مطبوعات کشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است که بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت وگوها و ... به انعکاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی که توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.

گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ موضوع های یادشده را که انعکاس قابل توجهی در روزنامه های صبح دوشنبه 30 بهمن 1396 داشت؛ با هدف آگاهی بخشی و اطلاع رسانی بررسی کرده است.

**ایران در سوگ پرواز آسمانی
ساعت 8 صبح دیروز پرواز شماره 3704 شرکت هواپیمایی آسمان با 66 مسافر و خدمه پروازی فرودگاه مهرآباد را به مقصد یاسوج ترک کرد اما بر فراز منطقه «بیده» سمیرم و در ارتفاعات مه گرفته کوه دنا دچار سانحه شد و سقوط کرد. این هواپیمای 25 ساله که از نوع «ای تی آر 72» بود با گنجایش 78 سرنشین و 2 خلبان از 1993 میلادی در اختیار شرکت هواپیمایی آسمان قرار داشت و روزانه یک پرواز رفت و برگشت در مسیر تهران-یاسوج انجام می‌ داد. سقوط غم انگیز این هواپیما بار دیگر داغی بر پیشانی ایران نشاند.

روزنامه «ایران» در گزارشی با عنوان «یکشنبه سیاه» نوشت: انتشار خبر سقوط هواپیمای مسافربری تهران-یاسوج، ازصبح دیروز در صدر اخبار رسانه‌های ایران و جهان قرارگرفت و مردم ایران را در شوک عمیقی فرو برد. این درحالی بود که تا شامگاه گذشته تیم‌های عملیاتی وامدادی درتلاش بودند به محل حادثه، درمنطقه کوهستانی صعب العبور برسند و از وضعیت سرنشینان باخبرشوند. با توجه به طوفان شدید و بارش برف امکان دسترسی تیم‌های امدادی و جست و جو با مشکلات جدی روبه‌رو است. به همین خاطر شماری از ساکنان محلی نیز برای کمک به یافتن لاشه هواپیما به محل رفته‌اند. گفته می‌شود یکی از دانش‌آموزان مدرسه روستای «بارند» در نزدیکی کوه‌های تل محمد، لحظاتی پیش از این سانحه، هواپیمایی را در حال پرواز در ارتفاع بسیار پایین دیده است که احتمال می‌رود هواپیمای سانحه دیده باشد.

در ادامه می خوانیم: از لحظات نخست سقوط هواپیمای تهران-یاسوج، تعدادی از خانواده‌های مسافران این پرواز برای دریافت اطلاعات دقیق حادثه به فرودگاه مهرآباد مراجعه کردند. این خانواده‌های نگران در مسجد قدس فرودگاه اسکان داده شدند و برای مدیریت شرایط آنها نیروهای اورژانس نیز در محل حضوریافتند. براساس آخرین اطلاعات حدود 50 نفر از اعضای خانواده‌های مسافران پرواز در فرودگاه مهرآباد حاضر هستند.

روزنامه «همدلی» در گزارشی با عنوان «خارج از «رده» خارج از «رادار»» آورده است: خارج از «رادار» یا خارج از «رده»؟ پاسخ به همین یک پرسش می‌تواند تکلیف پهنه آسمان را با تابوت‌های پیر مرگ روشن ‌کند. تابوت ‌هایی که هر چند سال یک بار مسافرانش را به یک سفر بی بازگشت می‌برد. دیروز یک فروند هواپیمای ATR هواپیمایی آسمان بعد از 50 دقیقه پرواز از رادار خارج شد و با همه 60 سرنشینش سقوط کرد تا ایران دوباره رخت عزا بر تن کند، تا مام وطن دوباره داغدار شود. اگرچه تا لحظه تنظیم این گزارش، دلایل بروز این حادثه مشخص نیست، اما خبر آمد که این فروند هواپیما سال‌ها در شیراز زمین‌گیر بوده است. آبان ماه همین امسال اورهال و دوباره به آسمان فرستاده می‌شود، اما ... سایت روزآروز در این باره نوشت: در حالی که هواپیمایی آسمان روز چهارم آبان امسال، با افتخار از پایان اورهال هواپیمای EP-ATS این شرکت هواپیمایی خبر داده بود؛ امروز و بعد از سقوط این هواپیما، این خبر را از صفحه اینستاگرام خود حذف کرده است.

