به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از  سامان ما ، استان چهارمحال و بختیاری یکی از استان های کوهستانی منطقه زاگرس است که با وسعت کم روستاهای بسیاری را در خود گنجانده است.

استان چهارمحال و بختیاری در حدود 900 روستا است که هر کدام از این روستاها از نظر گردشگری زیبایی خاصی دارد و تعداد بیشماری از این روستاها نیز دارای بافت های تاریخی است که اگر به پتانسیل های گردشگری این روستاها توجه شود توسعه بیشتری پیدا می کنند.

در شهرستان سامان تعدادی روستا وجود دارد که این روستاها در کنار رودخانه زاینده رود احداث شده اند و هر کدام از این روستاها زیبایی خاصی دارند.

تعدادی از این روستاها مانند روستای هوره، یاسه چای، سوادجان و... دارای بافت های تاریخی هستند که قرار گرفتن این بافت های تاریخی در کنار رودخانه خروشان زاینده رود و باغات گسترده منطقه زیبایی و جلوه خاص ایجاد کرده است.

روستای یاسه چای یکی از روستاهای بکر استان چهارمحال و بختیاری است که در شهرستان سامان واقع شده است.این روستا در کنار زاینده رود و با دارا بودن طبیعت بکر در 52 کیلومتری شهرکرد و 60کیلومتری نجف آباد اصفهان واقع شده است.

این روستا یکی از روستاهایی است که به علت کم بودن زمین برای احداث خانه از زمین ها بیشترین بهره گرفته شده است و این مهم موجب شده که در این روستا کوچه ای به چشم نیاید بلکه رفت و آمدها از طریق دالانها صورت گیرد.

بافت روستای یاسه چای از خشت و گل و متعلق به دوره صفویه است، هسته اولیه روستا در بخش غربی و اطراف حمام و مسجد بوده و کم کم به سمت شرق توسعه یافته است و برای حفظ امنیت روستا و کنترل آمد و شد تنها راه ورود و خروج دروازه شرقی و غربی بوده است.

عمده مصالح بکار رفته در این بافت خشت و گل، چوب، سنگ، ملات های گل و اندود و کاهگل بوده است.

مصالح رایج بناهای روستا خشت است که به دلیل وجود سنگ ریزه در خاک منطقه حاوی مقدار زیادی خرده سنگ است.

روستای یاسه چای در گذرگاه کمربند سبز زاینده رود قرار دارد که در میان باغهای وسیع گردو و بادام همگونی طبیعت و معماری تاریخی را به نمایش گذاشته است.

منطقه ای بکر و زیبا از باغهای گردو و بیشه زارها، درختکاری انواع درختان از جمله بادام، گردو، هلو، آلوچه، زردآلو، سیب و ... طبیعت زیبایی را بوجود آورده است که به همین دلیل توجه مهمانان و مسافران زیادی را به خود جلب می کند.

خانه های مسکونی روستا عمدتا دارای نقشه ساده و بدون دید مستقیم از درب ورودی هستند وفضاهای یک خانه در طبقه همکف شامل درب، دالان ورودی، حیاط، ایوانچه ،مطبخ، انبار علوفه و آذوقه و در طبقه بالا شامل اتاق های نشیمن، مهمان خانه،ایوان مسقف با ستون و نرده چوبی است که بام ها و ایوان ها علاوه بر کاربرد معمول جهت خشک کردن محصولات کشاورزی نیز استفاده می شود.

روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه )، حدود 400 سال قدمت دارد و وجه تسمیه این روستا هم به موقعیت جغرافیایی آن برمی گردد. « یاسه چای » کلمه مرکب ترکی و به معنای جایی است که پهنای رودخانه زیاد می شود. « یاسو » به معنی « پهن » و « چای » به معنی « رودخانه » است

مردم روستای « یاسه چای » به زبان ترکی سخن می گویند.

