به گزارش ایرنا از اعلام روز پنجشنبه روابط عمومی سی ‌و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، تولیدات این رزیدنسی ها روز جمعه 29دی ‌ماه به ترتیب در ساعت‌های 11، 15 و 17 در تئاتر آفتاب واقع در چهاراه جهان‌کودک اجرا می‌شود.
رزیدنسی نوعی تعامل است و جشنواره تئاتر فجر در بخش بین‌الملل خود به مدیریت آروند دشت‌آرای، در هر کدام از رزیدنسی‌ها با ایجاد بستری پروژه‌ محور و پژوهشی، هنرمندان و متخصصان به‌ نام بین‌المللی را حول محوری مشخص در کنار هنرمندان ایرانی قرار می‌دهد تا طی مدت زمان مشخص به تبادل، گفت‌وگو و خلق آثار هنری بپردازند.
رزیدنسی فرصتی (آزمایشگاهی– تعاملی) است که جشنواره‌ها و سازمان‌های فرهنگی معتبر دنیا با هدف ایجاد شبکه‌های ارتباط فرهنگی و هنری و آشنایی بیشتر هنرمندان با دانش تئاتری به‌ روز دنیا برگزار می‌کنند.
رزیدنسی‌ها که گزارش - اجراهایی از تعامل میان هنرمندان از جغرافیاهای متفاوت هستند به شرح زیر اجرا می‌شوند:
** «رزیدنسی بینارشته‌ای» با موضوع بحران آب توسط ادوارد سورس معمار و کارشناس فرانسوی، الیویر کلر کارگردان سوئیسی، استوارت دنیسون دراماتورژ و کارشناس بینافرهنگی انگلیسی، دیمین سروانتس کارگردان مکزیکی، لیدا بنکدار نمایشنامه نویس ایرانی و بردیا دهقانی طراح صحنه ایرانی، ساعت 11 گزارشی از تعامل میان اعضای گروه را اجرا می‌کند.

**«رزیدنسی طراحی حرکت معاصر» با موضوع مرزهای نامرئی بین فضاهای عمومی و خصوصی توسط دو گروه اجرا می‌شود. گروه اول را سه اجراگر ایرانی شامل ساغر حسینی پور، یلدا پاکزاد، سحر مکتبی و ماری اریکسون اجراگر نروژی و امید سعیدی، نوازنده نی انبان از ایران تشکیل می‌دهند.
طراحی حرکت گروه دوم را می جوهانسن کورئوگرافر سوئدی بر عهده دارد. گلنوش قهرمانی، نگین تبرا، مهان راد اجراگران ایرانی این گروه هستند که ساعت 15 اجرا می‌شود.

**«رزیدنسی کار روی متن» سومین گزارش-اجرای بخش Try Out است که گتان واسارات کارگردان فرانسوی، رابین استیگمن بازیگر هلندی، محمد منعم نمایشنامه‌نویس ایرانی، احمد سلگی کارگردان ایرانی، دیبا خاتمی و ملودی آرام نیا بازیگران ایرانی در ساعت 17 به اجرای این اثر می‌پردازند.
علاقمندان می‌توانند برای تماشای اجراهای رزیدنسی‌ها از طریق سایت ایران‌نمایش اقدام به خرید بلیت کنند و هزینه حضور در این اجراهای ده هزار ریال است.

** گزارشی از بخش جدید جشنواره تئاتر فجر با عنوان «تمرین-اجرا» یا Try Out
سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در اقدامی تازه بخش جدیدی را به این جشنواره، با عنوان «تمرین-اجرا» (Try Out) افزوده است که در تئاتر جهان و بسیاری از جشنواره‌های دنیا رایج است؛ این بخش، به مدیریت اصغر دشتی با هدف توجه و تأکید بر اهمیت تمرین و پژوهش های اجرایی، با حضور 10 گروه جوان برگزار می‌شود.
این گروه‌ها با حمایت دبیرخانه جشنواره در برنامه این دوره قرار گرفته‌اند تا افزون بر تمرین اجرا، به تشریح فرآیند تمرینات، ایده‌های اجرایی، رویکردهای نمایشی و وجوه پژوهشی و تئوریک خود بپردازند و بر اساس شعار جشنواره، جشن گفتگوی تئاتر با تماشاگران به گفت‌وگو بنشینند تا در روند این گفتمان به صورت‌بندی تمرینات یا اجراهای بعدی برسند.
به دلیل تکمیل ظرفیت سالن‌های دولتی اختصاص یافته به جشنواره، با کارهای بخش مرور، مهمان، بین‌الملل، برگزیدگان استانی و دانشجویی، اجراهای این بخش جدید جشنواره در سالن آفتاب به صحنه می‌روند.
پروژه‌های بخش Try out به شرح زیر هستند:

