خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا/ سرویس صفحات فرهنگی:

در روایات آمده است که روزی برای حضرت علی(ع) هدیه ای آوردند، حضرت فرمود این چیست؟ گفتند: ای امیر المؤمنین، امروز نوروز است. فرمود هر روز را برای ما نوروز قرار دهید.

در کتاب مفاتیح الجنان که طی دهه های گذشته یکی از بزرگ ترین کتاب های مورد رجوع عموم برای انجام مستحبات مذهبی بوده به نماز عید نوروز اشاره شده که نمازی است توأم با قرائت سوره حمد و سوره های قدر، کافرون، توحید، فلق و ناس و بسیار شبیه به نمازی است که ضمن آداب و اعمال روز جمعه و روز عید غدیر خم وارد شده است.

مفاتیح الجنان همچنین روایتی از معلی بن خنیس را درباره نوروز ذکر کرده است که اعمال این روز و دعای مربوط به آن را همراه دارد. بی آنکه اشاره ای به فضیلت این روز کرده باشد. ولی بحارالانوار مجلسی روایات معلی بن خنیس را به تفصیل آورده است. در آن روایات به فضیلت و برتری این روز نسبت به سایر ایام بسیار پرداخته است و یکی از روایات مفصل معلی بن خنیس از نوروز را این گونه تجلیل کرده است: نوروز روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی قرار گرفت، روزی است که جبرئیل بر نبی علیه السلام نازل شد، روزی است که رسول اکرم صلی الله علیه وآله، علی علیه السلام را بر دوش کشید تا بت های قریش را از بالای کعبه می کند، روزی است که نبی علیه السلام به وادی جن رفت و از ایشان بیعت گرفت، روزی است که برای علی علیه السلام از مردم بیعت گرفت (غدیر خم) روزی است که قائم آل محمد ظهور خواهد کرد و روزی است که امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف بر دجال پیروز خواهد شد.

و اما روایت خنیس به نقل از امام صادق علیه السلام در مفاتیح الجنان:
فرمود: چون نوروز شود غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بوی های خوش خود را معطر گردان پس چون از نمازهای پیشین و پسین و نافله های آن فارغ شدی، چهار رکعت نماز بگذار یعنی هر رکعت به یک سلام و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه اناانزلنا و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قل یا ایهاالکافرون و در رکعت سوم بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا را بخوان.

همان طور که مشاهده می شود این روز نیز چون اعیاد اسلامی با غسل کردن، پوشیدن جامه نو و معطر گردیدن به بوی های خوش و روزه داشتن آغاز می شود، ضمن آنکه نمازی مشابه نمازهای سایر اعیاد اسلامی دارد.

نماز عید نوروز

نماز عید نوروز مشتمل است بر قرائت سوره حمد و سوره های قدر، کافرون، توحید، فلق و ناس و بسیار شبیه به نمازی است که ضمن آداب و اعمال روز جمعه و همین طور اعمال روز عید غدیر خم وارد شده است.

از آنجا که قرائت سوره قدر در نماز عید نوروز توصیه شده است می توان دریافت که عید نوروز نیز چون دیگر اعیاد اسلامی با نزول برکات و آیات الهی همراه بوده است. تاکید بر قرائت سوره های کافرون، توحید، معوذتین نیز می تواند اشاره به درخواست دفع انواع شرور و بدی ها داشته باشد.

دعای عید نوروز

دعای مخصوص عید نوروز با درود و صلوات بر رسول اکرم صلی الله علیه وآله و آل او و اوصیا و همه انبیا و رسولان آغاز می شود آنگاه با فرستادن درود بر ارواح و اجساد ایشان ادامه می یابد.

در این دعا آمده است: (هذا الذی فضلته و کرمته و شرفته و عظمت خطره) این فراز با اندکی جابجایی در کلمات در دعای مخصوص ماه مبارک رمضان، ماه نزول قرآن نیز آمده است.

فراز پایانی دعای مخصوص عید نوروز: ( اللهم.. .. ما فقدت من شی فلا تفقدنی عونک علیه حتی لا اتکلف مالا احتاج الیه یا ذالجلال و الاکرام ) از آن جهت که در آن سخن از گم شدن و گمشده ها به میان می آید بیش از اندازه قابل توجه است زیرا، چنانکه نقل شده است عید نوروز همان روزی است که حضرت سلیمان علیه السلام انگشتری خویش را پس از مدتی پیدا کرده است.