در ادامه این گزارش آمده است: چقدر این روزها تلخ شده اند. هنوز داغ سانچی از روی سینه پایین نیامده بود که این بار دنا دستش را دراز کرد و داغی دیگر روی پیشانی ایران نشاند. به خودمان و شما باز هم تسلیت می گوییم؛ از همان تسلیت های جانسوزی که حالا دیگر زیاد عادت به شنیدنشان داریم. باور کنید دیگر می ترسیم؛ از طلوع خورشید و از غروب خورشید که شاید کمی آنسوتر از آنها خبر ناگواری خودش را پنهان کرده باشد.

روزنامه «قانون» در یادداشتی با عنوان «گمشدگان آسمان» می نویسد: هنوز داغ کشتی سانچی بر د ل‌مان سنگین است، هنوز سوگوار زلزله کرمانشاه هستیم، هنوز یادآوری حادثه پلاسکو و برخورد دو قطار با یکدیگر قلب‌مان را می‌فشارد، ولی انگار خبر حادثه و مرگ تصمیم ندارد دست از سرمان بردارد؛ به قدری که دیگر حتی فرصتی برای سوگواری نداریم. فشار روانی و اضطراب، همراه همیشگی‌مان شده است و هر لحظه منتظر وقوع حادثه‌ای جدید هستیم. در حالی که پیکر جانباختگان کشتی سانچی هنوز پیدا نشده و مردم زلزله‌زده کرمانشاه با سیل و سرمای زمستان دست و پنجه نرم می‌کنند خبر سقوط هواپیمای ای‌تی‌آر شرکت آسمان که از تهران به مقصد یاسوج در حرکت بود، بر سرمان آوار می‌شود. باز هم درد و غصه و داغ بر دل نشسته هموطنانی که در انتظار ابدی عزیزان‌شان می‌مانند.

در ادامه این گزارش می خوانیم: صبح روز گذشته هواپیمای ای تی آر شرکت آسمان که از تهران عازم یاسوج بود در حوالی سمیرم از صفحه رادار محو شد و سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری از سقوط هواپیما خبر داد. این هواپیما که ساعت 8:54 دقیقه از تهران عازم یاسوج شده بود 66 مسافر داشته است. به گفته کارشناسان عمر این هواپیمای ای تی آر هواپیمایی آسمان بیش از 20 سال بوده است. گفته شده این حادثه در روستای کهنگان از توابع پادنا در 120 کیلومتری سمیرم اتفاق افتاده است.

**حفظ محیط زیست در سایه اطلاع رسانی و آموزش
محیط زیست نقش تعیین کننده ای در سلامت روح، جسم و سطح کیفیت فعالیت های بشر دارد در واقع باید توجه داشت که محیط‌ زیست می‌ تواند بدون انسان‌ ها زنده بماند، اما انسان‌ ها بدون محیط ‌زیست نمی‌توانند زنده باشند. از این رو اطلاع رسانی و آموزش مبانی زیست محیطی به گروه‌ های هدف و فرهنگ سازی برای قشرهای مختلف جامعه می تواند از روند تخریب روز افزون محیط زیست بکاهد.