**«شهر-بازی» کاری از بامداد افشار است که تاکنون چند اجرا در تماشاخانه‌های تهران داشته است. این نمایش که تلفیقی از پرفورمنس، ویدئو و موسیقی است، در نخستین روز جشنواره، 28 دی‌ماه، در دو سانس 18 و 20:30 به مدت 70 دقیقه اجرا می‌شود.

** تمرین-اجرای «تو مشغول مردنت بودی» تجربه‌ای بر ایده‌های اجرایی تادئوش کانتور نوشته کامران شهلایی و به کارگردانی مژگان خالقی از اصفهان، در سومین روز جشنواره، 30 دی‌ماه، در دو سانس 18 و 20:30 به مدت 60 دقیقه میزبان علاقمندان به حوزه Try Out خواهد بود.

** «اسپینوزا، دیگران، و ما»، جستجویی بر تنانگی فلسفه در اجرا نوشته و کاری از محمدرضا علی‌اکبری، یکم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 به مدت 70 دقیقه اجرا می‌شود.

** «باک»، بازنمایی تمرینات گروه تئاتر گاراژ به کارگردانی علی مسعودی از قم، پنجمین تمرین-اجرای این دوره از جشنواره است که دوم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 به مدت 120 دقیقه به صحنه اجرا و گفتگو می‌رود.

** «توضیح صحنه»، جستجویی در رابطه مکان و خاطره بر صحنه تئاتر است که کارگردانی آن را کیوان سررشته به عهده دارد. این تمرین-اجرا سوم بهمن‌ماه، در دو سانس 11 و 15 به مدت 50 دقیقه اجرا می‌شود.

** تمرین اجرای «Idle Art»، جستجویی در مفهوم «اینجا و اکنون» در اجراست که توسط احسان شایانفر نوشته و کارگردانی شده است و چهارم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 به مدت 90 دقیقه میزبان مخاطبان خواهد بود.

** «بهارشکنی»، جستجویی بر شیوه اجرایی با رویکرد شناختی به فراموش‌خانه ذهن نوشته محمدحسین معارف است که فریبرز کریمی آن را کارگردانی کرده است و پنجم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 به مدت 50 دقیقه به صحنه می‌رود.

**«همان باش؛ که نیستی»، جستجویی در شناخت ماهیت و هویت با نگاه به جنسیت کاری از سامان ارسطوست که چندین اجرای بین‌المللی را تجربه کرده و به دعوت توماس اوستر مایر و کمپانی تئاتر شابونه در جشنواره «فایند2017» حضور یافته است. این اثر ششم بهمن‌ماه در دو اجرای 11 و 15 به مدت 50 دقیقه میزبان علاقمندان به تماشا و بحث و گفتگو درباره این موضوع خواهد بود.

**«رقص ابرهای نقطه‌ای»، محصول مشترک ایران و هلند است. این اثر جستجویی در تأثیر نگاه در حضور بدن در واقعیت مجازی از حضور، به کارگردانی ستاره فاتحی است. رقص ابرهای نقطه‌ای هفتم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 به مدت 40 دقیقه اجرا و تمرین خواهد شد.

