صاحب‌خبر - عبدالباری عطوان: نتیجه‌ای که می‌توان از بقایای موشک‌هایی که آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه شلیک کرده و بیشتر آن سرنگون شد، گرفت این است که این حمله نه‌تنها در تحقق بیشتر اهداف خود ناکام ماند، بلکه نتایج کاملا معکوس برجا گذاشت. این حمله محبوبیت بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه را در داخل این کشور و خارج آن افزایش داد و به همپیمانی او با روسیه، ایران و حزب‌الله جان و پویایی تازه‌ای بخشید و بر ایستادگی ارتش سوریه مهر تایید‌ زده و سبب تضعیف دونالد ترامپ شد. متحد روس با قدرت تمام و خویشتنداری این بحران را مدیریت کرد و این حمله را به عنوان «نمایشی» سمبلیک قرار داد که هدف از آن حفظ آبروی ترامپ است. به 2 دلیل خسارت‌های نظامی سوریه محدود بود: اول اینکه بیشتر پایگاه‌ها و فرودگاه‌های نظامی قبلا تخلیه شده و هواپیماهای جدید به پایگاه‌های روسی در حمیمیم و طرطوس منتقل شده بود. دوم: بیشتر موشک‌ها یا سرنگون یا از اهداف مورد نظر منحرف شد. اظهارات سفیر روسیه در واشنگتن مبنی بر اینکه این تجاوز سه‌جانبه توهین به شخص ولادیمیر پوتین بوده و روسیه به آن واکنش نشان خواهد داد، شاید معیاری برای نقشه تحرکات روسیه در آینده بحران سوریه و سایر بحران‌های جهانی باشد، زیرا پوتین بلافاصله به اقدام ترکیه در سرنگونی یک جنگنده روس در نزدیکی مرزهای سوریه واکنش نشان نداد و با زیرکی توانست ترکیه را عملا از ناتو خارج و آن را به جبهه روس ملحق کند. اگر به نقشه آینده سوریه و منطقه نگاهی دقیق داشته باشیم، می‌توان موارد زیر را پیش‌بینی کرد: اول: استفاده از سلاح شیمیایی به عنوان دستاویزی برای حملات نظامی شبیه حملات بامداد شنبه دیگر فایده‌ای ندارد، زیرا زیان زیادی به وجهه آمریکا و جبهه آن وارد آورد بویژه اینکه این حمله در روزی رخ داد که قرار بود کارشناسان سازمان منع گسترش سلاح شیمیایی تحقیقات خود را در صحنه فرضی جرم آغاز کنند و عوامل این حمله با اقدام خود این برداشت را ایجاد کردند که این جبهه به دنبال نابودی مأموریت این کارشناسان قبل از آغاز آن بودند. دوم: چه بسا انتقام سوری، ایرانی و روسی از طریق حملات چریکی علیه نیروهای آمریکا در سوریه و عراق صورت بگیرد که تعداد آنان بالغ بر 8 هزار نفر شامل سربازان و غیرنظامیان بازنشسته است. سوم: اقدام ارتش روسیه به مجهز کردن ارتش سوریه به سامانه پدافند هوایی جدید شامل موشک‌های اس300 و اس400 برای مقابله با هرگونه موشک یا جنگنده‌ای که سوریه را در آینده هدف قرار دهد که هواپیماهای اسرائیلی در صدر آن قرار دارد. چهارم: پس از آنکه روشن شد اسرائیل در حمله به سوریه مشارکت داشته و از قبل از زمان آن باخبر بوده و اخبار اطلاعاتی درباره مواضع سوری موردنظر کشورهای غربی را در اختیارشان قرار داده، روابط روسیه و اسرائیل به پایین‌ترین سطح تنزل می‌یابد. پنجم: احتمال اینکه روسیه در واکنش به حملات آمریکا و متحدانش به سوریه، با تمام قدرت از هرگونه تلاش ارتش سوریه و متحدانش در آینده برای بازپس‌گیری برخی مناطق حمایت کند. ششم: حملات موشکی به سوریه که از پایگاه‌هایی در قطر و عربستان صورت گرفت و این دو کشور به سرعت حملات مزبور را تایید کردند، از متحدان عرب آمریکا و نقش آنان و جا گرفتن آنها در جبهه آمریکا و شرکت در هرگونه حملات آن در منطقه بویژه علیه ایران در آینده پرده برداشت. هفتم: افزایش احتمال شکست آمریکا در عراق که زیان‌های آن در این کشور حدود 5 تریلیون دلار برآورد شده است، زیرا دولت و ملت عراق از تایید حمله اخیر به سوریه و حمایت از آن خودداری کردند. ترامپ به دنبال این بود که در موضع قدرت ظاهر شده و عظمت و شکوه کشورش را بازگرداند اما در هر دو مورد شکست خورد و به عنوان کسی که پای خود را با گلوله نشانه رفت، ظاهر شد. به هر حال حمله سه‌جانبه دیگری که به پیروزی (برای محور مقاومت) و شکست برای آمریکا ختم شد، در تاریخ عربی به ثبت رسید و باید گفت اگر حمله اول سبب پایان امپراتوری انگلیس شد، حمله دوم چه بسا به عنوان آغاز خروج آمریکا از منطقه خاورمیانه و اعتراف به شکست و نیز پیروزی سوریه علیه توطئه و بازیافتن سلامت و حاکمیت خود بر سراسر این کشور به ثبت برسد.∎​