روزنامه «ابتکار» در مطلبی با عنوان «پاکیزگی محیط زیست جاده نیازمند مشارکت عمومی بیشتر» به نقل از علیرضا سیاهپور مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای فارس آورده است: فعالیت های راهداری و حمل و نقل جاده ای استان فارس در راستای حفظ محیط زیست و جاده که شامل عملیات پاکسازی و تنظیف حاشیه راه ها ، تجدید خط کشی ، شستشو و تعمیر تابلوها ، گاردریل ها و نصب علائم جدید اطلاع رسانی و هشدار دهنده ایمنی و ترافیک در محور شیراز – سپیدان به صورت رفت و برگشت برای نخستین بار در کشور توسط راهداری و حمل و نقل جاده ای استان براساس ضرورت ، تحقق نیاز سنجی ها و برنامه ریزی قبلی صورت می پذیرد و هدف آن علاوه بر گوشزد کردن عمل غیر فرهنگی برخی شهروندان در آلوده ساختن محیط زیستِ جاده ها، ارتقای فرهنگ مشترک حفظ و نگهداری راه و محیط زیست و عرضه جلوه های طبیعی در استان پهناور فارس است. بیش از 46 هزار تردد روزانه انواع وسایط نقلیه از محورهای مواصلاتی منتهی به شیراز در حوزه این شهرستان انجام می پذیرد از این رو حوزه راهداری پاکسازی حریم راه ها را بعنوان یک اولویت اصلی تعریف شده قرار داده و در آستانه سال جدید این فعالیت ها را شروع کند.

در ادامه می خوانیم: معاونین محترم استاندار، فرمانداران شیراز و مرودشت، بخشدار زرقان و برخی از مدیران دستگاه های اجرایی در روز نخست این فعالیت حضور جدی داشتند و در مرحله دوم نیز گروه های مردم نهاد حامی محیط زیست، جمعیت طرفداران ایمنی راه ها و تعدادی از فعالان حوزه گردشگری و میراث فرهنگی استان در این برنامه حضوری موًثر دارند اما انتظار می رود فعالان محیط زیست و نهادهای وابسته به گردشگری مشارکت بیشتری در فعالیت های جاری داشته باشند.

روزنامه «قانون» در یادداشتی با عنوان «دلسوزان بستر حیات، نمادهایی از همگرایی» به قلم عبدالحسین طوطیایی پژوهشگر نوشت: کنشگران و دلسوزان پایداری بستر حیات ، دیده بانانی از جامعه هستند که عوامل و فرآیندهای تخریب در این عرصه را بیش از سایرین با قلم ، قدم و سخن پایش کرده و طنین هشدارشان را می پراکنند. بنابراین اطلاق « طرفداران محیط‌زیست» برای این دیده‌بانان، توصیفی گمراه کننده تلقی می شود. آنان هرگز زندگی را تنها برای خود و بیش از دیگر همزیستان طلب نکرده و هر تلاش‌شان برای حراست از بستری است که تمامی تنوع صاحبان حیات و از جمله انسان را در خود می پروراند. نگاه و سمت گیری کنش این دلسوزان با فعالان و گروه های سیاسی یا هواداران یک تیم ورزشی تفاوتی آشکار و اساسی دارد. در مرزبندی‌ها و فعالیت‌های هر یک از جناح ها و دیدگاه های سیاسی می کوشند که با رقابت هایی حتی تا مرز خصومت و براندازی ، سلطه خود را بر رقیب سامان داده و همواره پیروز میدان شوند. اما کنشگران عرصه حیات در مسیر نیل به همگرایی هر چه بیشتر با تنوع اجتماعی فعالیت کرده و پیروزی برای آن‌ها در راستای این هدف، مفهومی جز رفاقت حتی با مخالفان سیاسی و سلیقه ای خود ندارد. آن‌ها باور دارند که نه تنها گروه های مختلف انسانی بلکه تمامی تنوع زیستی در یک کشتی بر سکون و امواج دریا و به‌سوی ساحلی مشترک روانند.