** «جادویت می کنم»، جستجویی در خلق کورئوگرافی با ایده محدود کردن حرکت، تولید مشترک ایران و بلژیک است که احسان همت کارگردانی آن را به عهده دارد و در آخرین روز جشنواره، هشتم بهمن‌ماه در دو سانس 11 و 15 با اجرایی 40 دقیقه‌ای میزبان مخاطبان خواهد بود.
علاقمندان به شرکت در این تمرین-اجراها می‌توانند از طریق سایت ایران نمایش اقدام به خرید بلیت کنند و بلیت‌های این بخش نیم‌بها و به قیمت 15 هزار تومان ارائه شده‌اند و دانشجویانی که کد تخفیف جشنواره را دریافت کرده‌اند، برای تماشای این اجراها، مجددا نیم‌بهای این قیمت را پرداخت می‌کنند.

** پیام رفیعی برای جشنواره تئاتر فجر

فرهاد مهندس‌پور دبیر سی‌ و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از علی رفیعی خواسته بود که پیامی برای آغاز این دوره بنویسد.
وی درباره این درخواست خود نوشت: بهترین کسان برای این که در جشنواره تئاتر به هنرمندان پیام بدهند، هنرمندان تئاترند که در عمل و ادب و اندیشه، دغدغه فرهنگ و هنر دارند؛ بر همین اساس، امسال از علی رفیعی کارگردان و پژوهشگر تئاتر ایران خواستم به جشنواره پیام بدهند.
رفیعی هم در پاسخ به این درخواست در پیامی نوشت، تئاتر هنر گفتگوی هنرمند با جامعه است تمام جوامع زنده و پویا در چارچوب سیاست‌های توسعه خود، برای آشنایی و شناخت آثار ارزشمند جهان و شکل‌های نوین اجرایی هنرهای نمایشی اهمیت و اعتبار به‌سزایی قائل‌اند.
این آثار و شکل‌های نوین اجرایی هیچ‌گاه به طبقه و قشر خاصی محدود نمی‌شوند. مهم‌ترین راز ماندگاری و جاودانه بودن آثار متعلق به اعصار طلایی تئاتر در این است که نه به قشر خاصی محدود می‌شوند و نه به طبقه‌ای خاص. تئاتری که مکان تقابل و رودررویی افکار و اندیشه‌های عصر و زمانه‌اش نباشد، تئاتری که از ارائه و معرفی عصر خود روی‌گردان باشد و نخواهد یا نتواند بازتاب اندیشه‌های عصر خود و شیوه زندگی جامعه و فرهنگ خود باشد و ترجیح ‌دهد به سنت‌ها و گذشته رو آورد، بهتر است نام خود را موزه بگذارد.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: در دنیایی که سینما، تلویزیون، ماهواره، مجلات و نشریات و اینترنت همه جا را پر کرده است، خواهی نخواهی برای انسان‌های امروز نحوه‌ نگاه و بیان تازه به وجود آورده‌است. بنابراین، طبیعی است که تئاتر نیز ناگزیر باشد در برابر همه‌ این پدیده‌ها، شکل‌های بیانی نوینی را جستجو و کشف کند.
در این پیام با تاکید بر اینکه تئاتر نوین امروز جهان ناگزیر است شاهد و شهادت‌دهنده تضادهای جامعه امروزش باشد خاطر نشان می کند: تئاتر قرن بیستم و بیست‌ویکم، با در اختیار گرفتن سبک‌ها و شیوه‌های اجرائی و زیبائی شناسی‌های گوناگون، ناگزیر است گاهی بازتاب مبارزات سیاسی- اجتماعی باشد، گاهی بیانگر اضطرابات بشر در مقابل رویدادها و اتفاقات و گاهی مطرح کننده پرسش‌های مردم جامعه. وقتی از تئاتر معاصر حرف می زنیم، الزاماً به آثار مکتوب نمایشنامه‌نویسان این قرن محدود نمی‌شود. حتی اگر نمایشنامه‌های متعلق به اعصار گذشته به صحنه آیند، برخورد، تحلیل و نحوه‌ اجرای کارگردان و گروه بازیگران از آن آثار باید در جهت ارائه و یا لااقل اشاره به مسائل روز جامعه باشد.
