چکیده

مقاله پیش‌رو در پی آن است تا از رهگذر واکاوی نقش ارتباطی رجزهای یاران امام حسین(ع) در قیام عاشورا، کارکرد «رجز» ـ به مثابه یک رسانه سنتی ـ را در این رویداد مهم تاریخ اسلام از منظر ارتباطی تبیین نماید. به این منظور و با بهره‌گیری از نظریه کارکردگرایی در مطالعه کارکردهای پیام‌های ارتباطی، بر «آگاه‌سازی» پیام‌های ارتباطی ـ‌ به‌عنوان یکی از کارکردهای پیام‌های ارتباطی ـ تمرکز شده و با استفاده از مدل ارتباطی «لاسول»، رجزهای یاران امام(ع)  از جهت نقش «آگاهی ‌بخش» آن ها بررسی شد. در تحلیل محتوای رجزها از روش «تحلیل محتوای کیفی» (با رویکرد تلخیصی) استفاده شد. از جمله مهم‌ترین نتایج به‌دست آمده این است رجزهای یاران سیدالشهداء(ع) در رویداد عاشورا، علاوه‌بر کارکردهای رایج این رسانه سنتی در آن دوران (از جمله بیان جنگاوری و نسب رزمنده)، هم‌سو با اهداف ترسیمی امام حسین(ع) از قیام عاشورا بوده و از این منظر، واجد کارکرد «آگاهی‌‌بخشی» است.

کلیدواژه ها: رجز؛ آگاهی‌ بخشی؛ کارکرد گرایی؛ قیام عاشورا

نویسندگان:

علی وحیدی فردوسی: دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع) (نویسنده مسئول)

 محسن الویری: دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع)

فصلنامه مطالعات فرهنگ – ارتباطات - دوره 17، شماره 35 - شماره پیاپی 67، پاییز 1395.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.