در ادامه این یادداشت آمده است: دیده‌بانان پایش زندگانی مانند گروه‌های کوهنوردی می مانند که موفقیت را در صعود همگانی دانسته و همواره توانا ترین آن‌ها در قفای تیم راه می‌روند. صاحبان کرسی و سیاست در نظام مدیریتی کشورمان نیز که حساسیت و مسئولیت های امنیتی دارند، تا کنون بر این نکته وفاق داشته‌اند که این دیده بانان عرصه حیات از هر نحله و اندیشه سیاسی جز در جهت منافع ملی گام بر نمی‌دارند. پس باید بر سر این پاسداران درونی چتری از حمایت و سرشار از امنیت خاطر فراهم آورد. آن‌هایی که اگر گاه زبان و هشدار به تلخی نیز داشته اند اما دغدغه شهد حیات برای همگان را دارند. شهدی که برآنند در چیدمان عادلانه نظام آفرینش بر ذائقه تمامی موجودات بچشانند.

روزنامه «فرهیختگان» در یادداشتی با عنوان «تروریسم محیط زیست از انکار تا انفعال» به قلم محمد عبدالهی پژوهشگر سیاسی می نویسد: تروریسم محیط زیست از آن دست مفاهیمی است که غرب برای تحقق و استمرارش در کشورهای جهان سوم نیاز به پنهان سازی موضوع در اذهان عمومی جامعه مقصد دارد و تمام توان رسانه ای خویش را توسط رسانه های همدست محلی (در ایران مافیای رسانه ای لیبرال) برای بالا بردن ضریب انکار وجودی آن به خدمت می گیرد. در واقع از متدولوژی «مهندسی پیام» یا همان داستان معروف پادشاه لخت برای انکار تروریسم محیطزیست در اذهان عمومی سود م یبرد. از همین رو تحلیلگرانی که به موضوع مهم تروریسم محی طزیست ورود پیدا م یکنند در فاصله کمی توسط ائتلاف اساتید همدست دانشگاهی، رسانه های همدست و... ترور شخصیتی می شوند تا با منزوی کردن معترضان و افشاگران، توان مبارزاتی آنها را علیه جنگ ژئومتریک و تروریسم محیط زیست خنثی کنند.

در ادامه آمده است: تشدید بحرانهای محیط زیستی و منابع طبیعی در کشور در سالهای اخیر اعم از ظهور و نفوذ پدیده ریزگردها در بخش وسیعی از کشور و حاد شدن معضل آلودگی هوا در کلانشهرها و اخیرا شهرها و شهرستانها، تشدید خشکسالی دریاچه ها و رودخانه های کشور، لم یزرع شدن توجیه ناشدنی حجم وسیعی از باغ ها و زمینهای کشاورزی کشور، هجوم بی سابقه محصولات تراریخته به کشور و آفات گسترده در جنگل های هیرکانی کشور آنهم پس از دوهزار سال و تخریب یکباره حجم وسیعی از جنگلها و مراتع ملی، بالا رفتن ضریب نفوذ سرطان، بدتر از همه زلزله های زنجیرهای و غیرقابل توجیه اخیر، همه و همه زنگ خطری است بر تروریسم محیط زیست که در سایه نفوذ مدیران ارشد و در سکوت انکار، در حال ریشه دواندن است.

**حضرت فاطمه(ع)؛ اسوه و الگویی برجسته برای نسل امروز
حضرت فاطمه(س) یگانه دختر حضرت محمد(ص) است. ایشان همسری نمونه برای حضرت علی(ع) و مادری مهربان برای فرزندان خویش بودند و آنان را به گونه ای پرورش دادند که هر کدام با ایفای نقش بی نظیر خود، درس عزت، سربلندی، جهاد، مبارزه، ایثار، گذشت و ... را به جهانیان آموختند و برای مسلمانان اسوه و الگویی برجسته شدند. حضرت زهرا(س) با زندگی کوتاه و با خطبه ‌های متقن «فرهنگ مقاومت» را برای نسل‌های آینده به یادگار گذاشتند و ماهیت تفکر و اندیشه جاهلی را به خوبی نمایان ساختند.

روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «چراغ معرفت» به قلم آیت‌الله حاج شیخ حسین عرب استاد حوزه و دانشگاه نوشت: انسان «واقع‌گرا» و «حقیقت‌طلب» با حس پرسشگری، در پی کشف خود و جهان پیرامون خویش است. البته این واقعگرایی و حقیقت‌جویی ممکن است در میان آدمیان متفاوت باشد. انسان برای اینکه در این هدف فطری مقدس یعنی کشف خود و جهان عینی پیرامونی خویش دچار خطا نشود دنبال منبعی مطمئن و تکیه‌گاهی غیرقابل تزلزل می‌گردد.نخستین منبع درونی که از سوی آفریدگار هستی‌بخش در اختیار انسان نهاده شده بدون شک «خرد و اندیشه‌»است که در خلقت او تعبیه شده و البته به گونه‌ای است که قابل افزایش و کمال‌بخشی هم هست.دومین منبع مطمئن که آدمی با برهان عقلی می‌تواند به‌عنوان کاشف و ارائه‌دهنده راه به آن تکیه کند «علوم و آموزه‌های وحیانی» است و سخنان و گفته‌هایی که از سوی انسان‌های برتر به‌عنوان تفسیر حقیقت آموزه‌های وحیانی وارد شده است. خطبه حضرت زهرا(س) از جمله این متون است. دقت در این گفتار مقدس می‌تواند هر انسان طالب حقیقتی را یاری کند. در این خطبه، فراتر از موضوع خاص حقوقی اقتصادی و تحولاتی که در زمینه مسائل سیاسی اجتماعی پدید آمده است، حضرت زهرا(س) به مسائل خاص و ریشه‌های موضوعات معرفتی و اعتقادی پرداخته‌اند.

در ادامه می خوانیم: حقوق انسانی آنگاه که توحیدمحور شود به‌طور اساسی‌تری قابل طرح و دفاع خواهد بود. کرامت و احترام انسان‌ها نسبت به یکدیگر از هر دین و مذهبی باید رعایت شود. اما وقتی که این مسائل با محوریت خدا به‌عنوان خالق انسان‌ها مطرح می‌شود می‌تواند شکل و اساس محکم‌تری به خود بگیرد. کسی که خداباور است هر لحظه خود را در منظر و مشهد او می‌بیند و ایمان راسخ و عمیق، می‌تواند پشتوانه اجرایی و عملی حقوق باشد.

روزنامه «شرق» در یادداشتی با عنوان «حضرت زهرا (س)، شخصیتی که از نو باید شناخت» به قلم محمدجواد لسانی، پژوهشگر می نویسد: حضرت صدیقه اطهر(س) به مدت ٩ سال با حضرت علی‌(ع) زندگی کرد و قطعا رمز و راز یک همدلی موفق، در اخبار صدر اسلام ضبط شده است؛ اینکه تا چه حد ممکن است خانه‌ای بنا کرد که با وجود بحران‌های ویرانگر، مسیر امن خود را پیش گیرد، خود هنری والاست و کارکردهایی برای پیروان آن بانوی عالی‌مقام خواهد داشت. مدینه‌الرسول بنا‌ بر گفته تاریخ‌دانان، هر ٥٠ روز یک‌بار تهدید به نابودی می‌شد. در این بی‌قراری و التهاب شهر، خانه‌ای ساده و کوچک، مرکز حل بحران‌ها است. حضور یک بانوی باتدبیر، سبب شده تا این اتاق فکر همواره از مهر و امید لبریز شود. معلوم است این لحظات عزت و ارجمندی، توشه‌ای پر‌مایه می‌خواهد تا در مواقع سخت، اهل خانه بتوانند دائما تغذیه فکری شوند. با نگاهی گذرا به مکتوبات و خطبه‌هایی که از این بانوی بزرگ برجا مانده، می‌توان رمز سعادتمندی را به پیروان ارائه کرد؛ چنان‌که هرکدام از توصیه‌ها، درسی برای نسل‌هایی است که یکی پس از دیگری سر می‌رسند.