رفیعی در پیام خود با تاکید بر اینکه تئاتر هنر گفتگو است اما نه به مفهوم گفتگوی صحنه‌ای میان بازیگران؛ بلکه گفتگوی هنرمند با جامعه‌ای که در آن زیست می‌کند، افزود : یکی از مهم‌ترین مسائل تئاتر در عصر معاصر، جستجو و خلق شیوه‌های نوینی است که به یاری آن ها بتواند با واقعیت‌های پیرامونش ارتباط برقرار کند. اولین پرسشی‌که برای هرکس می‌تواند مطرح شود این است که برای ایجاد این ارتباط، در شرایطی که رسانه‌های دیگر رقبای سرسختی به شمار می‌آیند، چه شیوه‌ها و ترفندها و چه نوع ابزارهای بیانی نوینی می‌تواند خلق و ابداع کند تا هم خطری او را تهدید نکند و هم جایگاهی مناسب برای خود داشته باشد.
این پیام خاطر نشان می کند: خلاقیت هنری (خلاقیت هنری واقعی) امری به غایت شکننده است. هنرمند با اثر تازه‌ای که در حال خلق کردن است، از آغاز تا انتهای خلق اثرش، دائم در بیم و امید به سر می‌برد و به طور مستمر با این پرسش مواجه است که آیا اثرش موفق خواهد شد یا نخواهد شد؟ در چنین شرایطی، هنرمند قادر نیست به تنهایی از خود دفاع کند. این‌جاست که نیاز دارد مورد حمایت قرار گیرد. نخست باید به لحاظ مالی مورد حمایت قرار گیرد. در کشورهای پیشرفته، مسئولین فرهنگی آگاه و دلسوز به خوبی می‌دانند که تنها نیاز هنرمندان نیاز مالی نیست. چه بسا به لحاظ مالی، بی‌نیاز هم باشند. اما جدا از نیاز مالی، هنرمند همواره با موانع دیگری روبروست که بزرگ‌ترین آن‌ها عادت‌هایی است که در بینش و اندیشه مردم وجود دارد و همچون هیولایی بر سر راه ارائه اثر هنرمند به آن‌ها وجود دارد. هر رویداد تازه فرهنگی- هنری، هر نوآوری در این زمینه، به‌ویژه وقتی، در هنری به شدت اجتماعی مثل تئاتر باشد، واکنش‌هایی مثل غافلگیری، 'شوکه' کردن و مقاومت در پذیرفتن به دنبال خود دارد. اجراهای آثار بکت و یونسکو در آغاز دهه‌ی 1950 مثال بارزی در این‌باره است.
رفیعی در این پیام تصریح کرده است: در کشورهای دموکراتیک که دولت و نهادهای تخصصی طرفدار و مشوق آزادی هنرمند هستند، از یک‌سو حمایت از هنرمند و خلاقیت هنری او را مورد حمایت قرار می‌دهند، حق تجربه کردن و حق ارتکاب اشتباه را از جانب هنرمند می‌پذیرند و او را آزاد می‌گذارند تا به جستجوها، کوشش‌ها و اکتشافات خود ادامه دهد. از سوی دیگر، همه گونه امکانات مادی و مالی در اختیارش می‌گذارند تا به شکوفایی برسد. جالب این که عجله به خرج نمی‌دهند تا اثر این هنرمند خلاق و جستجو گر را بلافاصله در معرض داوری مردم بگذارند. به عبارت دیگر، سعی می‌کنند تا اثر خلق شده از قضاوت خام و عجولانه تماشاگر فعلاً مصون باقی بماند.
در پایان این پیام هم آمده است،اولین دل‌مشغولی هر هنرمند، طی روند فعالیت خلاقانه‌اش،تاًثیری است که اثرش بر مخاطبین خود خواهد داشت. تعداد و تعلقات مخاطبینی است که جذب آن اثر می‌شوند و بالاخره، پاسخی است که از آن‌ها دریافت خواهد کرد. هنرمندی که خود را بی‌نیاز از این واکنش‌ها از جانب بینندگان، شنوندگان، خواننده‌ها و یا مصرف‌کننده‌های اثر خود بداند، جز در خلاً و برای خلاً کاری نمی‌کند. خلاقیتش، دیر یا زود عقیم خواهد شد.
فراهنگ*7561*1436*دریافت کننده: سارا کریمیان*انتشار: داود پورصحت*