به گزارش خبرنگار ایرنا، پنج سال قبل درست در همین ایام بود که آنکارا با 'عبدالله اوجلان' رهبر دربند حزب کارگران ترکیه توافق آتش بس را بست و به موجب آن درگیری مسلحانه بین دو طرف متوقف شد و عناصر مسلح این حزب پای پیاده و بدون توافق با دولت مرکزی عراق، به داخل اراضی شمال عراق عقب نشینی کردند.
همان زمان بود که عناصر مسلح حزب کارگران کرد ترکیه، بار دیگر در مخفیگاه طبیعی خود در ارتفاعات قندیل در 150 کیلومتری شمال اربیل در مثلث واقع بین مرزهای عراق، ترکیه و ایران مستقر شدند.
دولت مرکزی عراق و جریان های سیاسی این کشور در همان برهه از این توافق که به موجب آن عناصر پ.ک.ک با تمام سلاح های خود به شمال عراق عقب نشینی کردند، اعتراض نمودند.
حتی آیت الله سیستانی در 16 ماه می 2013 (26 اردیبهشت 92) به انتقال این عناصر مسلح به شمال عراق اعتراض کرد.
در آن موقع فقط احزاب کرد شمال عراق از این توافق حمایت کرده و آنهایی هم که نخواستند به صراحت حمایت کنند، حداقل نسبت به آن سکوت کردند.
روابط بین آنکارا و عناصر حزب کارگران کرد ترکیه تا ژوئن 2014 (قبل از یورش داعش به عراق)، شاهد آرامش نسبی بود.
بعد از سقوط موصل به دست داعش در 14 ژوئن 2014 (24 خرداد93) و رویارویی مسلحانه ای که بین عناصر پ.ک.ک با گروه تروریستی داعش اتفاق افتاد و به موجب آن، پ .ک.ک بر شهر سنجار در غرب نینوا مستولی شد، روابط آنکارا با پ.ک.ک رو به تنش گذاشت.
گسترش نفوذ حزب کارگران کرد ترکیه در شمال عراق از جبال قندیل تا سنجار که بعدها در جنگ کوبانی به داخل اراضی شمالی سوریه نیز کشیده شد، نه تنها ترکیه بلکه متحد نزدیک انکارا در شمال عراق یعنی حزب مسعود بارزانی (حزب حاکم بر کردستان عراق) را نیز نگران کرد.
در همان برهه حتی مسعود بارزانی تهدید کرد که اگر عناصر مسلح حزب کارگران کرد ترکیه، سنجار را تخلیه نکنند، با آنها برخورد نظامی می کند اما تهدیدهای مشترک ترکیه و بارزانی نه تنها دامنه فعالیت پ. ک.ک را محدود نکرد بلکه این حزب بر دایره فعالیت ها و نفوذ خود افزود.
اکنون ترکیه عملیات نظامی درشمال سوریه را به بهانه سرکوب حزب پ. ک.ک و همپیمانان آن از احزاب کرد سوریه را به رغم مخالفت های آمریکا و روسیه آغاز کرد که حاصل این عملیات نظامی چند روز قبل منجر به استیلا بر شهر عفرین شد.
'رجب طیب اردوغان' رییس جمهور ترکیه، به همین بهانه تهدید به احتمال ورود به سنجار و ارتفاعات قندیل در عمق اراضی شمال عراق کرده است.
وجود بخشی از نیروهای نظامی ترکیه در پادگان 'بعشیقه' در شمال موصل که از اواخر 2015 در این مکان به بهانه حفاظت از تمامیت ارضی عراق مستقر شده اند، به نگرانی های فزاینده از انگیزه های پنهان آنکارا از اشغال بخشی از اراضی عراق دامن زده است.
اظهار نظرهای تحلیلگران ترکیه نیز که بی واهمه از احیای قدرت منطقه ای ترکیه سخن می گویند، به این نگرانی ها دامن زده است.
'محمد سیف الدین ایرول' رییس مرکز پژوهش های آنکارا (انکسام) که یک مرکز پژوهشی شناخته شده در ترکیه است، در گزارشی در توجیه حملات نظامی ترکیه به شمال سوریه و عراق، آن را حق آنکارا در دفاع از امنیت ملی خود دانسته است.
وی با اشاره به نگرانی های فزاینده جامعه جهانی و کشورهای منطقه از اقدامات ترکیه در شمال عراق و سوریه نوشته است: 'بگذار هر چه قدر که می خواهند نگران باشند، تیر از کمان رها شده و غول ترکیه بار دیگر بیدار شده است!'
کارشناسان اینگونه اظهار نظرها را نشانه، توسعه طلبی تازه ترکیه در منطقه می دانند و می گویند که آنکارا می خواهد اراضی سابق زیر سلطه امپراطوری عثمانی را خصوصا در شمال عراق و سوریه به بهانه گروه مسلح کرد دوباره تحت سیطره خود ببرد.
