چکیده

در انسان‌شناسی سینوی نفس ناطقه با ادراک موجودات به لذتی عقلی دست می یابد و از طریق شهوت، غضب، وهم و خیال هم به لذات حسی نائل می شود. سعادت انسان از حیث ذات به آن است که عالمی عقلی باشد و از حیث ارتباط با بدن، تسلط بر خویش داشته باشد.
ابن سینا مردم را بر اساس کمالات عقلی در چند گروه قرار می دهد. عالمان مهذب در دنیا سعادتمند هستند و پس از مرگ به عالی ترین درجات نائل می شوند. افراد بی استعداد و ساده با رحمت الهی از عذاب نجات می یابند. افرادی که با وجود استعداد ذاتی، در تحصیل کمالات علمی کوتاهی کرده اند از سعادت حقیقی محرومند و گرفتار عذاب ابدی خواهند بود. از دیدگاه ابن سینا جهل علمی موجب محرومیت ابدی از سعادت است. افرادی که از حیث عقلی کاملند ولی گرفتار رذایل اخلاقی هستند در دنیا به سطحی از سعادت می رسند و پس از مرگ با رفع آثار نامطلوب مربوط به اعمال از عذاب رهایی پیدا می کنند. ابن سینا وضع این گروه را که با داشتن کمالات علمی مایه اصلی سعادت را دارند جبران پذیر می داند. تفاوت نظر ابن سینا در مورد دو گروه اخیر نشان می دهد که وی اساس سعادت را کمالات عقلی می داند.

کلیدواژه‌ها: سعادت حقیقی؛ کمال عقلی؛ عدالت اخلاقی؛ عالم منزه؛ جاهل؛ ابن‌سینا

نویسنده:

فاطمه صادق زاده قمصری: مدیر گروه فلسفه و کلام

دو فصلنامه حکمت سینوی (مشکوه النور) - دوره 21، شماره 58، پاییز و زمستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.