یکی از ویژگی های منحصر به فرد روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه )، بافت قدیمی مسکونی متراکم است.
روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه ) در نگاه نخست، فاقد هر گونه خیابان و معبر به چشم می آید، بنابراین « روستای بدون کوچه ایران » هم گفته می شود.
این آبادی، دارای کوچه های سرپوشیده و دالان های قدیمی و بافت معماری خاص است که آن را به یک روستای هدف گردشگری تبدیل کرده و سالانه هزاران گردشگر به این روستا سفر می کنند.  

مردم این روستا از طریق چهار دالان سرپوشیده که درب همه خانه های روستا به داخل آنها باز می شود، رفت و آمد می کنند.

آنها در گذشته برای پوشش امنیتی، کوچه های روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه ) را سرپوشیده و به صورت دالان هایی ساخته اند که این دالان های تونل شکل خشت و گلی که از ابتدا تا انتهای روستا احداث شده، با گذشت حدود یک قرن، همچنان پا برجا و دیدنی است.

مسیر اصلی این دالان به طول 400 متر، شمال و جنوب روستای « یاسه چای » را به هم متصل کرده و 5 دالان فرعی، راه های ارتباطی خانه های بافت فدیم را به هم وصل می کند.

دو دروازه اصلی هم در روستا وجود دارد که در زمان حمله و هجوم اقوام بیگانه در ادوار گذشته، توسط اهالی بسته می شده است.

خانه های این روستا، به دلیل استقرار آبادی در اقلیم سرد و کوهستانی، کمبود زمین برای ساخت مسکن و ناامنی در گذشته، در دامنه کوه در کنار هم و به طور پلکانی ساخته شده و برخی خانواده ها، از پشت بام دیگری برای محوطه حیاط استفاده می کنند.

محدوده‌ تاریخی روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه )، به وسعت سه و چهار دهم هکتار، با گونه مسکونی و معابر سرپوشیده‌ خشتی، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

مصالح به کار رفته در خانه های بافت تاریخی و قدیمی روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه )، خشت، گل، چوب و سنگ است.

طاق های ضربی و چشمه ای، دالان های تاریکی اصلی و فرعی، فضای کالبدی و معماری خاص منازل به عنوان ویژگی منحصر به فرد در « یاسه چای » خودنمایی می کند.

روستای « یاسه چای » از دو قسمت بافت تاریخی و قدیمی، و بافت جدید ( از آجر، گچ، آهن، سنگ و سیمان ) تشکیل شده که در شیب دامنه کوه در کنار هم به صورت پلکانی و با دید مشرف به مناظر طبیعی روستا و زاینده رود ساخته شده اند.

اصلی ترین مزیت گردشگری روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه ) در کنار بافت تاریخی، به جاذبه های طبیعی اختصاص دارد.
روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه ) در گذرگاه کمربند سبز حاشیه رودخانه زاینده رود با طول تقریبی 50 کیلومتر جاده ای در امتداد رودخانه ( که پل زمانخان را به سد زاینده رود متصل می کند ) قرار گرفته است.

این روستا به لحاظ اقلیم و طبیعت مساعد، چشم اندازهای شگفت ‌انگیزی در همه فصول سال دارد و گردشگران در مسیر مفرح پل تاریخی زمانخان، پس از عبور از دالان های سبز جاده در حاشیه رودخانه زاینده رود، در میان منطقه ای بکر و زیبا و بیشه زارها و باغ های انبوه، به هم پیوسته و وسیع از انواع درختان گردو، بادام، هلو، انگور، آلوچه، زردآلو، گیلاس، سیب و ... به این آبادی تاریخی می رسند و همگونی طبیعت و معماری را به نظاره می نشینند. 

تنوع گل ها و گیاهان خودرو، همراه با گونه های متنوع جانوری از قبیل شغال، گرگ، روباه، خرگوش و کبک، جلوه جالب توجهی و زیبایی چشم نوازی به منطقه اطراف روستای « یاسه چای » بخشیده است. 

معروف ترین سوغات روستای « یاسه چای » ( یاسه چاه ) را خشکبار و انواع میوه جات تر و خشک تشکیل می دهد.