از طرفی عده ای نیز با نگاه خوشبینانه معتقدند که ترکیه، حق دارد که به خاطر امنیت ملی خود دست به این تحرکات بزند.
یک اظهار نظر دیگر حاکیست که ترکیه قصد استیلا بر اراضی شمال عراق و سوریه ندارد اما به دلیل ضعف دولت های مرکزی در این دو کشور، با استقرار موقت نظامیان خود در عمق اراضی این دو کشور، نوعی دیوار حائل برای جلوگیری از یکپارچه سازی اراضی کردها در شمال عراق و سوریه ایجاد کرده تا از تشکیل چیزی به نام دولت کردستان بزرگ جلوگیری کند.
برهمین اساس یکی از کارشناسان عراقی که سه شنبه با شبکه تلویزیونی'المیادین' سخن می گفت، به صراحت گفت که ورود ترکیه به عمق اراضی عراق با هماهنگی دولت حیدر العبادی صورت می گیرد.
طبق این نظر گفته می شود که ترکیه با استناد به یک تفاهمنامه که در 1984 بین بغداد و آنکارا امضا شده، حق دارد تا عمق 15 و حتی 25 کیلومتری اراضی عراق، عناصر مخالف خود از جمله حزب پ.ک.ک را پیگرد نظامی کند.
یادآور می شود که قبلا گفته می شد که محدوده ورود نظامی برای نیروهای دو کشور به اراضی همدیگر برای تعقیب تروریست ها و افراد مسلح، عمق 10 کیلومتری است و اکنون این محدود تا 15 و 25 کیلومتر هم کشیده شده است.
برخی نسبت به وجود چنین تفاهمنامه ای تردید دارند و تاکنون وزارت خارجه عراق نتوانسته است که در اسناد خود، اصلی برای آن پیدا کند اما ترکیه همچنان آن را مبنای تحرکات نظامی خود در شمال عراق می داند.
طبق این باور که کارشناس عراقی نیز در گفت وگو با المیادین به آن اشاره کرد، آنکارا وبغداد توافق کرده اند که نظامیان ترکیه شمال عراق را از وجود عناصر مسلح پ.ک.ک با کمک طرف عراقی، پاکسازی کنند.
سکوت سوال برانگیز دولت عراق در قبال تهدیدهای ترکیه به ورود نظامی به شمال عراق و همچنین عدم حساسیت سابق بغداد نسبت به حضور نظامی ترکیه در پادگان بعشیقه، بخشی از این باورها را نسبت به وجود نوعی توافق پشت پرده تشدید کرده است.
با وجود این، تحلیلگرانی هم وجود دارند که احتمال ورود نظامی ترکیه به شمال عراق را بعید دانسته و می گویند که ترکیه توانمندی چنین کاری را ندارد.
'وفیق السامرایی' افسر سابق بازنشسته عراق و از تحلیلگران امنیتی برجسته این کشور در یادداشتی در صفحه شخصی خود در فیسبوک نوشته است که بعید می داند ترکیه بخواهد به سنجار حمله کند.
وی نسبت به توانمندی های نظامی ترکیه برای دست زدن به این عملیات ابراز تردید کرده و ادامه داده است که حمله به ارتفاعات قندیل نیز به دلیل جغرافیای منطقه و حساسیت هایی که وجود دارد، بعید است.
السامرایی افزوده است که ترکیه همانند گذشته تلاش خواهد کرد که دست به حملات هوایی و احتمال هلی برن نیرو بزند که این عملیات نیز تاثیر چندانی بر اوضاع نخواهد گذاشت.
اما 'احمد الشریفی' کارشناس نظامی عراق، تهدید های ترکیه را برای شمال عراق به بهانه وجود عناصر حزب کارگران کرد ترکیه جدی دانسته است.
وی که با خبرگزاری'اسپوتنیک' روسیه سخن می گفت، افزوده است که ترکیه همچنان بر اساس توافقنامه 1923 لوزان، چشمداشتی به سهمی از نفت کرکوک دارد.
به گفته وی، ترکیه امیدوار است که در 2023 که توافقنامه به صد سالگی اش می رسد، با بازنگری در متن توافقنامه لوزان بتواند به بخشی از انتظارات خود درباره نفت کرکوک دست پیدا کند.
در حالی که نگرانی ها از ورود نظامی ترکیه به شمال عراق، در افکار عمومی این کشور بالا گرفته اما همچنان متحدان آنکارا در بغداد و اربیل نسبت به آن سکوت اختیار کرده اند و همین امر نگرانی ها را از وجود توافقات پشت پرده بیشتر کرده است.