امیر المومنین علی علیه السلام دستور داده اند استفاده شود و آن این است که: بر روی ظرف چینی با زعفرانی که با گلاب مخلوط شده این هفت ذکر قرآنی نوشته شود:

1 _ سلام علی آل یاسین 2 _ سلام علی نوح فی العالمین 3 _ سلام علی ابراهیم 4 _ سلام علی موسی و هارون 5 _ سلام قولا من رب رحیم 6 _ سلام علیکم طبتم فادخلوها خالدین 7 _ سلام هی حتی مطلع الفجر سپس این نوشته ها با آب شسته شود (که بهتر است آب زمزم و یا باران باشد) و آب جمع شده را به افراد خانواده بنوشانید امید است که باعث دفع بلا و کسب سلامتی در طول سال جدید شود.

* دعای تحویل سال (یا ملقب القلوب.. .) و (بسم الله الرحمن الرحیم) و سوره قصص آیه25 (لا تخف نجوت من القوم الظالمین) و سوره اسراء آیه 82 (ننزل من القرآن ما هو شفاء و رحمة للمومنین) و همچنین 7 سلام: سوره صافات 181 (سلام علی المرسلین) – سوره صافات آیه 80 (سلام علی نوح فی العالمین)- سوره صافات آیه 109 (سلام علی ابراهیم) – سوره صافات آیه 120 (سلام علی موسی و هارون)- سوره صافات آیه 130 (سلام علی ال یسین) –سوره قدر آیه 5 (سلام هی حتی مطلع الفجر) – سوره یس آیه 58 (سلام قولا من رب رحیم)،

موارد مذکور را با زعفران بر کاسه ی چینی نوشته و با آب بشویید و بعد از تحویل سال آن آب را بنوشید.

*سوره فجر را با آب مورد و زعفران بر کاسه ی چینی نوشته آن را با آب باران بنویسید جهت رفع فراموشی بنوشید.

*سوره آل عمران آیات 169 الی171( وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلُوا فی سَبیلِ اللَّهِ.. . وَ أَنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُؤْمِنینَ) را در کاسه چینی نوشته و آن را با آب زمزم شسته و پس سال تحویل از آن آب بعد از 5 نماز یومیه بیاشامید.

*قبل از سال تحویل 365 مرتبه « یا مقلب القلوب و الابصار...» و 120 مرتبه « أَمَّنْ یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ » خوانده شود

*******

4 رکعت نماز: رکعت اول: «حمد و 10 مرتبه سوره مبارکه قدر»

رکعت دوم: «حمد و 10 مرتبه سوره مبارکه کافرون»

رکعت سوم: «حمد و 10 مرتبه سوره مبارکه اخلاص»

رکعت چهارم: «حمد و 10 مرتبه سوره مبارکه فلق و 10 مرتبه ناس»

بعد از نماز، سجده شکر بجا آورد و در سجده این دعا را بخواند:اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْأَوْصِیَاءِ الْمَرْضِیِّینَ وَ صَلِّ عَلَی جَمِیعِ أَنْبِیَائِکَ وَ رُسُلِکَ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِکَ وَ بَارِکْ عَلَیْهِمْ بِأَفْضَلِ بَرَکَاتِکَ وَ صَلِّ عَلَی أَرْوَاحِهِمْ وَ أَجْسَادِهِمْ اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بَارِکْ لَنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا الَّذِی فَضَّلْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَ خَطَرَهُ اللَّهُمَّ بَارِکْ لِی فِیمَا أَنْعَمْتَ بِهِ عَلَیَّ حَتَّی لَا أَشْکُرَ أَحَداً غَیْرَکَ وَ وَسِّعْ عَلَیَّ فِی رِزْقِی یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ اللَّهُمَّ مَا غَابَ عَنِّی فَلَا یَغِیبَنَّ عَنِّی عَوْنُکَ وَ حِفْظُکَ وَ مَا فَقَدْتُ مِنْ شَیْ ءٍ فَلَا تُفْقِدْنِی عَوْنَکَ عَلَیْهِ حَتَّی لَا أَتَکَلَّفَ مَا لَا أَحْتَاجُ إِلَیْهِ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ.« زاد المعاد-مفتاح الجنان، ص: 327»

«این نماز بهتر است در ظهر روز نوروز خوانده شود.»