در ادامه می خوانیم: اگر جریان تفکر به هر دلیلی در این زمانه به تعطیلی کشیده شود، ذهن‌های جوینده آبشخور دیگری می‌یابند که چه‌بسا تشنگان را به کژ‌راهه و سراب بکشاند! اکنون بیش از هر زمان دیگری به الگوی‌هایی شبیه آن بانوی بافضیلت نیاز است و این مسئولیت، بیشتر متوجه اهل علم و مبلغانی است که مجالس بزرگداشت برپا می‌کنند. جان کلام اینکه بدون یافتن سیره واقعی آن بانوی دوران‌ساز، هر چیزی که بخواهد جای آن شخصیت واقعی را پر کند، جفا در حق ایشان و شیعیان راه‌جویش محسوب می‌شود و چرا فقط به دین‌داران بسنده شود که بی‌تعارف باید گفت فقط یک تحقیق ژرف در القاب آن حضرت، می‌تواند دریچه‌ای از نور به جهان امروز باز کند تا فراتر از مرزهای آیینی، نسل بی‌شماری را مجذوب کند.

روزنامه «خراسان» در یادداشتی با عنوان «کوثر بی تکرار» به قلم کورش شجاعی آورده است: آن مخدّره صاحب جلال پُرمنزلت عالی مقام نزد آفریدگار ذوالجلال که بود که حضرتش را، پروردگار عالمیان «کوثر» نام نهاد و او را «عطیه» ای گران مقدار و بی مانند تقدیر فرمود و بعد از چلّه روزه داری حضرت مصطفی و افطار به طعام بهشت باری تعالی بر دامن و جان پاک خدیجه کبری نهاد، آن کوثر جوشیده از جان مصطفی و آن منصوره هر دو عالم و نور هر کوکب و خورشید و سما ، آن دخت و دردانه حبیب خدا، آن زهره زهرای آسمان و زمین که بود و خداوند علی اعلی خلقت و وجود طاهره اش را چگونه رقم زد که هم کوثر باشد و هم «خیر کثیر» ، هم سرالاسرا خم غدیر، هم مصداق اتّم آیه «تطهیر» هم لب اللباب شب قدر و تقدیر. همان شب که خدای خالق «قدر» و «غدیر» از «هزار ماه» برترش آفرید و «قدر» و منزلتش را بی منتها گردانید.

او همان است که فقط خدای «قدر» و «فاطمه آفرین» و حضرت ختم المرسلین و امیرالمومنین و پس آن گاه ائمه معصومین و اولاد طاهرینش می شناسندش و بس. زهرای مرضیه همان بانوی مجلله و منصوره ای است که اعظم پیامبران این دردانه زمین و زمان را «ام ابیها» نامید از بس که فاطمه اش مهربان بود و دلسوز و غمخوار پدر و پیر و مراد و پیامبر خویش.

در ادامه این می خوانیم: دخت رسول خاتم آن چنان نزد خدا عزیز و هم در جان مصطفی گران مایه بود که هر آن گاه بر پیامبر همان سرور و سالار انبیا و همان که خداوند در جلالت قدر و منزلتش فرمود «لولاک لما خَلقتُ الافلاک» وارد می شد حضرتش «قام الیها» آری تمام قد جلوی پای فاطمه اش می ایستاد و به این هم راضی نمی شد آن حبیب خدا و به سوی فاطمه اش روان می شد و باز هم آرام نمی گرفت تا بر پیشانی و حتی دست فاطمه بوسه می زد و می فرمود: از فاطمه بوی بهشت را استشمام می کنم. خدایا قدر فاطمه ات چه بود و چیست که حضرت ختمی مرتبت این «بهانه آفرینش» با او این چنین رفتار می کند.

*گروه اطلاع رسانی
پژوهشم**9370**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.