خاورم *353*380*1590
به گزارش خبرنگار ایرنا، پنج سال قبل درست در همین ایام بود که آنکارا با 'عبدالله اوجلان' رهبر دربند حزب کارگران ترکیه توافق آتش بس را بست و به موجب آن درگیری مسلحانه بین دو طرف متوقف شد و عناصر مسلح این حزب پای پیاده و بدون توافق با دولت مرکزی عراق، به داخل اراضی شمال عراق عقب نشینی کردند.
همان زمان بود که عناصر مسلح حزب کارگران کرد ترکیه، بار دیگر در مخفیگاه طبیعی خود در ارتفاعات قندیل در 150 کیلومتری شمال اربیل در مثلث واقع بین مرزهای عراق، ترکیه و ایران مستقر شدند.
دولت مرکزی عراق و جریان های سیاسی این کشور در همان برهه از این توافق که به موجب آن عناصر پ.ک.ک با تمام سلاح های خود به شمال عراق عقب نشینی کردند، اعتراض نمودند.
حتی آیت الله سیستانی در 16 ماه می 2013 (26 اردیبهشت 92) به انتقال این عناصر مسلح به شمال عراق اعتراض کرد.
در آن موقع فقط احزاب کرد شمال عراق از این توافق حمایت کرده و آنهایی هم که نخواستند به صراحت حمایت کنند، حداقل نسبت به آن سکوت کردند.
روابط بین آنکارا و عناصر حزب کارگران کرد ترکیه تا ژوئن 2014 (قبل از یورش داعش به عراق)، شاهد آرامش نسبی بود.
بعد از سقوط موصل به دست داعش در 14 ژوئن 2014 (24 خرداد93) و رویارویی مسلحانه ای که بین عناصر پ.ک.ک با گروه تروریستی داعش اتفاق افتاد و به موجب آن، پ .ک.ک بر شهر سنجار در غرب نینوا مستولی شد، روابط آنکارا با پ.ک.ک رو به تنش گذاشت.
گسترش نفوذ حزب کارگران کرد ترکیه در شمال عراق از جبال قندیل تا سنجار که بعدها در جنگ کوبانی به داخل اراضی شمالی سوریه نیز کشیده شد، نه تنها ترکیه بلکه متحد نزدیک انکارا در شمال عراق یعنی حزب مسعود بارزانی (حزب حاکم بر کردستان عراق) را نیز نگران کرد.
در همان برهه حتی مسعود بارزانی تهدید کرد که اگر عناصر مسلح حزب کارگران کرد ترکیه، سنجار را تخلیه نکنند، با آنها برخورد نظامی می کند اما تهدیدهای مشترک ترکیه و بارزانی نه تنها دامنه فعالیت پ. ک.ک را محدود نکرد بلکه این حزب بر دایره فعالیت ها و نفوذ خود افزود.
اکنون ترکیه عملیات نظامی درشمال سوریه را به بهانه سرکوب حزب پ. ک.ک و همپیمانان آن از احزاب کرد سوریه را به رغم مخالفت های آمریکا و روسیه آغاز کرد که حاصل این عملیات نظامی چند روز قبل منجر به استیلا بر شهر عفرین شد.
'رجب طیب اردوغان' رییس جمهور ترکیه، به همین بهانه تهدید به احتمال ورود به سنجار و ارتفاعات قندیل در عمق اراضی شمال عراق کرده است.
وجود بخشی از نیروهای نظامی ترکیه در پادگان 'بعشیقه' در شمال موصل که از اواخر 2015 در این مکان به بهانه حفاظت از تمامیت ارضی عراق مستقر شده اند، به نگرانی های فزاینده از انگیزه های پنهان آنکارا از اشغال بخشی از اراضی عراق دامن زده است.
اظهار نظرهای تحلیلگران ترکیه نیز که بی واهمه از احیای قدرت منطقه ای ترکیه سخن می گویند، به این نگرانی ها دامن زده است.
'محمد سیف الدین ایرول' رییس مرکز پژوهش های آنکارا (انکسام) که یک مرکز پژوهشی شناخته شده در ترکیه است، در گزارشی در توجیه حملات نظامی ترکیه به شمال سوریه و عراق، آن را حق آنکارا در دفاع از امنیت ملی خود دانسته است.
وی با اشاره به نگرانی های فزاینده جامعه جهانی و کشورهای منطقه از اقدامات ترکیه در شمال عراق و سوریه نوشته است: 'بگذار هر چه قدر که می خواهند نگران باشند، تیر از کمان رها شده و غول ترکیه بار دیگر بیدار شده است!'
کارشناسان اینگونه اظهار نظرها را نشانه، توسعه طلبی تازه ترکیه در منطقه می دانند و می گویند که آنکارا می خواهد اراضی سابق زیر سلطه امپراطوری عثمانی را خصوصا در شمال عراق و سوریه به بهانه گروه مسلح کرد دوباره تحت سیطره خود ببرد.