* زیاد بگوید: یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الاکِرَام صلی الله علی محمد و آله الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِین و الحمد لله رب العالمین

«آیة الکرسی و این دعا به تعداد روزهای سال خوانده شود»

آیة الکرسی بخواند و پس از آن این دعا را بخواند:

اللَّهُمَّ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ وَ أَنْتَ مَلِکٌ قَدِیمٌ أَسْأَلُکَ خَیْرَهَا وَ خَیْرَ مَا فِیهَا وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّهَا وَ شَرِّ مَا فِیهَا وَ أَسْتَکْفِیکَ مَؤُنَتَهَا وَ شُغْلَهَا یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ. « زاد المعاد-مفتاح الجنان، ص: 328 »

حضرت امام صادق علیه السلام به معلی بن خنیس فرمودند: چون روز نوروزشود، غسل کن و پاکیزه ترین جامه های خود را بپوش و به بهترین بوهای خوش خود را خوشبو گردان و در آن روز را روزه بدار.

نماز سال نو

پس چون از نماز و نافله های آن فارغ شوی چهار رکعت نماز بگذار ((یعنی هر دو رکعت به یک سلام)) و در رکعت اول بعد از حمد ده مرتبه سورهانا انزلنابخوان و در رکعت دوم، بعد از حمد ده مرتبه سوره قل یا ایها الکافرون و در رکعت سوم، بعد از حمد ده مرتبه سورهقل هو الله احدو در رکعت چهارم، بعد از حمد ده مرتبه قل اعوذ برب الفلق و قل اعوذ برب الناس بخوان و بعد از نماز به سجده شکر برو و این دعا بخوان:

اللّهمَّ صلِّ علی محمد و آل محمد الاوصیاء المرضیین و علی جمیع انبیائک و رسلت بافضل صلواتک و بارک علیهم بافضل برکاتک وصل علی ارواحهم و اجسادهم. اللهم بارک علی محمد و آل محمد و بارک لنا فی یومنا هذا الذی فضّلته و کرّمته و شرّفته و عَظّمت خطره. اللهم بارک لی فیما انعمت به علی حتی لا اشکر احداً غیرک و وسّع علی فی رزقی یا ذاالجلال و الاکرام. اللهم ما غاب عنّی فلا یغیبنَّ عنی عونک و حفظک و ما فقدتُ من شی ءٍ فلا تفقد نی عونک علیه، حتی لا اتکلَّف ما لا احتاج الیه یا ذاالجلال و الاکرام.

چون چنین کنی گناهان پنجاه ساله تو آمرزیده شود.

و بسیار بگو: یا ذالجلا ل و الاکرام

همچنین حضرت درباره نوروز فرموده اند: هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است.

دید وبازدید وصله ارحام، عیادت مریضان،دستگیری از فقرا ومستمندان، ذکر وتوجه قلبی و لسانی به خداوند متعال و توسل به اهل البیت علیهم السلام و... از دیگر مواردی هستند که در سال نو در میان مردم ما رایج است.

امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده است: "هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است." امام خمینی(ره) در یکی از پیامهای نوروزی می فرماید: "این عید، هر چند یک عید اسلامی نیست ولی اسلام آن را نفی نکرده است." مرحوم "محمد حسین کاشف الغطاء" در جواب این سؤال که اعتقاد مسلمانان و روش شما درباره روز اول سال(نوروز) چیست؟ چنین نوشت: نوروز مقتضای جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا و بر این اساس روایاتی از اهل بیت(ع) درباره نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کرده اند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده اند و.. . برهمین اساس، شایسته است.

در کتاب های مشهور ادعیه همچون اقبال الا عمال سید ابن طاووس و مصباح المتهجد شیخ توسی اشاره ای به دعای تحویل سال نگردیده و این نشان می دهد چه در منابع اهل سنت و چه در منابع اهل تشیع سند روایی مورد اعتماد برای آن موجود نیست. اما مجلسی در کتاب زادالمعاد در خصوص این دعا گزارش می کند که در کتب غیر مشهوره روایت کرده اند که در وقت تحویل سال این دعا را بسیار بخوانید: یا مقلب القلوب والابصار یا مدبر اللیل والنهار یا محول الحول و الاحوال حول حالنا الی احسن الحال.

............

پایان پیام/ ۲۱۸