ابتدا اجازه دهید چند اتفاق بزرگ را با هم مرور کنیم.

با این‌که زمانی بخش زیادی از گوشی‌های تلفن همراه دنیا متعلق به شرکت نوکیا سلطان بلامنازع بازار موبایل جهان بود، اما در حال حاضر این جایگاه را از دست داده است. از اصلی ترین علل این افول، ظهور محصولات مدرن و پیشرفته تر سایر رقبا بود. شرکت جنرال موتورز برای سال‌ها بزرگ‌ترین تولید‌کننده خودروی دنیا بود ولی شرکت‌های رقیب با ارائه محصولات نوین بخش زیادی از بازار این شرکت را تصاحب کردند و آن را تا مرز ورشکستگی و نابودی خود بردند. در دنیای فناوری و صنعت هزاران مثال دیگر می‌توان یافت که امروز اثری از آنها وجود ندارد.

در اینجا قصد نداریم تاریخچه موفقیت و شکست این شرکت‌ها را بررسی کنیم، اما نکته مشترک همه این شکست‌ها، بی‌توجهی به رویکردها و فناوری‌های مدرن بود. فناوری‌های مدرن، کارآمدتر هستند و استفاده از آنها آسان‌تر، کم‌هزینه‌تر بوده و هزاران مزیت دیگر دارند که لزوم تغییر رویکرد به استفاده از فناوری‌های مدرن را ضروری می‌سازد. نتیجه این که اگر مدرن نباشیم دچار مشکلات زیادی خواهیم شد و بخش‌های زیادی از سرمایه‌های مادی و معنوی را از دست خواهیم داد.

در نظر بگیرید یک دانشجوی تحصیلات تکمیلی بخشی از مهم‌ترین زمان عمرش را صرف تحقیق و توسعه فناوری کند که تا چند سال دیگر از بین می‌رود یا حتی از بین رفته است. یا ساختمانی با مصالحی قدیمی ساخته شود که استفاده از این مصالح در کشورهای پیشرفته به سبب قدیمی بودن و کیفیت پایین، سال‌هاست متوقف شده است.

در این شرایط سوالی که مطرح می‌شود این است که در فضای فناوری‌های مدرن چه کسانی پیروزند؟

اگر بخواهیم چشم بسته سراغ این فناوری‌ها برویم، صرفا به مصرف‌کننده فناوری تبدیل خواهیم شد که فقط در بازی صاحبان فناوری وارد می‌شویم و ثروتمان را خرج می‌کنیم. در بازار مدرن‌ها باید برتر بود! برای استفاده از این فناوری‌ها مهم‌ترین اصل نگاه به داشته‌های خود است که در کدام یک از این زمینه‌ها استعداد و توانایی پیشرفت بیشتری داریم.

از موثرترین و مدرن‌ترین فناوری‌های قرن ما، نانو است. امروز فناوری نانو در کشور ما جایگاه بسیار ممتازی یافته است. در استان‌های مختلف کشور فناوران، دانشجویان و دانش‌آموزان بسیاری در این عرصه در حال فعالیت هستند و حرکتی همگانی شکل گرفته است که با پیوستن به این جریان و توسعه هر چه بیشتر آن می‌توانیم پیشرفتی اساسی را در زندگی و صنعت کشورمان شاهد باشیم. ما امروز در عرصه تولید محتواهای علمی فناوری نانو در بین کشورهای دنیا رتبه ششم را داریم.

مواد اطراف ما در اندازه‌های بسیار ریز و اندازه‌های نانو، از خود یک سری خواص منحصر به فرد نشان می‌دهند که این خواص منحصر به‌فرد را در حالت‌های عادی ندارند، استفاده از این خواص منحصر به‌فرد در کارها، پروژه‌ها و‌... به منظور ساخت محصولات با کارآیی بیشتر و بهتر را فناوری نانو می‌نامند.

این فناوری تمام جنبه‌های زندگی را تحت تاثیر قرارداده و در بخش‌های مختلف پزشکی، کشاورزی، صنایع غذایی، ساختمان و‌... کاربرد دارد و امروزه ادبیات حاکم بر فضای توسعه پیشرفته‌ترین‌ صنایع مبتنی بر فناوری نانو است.

امید است با توجه بیشتر مسئولان و حمایت عمومی در پیمودن هر چه قوی‌تر این مسیر، جایگاه و پرچم کشورمان را در عرصه توسعه مرزهای این فناوری در جهان با قوت هر چه بیشتر استوار نگه داریم.

مهندس حمید اسدی

کارشناس فناوری نانو