از طرفی عده ای نیز با نگاه خوشبینانه معتقدند که ترکیه، حق دارد که به خاطر امنیت ملی خود دست به این تحرکات بزند.
یک اظهار نظر دیگر حاکیست که ترکیه قصد استیلا بر اراضی شمال عراق و سوریه ندارد اما به دلیل ضعف دولت های مرکزی در این دو کشور، با استقرار موقت نظامیان خود در عمق اراضی این دو کشور، نوعی دیوار حائل برای جلوگیری از یکپارچه سازی اراضی کردها در شمال عراق و سوریه ایجاد کرده تا از تشکیل چیزی به نام دولت کردستان بزرگ جلوگیری کند.
برهمین اساس یکی از کارشناسان عراقی که سه شنبه با شبکه تلویزیونی'المیادین' سخن می گفت، به صراحت گفت که ورود ترکیه به عمق اراضی عراق با هماهنگی دولت حیدر العبادی صورت می گیرد.
طبق این نظر گفته می شود که ترکیه با استناد به یک تفاهمنامه که در 1984 بین بغداد و آنکارا امضا شده، حق دارد تا عمق 15 و حتی 25 کیلومتری اراضی عراق، عناصر مخالف خود از جمله حزب پ.ک.ک را پیگرد نظامی کند.
یادآور می شود که قبلا گفته می شد که محدوده ورود نظامی برای نیروهای دو کشور به اراضی همدیگر برای تعقیب تروریست ها و افراد مسلح، عمق 10 کیلومتری است و اکنون این محدود تا 15 و 25 کیلومتر هم کشیده شده است.
برخی نسبت به وجود چنین تفاهمنامه ای تردید دارند و تاکنون وزارت خارجه عراق نتوانسته است که در اسناد خود، اصلی برای آن پیدا کند اما ترکیه همچنان آن را مبنای تحرکات نظامی خود در شمال عراق می داند.
طبق این باور که کارشناس عراقی نیز در گفت وگو با المیادین به آن اشاره کرد، آنکارا وبغداد توافق کرده اند که نظامیان ترکیه شمال عراق را از وجود عناصر مسلح پ.ک.ک با کمک طرف عراقی، پاکسازی کنند.
سکوت سوال برانگیز دولت عراق در قبال تهدیدهای ترکیه به ورود نظامی به شمال عراق و همچنین عدم حساسیت سابق بغداد نسبت به حضور نظامی ترکیه در پادگان بعشیقه، بخشی از این باورها را نسبت به وجود نوعی توافق پشت پرده تشدید کرده است.
با وجود این، تحلیلگرانی هم وجود دارند که احتمال ورود نظامی ترکیه به شمال عراق را بعید دانسته و می گویند که ترکیه توانمندی چنین کاری را ندارد.
'وفیق السامرایی' افسر سابق بازنشسته عراق و از تحلیلگران امنیتی برجسته این کشور در یادداشتی در صفحه شخصی خود در فیسبوک نوشته است که بعید می داند ترکیه بخواهد به سنجار حمله کند.
وی نسبت به توانمندی های نظامی ترکیه برای دست زدن به این عملیات ابراز تردید کرده و ادامه داده است که حمله به ارتفاعات قندیل نیز به دلیل جغرافیای منطقه و حساسیت هایی که وجود دارد، بعید است.
السامرایی افزوده است که ترکیه همانند گذشته تلاش خواهد کرد که دست به حملات هوایی و احتمال هلی برن نیرو بزند که این عملیات نیز تاثیر چندانی بر اوضاع نخواهد گذاشت.
اما 'احمد الشریفی' کارشناس نظامی عراق، تهدید های ترکیه را برای شمال عراق به بهانه وجود عناصر حزب کارگران کرد ترکیه جدی دانسته است.
وی که با خبرگزاری'اسپوتنیک' روسیه سخن می گفت، افزوده است که ترکیه همچنان بر اساس توافقنامه 1923 لوزان، چشمداشتی به سهمی از نفت کرکوک دارد.
به گفته وی، ترکیه امیدوار است که در 2023 که توافقنامه به صد سالگی اش می رسد، با بازنگری در متن توافقنامه لوزان بتواند به بخشی از انتظارات خود درباره نفت کرکوک دست پیدا کند.
در حالی که نگرانی ها از ورود نظامی ترکیه به شمال عراق، در افکار عمومی این کشور بالا گرفته اما همچنان متحدان آنکارا در بغداد و اربیل نسبت به آن سکوت اختیار کرده اند و همین امر نگرانی ها را از وجود توافقات پشت پرده بیشتر کرده است.
خاورم *353*380*1590
نظر شما