باشد، سياسي و رسانه ‌اي و براي اقناع افکار عمومي به ويژه در غرب بوده است. پس از تحولات اخير در عرصه ميداني، به ويژه پايان عمليات نظامي در غوطه شرقي دمشق، با خروج گروه‌هاي مخالف مسلح از اين منطقه، طرف‌ هاي بين المللي حامي تروريست ها شکست سختي را متحمل شدند، لذا از طريق حمله اخير مي‌ خواستند به نحوي اين شکست را جبران کرده و بگويند که هنوز در اين عرصه حضور دارند. نوع و ميزان اين حمله سه جانبه نشان مي دهد که هدف از آن حفظ آبروي واشنگتن، پاريس و لندن بوده است، لذا نمي ‌توان روي نتايج آن در تغيير توازن قواي موجود در عرصه سوريه حساب کرد. به همين دليل پاسخگويي به حملات غرب در دستور کار سوريه و متحدانش نيست، بهترين پاسخ ادامه مبارزه با تروريست هايي است که غرب به همراه متحدين منطقه اي خود سال ها از آنان حمايت مالي و تسليحاتي کرده و اينک دست پروردگان خود را در سراشيبي سقوط مي بينند. پيامدها غرب به تصور خود ضرب شستي به سوريه و محور مقاومت نشان داده است، اما ضرباتش کاملا محدود و تاکتيکي و فاقد تاثير راهبردي بوده است. از طرفي، ادعاي اين که ساختارهاي شيميايي سوريه فلج شده است مورد ترديد است. سوريه نيازي به تسليحات شيميايي ندارد و از سال 2012 حاضر شده است بازرسان بين المللي وارد اين کشور شده و به تحقيق در باره شيميايي بپردازند. تروريست ها و حاميانشان از حمله غرب به سوريه خشنود هستند، اما دلخوشي به يک آتش بازي بدون نتيجه مهم ميداني و راهبردي بي‌فايده است. نکته مهم در عرصه سوريه آن است که نظام قانوني اين کشور با کمک متحدين خود چند سالي است عمليات هايي حساب شده را عليه تروريست ها در مناطق مختلف اين کشور سامان داده است و به پيروزي هاي چشمگيري دست يافته است. اينک چيزي نمانده که اندک مناطق باقي مانده از لوث تروريست ها پاک شود. در سطح منطقه اي، حمله به سوريه نشان داد غربي ها همچنان تلاش دارند در منطقه و خصوصا سوريه ابراز وجود کنند و در عين حال به متحدان خود در منطقه دلگرمي ببخشند، اما معادلات منطقه اي کاملا به نفع سوريه و حامي منطقه اش جمهوري اسلامي و در مجموع محور مقاومت رقم خورده و با اين حملات محدود، وضعيت تازه اي در سوريه به نفع مخالفان دمشق شکل نخواهد گرفت. در سطح بين المللي، حمله به سوريه نمادي از رقابت هاي تازه غرب و شرق در چهارچوب «جنگ سرد» جديد قلمداد مي شود. واقعيت اين است که غرب، معرکه سوريه را به شرق (روسيه) واگذار کرده و روسيه که در پرونده هاي متعددي با غرب و خصوصا آمريکا در حال چالش است، حداقل در عرصه سوريه دست برتر را يافته است. توافق ضمني روسيه و عدم واکنش به حمله اخير ضمن آن که پرده اي از تعاملات رقابت آميز شرق و غرب است، نشانگر عدم اهتمام روسيه به حملات تاکتيکي و بي تاثير و نوعي احتياط نسبت به ورود در جنگ فراگير است. جمع بندي حملات سه جانبه آمريکا، انگليس و فرانسه به سوريه، که با دستاويز واهي شيميايي صورت گرفت، به دليل محدوديت و نوع اهداف، نتايج راهبردي دربر نداشته و به هيچ وجه نمي تواند معادلات نظامي را در سوريه تغيير دهد. از طرفي، با توجه به آگاهي سوريه از حمله احتمالي آمريکا، مراکز مهم از قبل تخليه شده بود. لذا اين حملات در سطح تاکتيکي و در چارچوب اعاده حيثيت آمريکا و اروپا در سوريه، به ويژه پس از پيروزي چشمگير نظام سوريه و متحدانش در غوطه شرقي و شکست سنگين گروه هاي تروريستي (خصوصا جيش الاسلام)، انجام گرفته است. روسيه پيش از حمله اعلام کرده بود پاسخ هر گونه حملات نظامي آمريکا عليه سوريه را مي دهد، اما هيچ واکنشي از سوي روسيه صورت نگرفت. اين بدان معناست که همانند حمله فروردين ماه گذشته آمريکا به پايگاه الشعيرات در استان حمص، هماهنگي لازم با روسيه انجام گرفته است. اين هماهنگي را مي توان به حساب تعاملات پنهان مسکو و واشنگتن گذاشت که در پرونده سوريه به نوعي بده بستان کرده و با تقسيم نقش، بازي در اين عرصه را قاعده مند کرده اند. اين که سوريه علاوه بر محکوم کردن لفظي، پاسخ عملي به حملات آمريکا مي دهد يا نه محل بحث است. از يک سو اگر پاسخي داده نشود به معناي پذيرش ضمني اتهام به کارگيري سلاح شيميايي است که از سوي آمريکا و اروپا متوجه دمشق شده است، اما از سوي ديگر وضعيت پيچيده سوريه به گونه اي است که دولت اين کشور به آساني نمي تواند دست به اقدام نظامي عليه منافع آمريکا (براي نمونه پايگاه هاي آمريکا در حسکه و يا ناوهاي آن در مديترانه) بزند. لازمه چنين کاري هماهنگي اوليه با روسيه است ـ که در شرايط کنوني در سوريه دست برتر را داردـ و با توجه به آنچه گفته شد، بعيد است مسکو چنين چراغ سبزي نشان دهد. هر گونه پاسخ به حملات آمريکا و متحدانش (چه از طرف سوريه، نيروهاي مقاومت و يا روسيه) موجب تنش بيشتر و احتمال برافروختن جنگي فراگير خواهد شد که به نفع هيچ يك از اطراف و بازيگران درگير در سوريه نخواهد بود. عدم پاسخ فوري جمهوري اسلامي به حملات رژيم صهيونيستي به پايگاه تيفور نيز در اين چارچوب قابل ارزيابي است. با اين حال مطالبه عمومي افکار عمومي مردم سوريه (و نيز مردم ايران) پاسخگويي به تجاوز آشکار صهيونيست ها و آمريکا به سوريه است. قطعا جمهوري اسلامي ايران و محور مقاومت از پاسخگويي عاجز نيست، با اين حال مسائل پشت پرده شايد به گونه اي باشد که هر گونه واکنش نياز به تأني و محاسبات خاص و هماهنگي هاي لازم داشته باشد. حتي اگر جوابي هم داده نشود، توازن قوا در سوريه آن چنان رقم خورده که روند پيروزي سوريه و متحدانش از يک سو و شکست تروريست ها و حاميانشان از سوي ديگر، همچنان فزاينده است.∎​