به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ میرمحمد صاحبی در برنامه ادبی «صورت ماه» از شبکه رادیویی گفت وگو، نظامی را مردِ شیوه بیان نامید و افزود: نظامی بیشتر مرد شیوه بیان است تا ژرفای اندیشه! و نویسندگان را می‌توان به دو دسته بیان گرا و ژرف گرا تقسیم بندی کرد.

وی با بیان اینکه بیشتر شعرای معروف بیان گرا هستند، گفت: شعرای ژرف گرا کمتر شناخته شده هستند؛ همچون فرخی یزدی که در دوران معاصر می‌زیست.

صاحبی درباره سبک آذربایجانی در شعر فارسی افزود: در کتاب‌های جدید همچون کتاب سبک شناسی شعر فارسی اثر دکتر شمیسا به سبک آذربایجانی اشاره شده که میان سبک خراسانی و عراقی است.

وی با تشریح این سبک که مورد استفاده نظامی بوده است، گفت: نظامی یک شاعر با درجه بسیار بالا از زهد و پاکدامنی است و حتی پادشاه آن زمان جرات نمی‌کند در حضور او شراب بنوشد.

سپیده موسوی، پژوهشگر ادبی نیز گفت: نظامی یکی از قله‌ها و پایگاه‌های شعر و ادب فارسی است و در کنار شعرایی همچون سعدی و حافظ، منظومه سرایی عاشقانه را به عنوان مشخصه‌ای شعری دارد.

این مدرس دانشگاه افزود: روح حماسی بیان و سخن نظامی، ذهن شنونده‌های آثار او را ناخودآگاه به سمت فردوسی می‌برد، اما یکی از ویژگی‌های شعر سبک آذربایجانی، باستان گرایی و علاقه به وطن است که در شعر نظامی و دیگر شاعران این سبک مشاهده می‌شود.

موسوی گفت: نظامی بزرگان ایران قبل از اسلام را در دل منظومه‌های خود به تصویر می‌کشد؛ مثل بهرام گور در کتاب هفت پیکر که دلیل بر این است که او به روحیه وطن گرایی و میراث فرهنگی علاقه‌مند است.

وی درباره این سبک افزود: مبدع برخی سبک ها، ملک الشعرای بهار بوده و چون بیشترین سبک در منطقه خراسان گوینده و شنونده داشته با عنوان خراسانی نام گرفته است.

موسوی ادامه داد: بعد‌ها سبک عراقی وارد می‌شود و در کنار آن یکسری سبک‌های کوچک‌تر وجود دارد که استقلال خود را دارد، اما بدان اندازه بزرگ نیست که از سایر سبک‌ها جدا شود مانند سبک آذربایجانی که ویژگی‌هایی از سبک خراسانی و درون گرایی سبک عراقی را دارد.

در ادامه زیبا بهروز، پژوهشگر ادبی با اشاره به ابعاد هنری شخصیت نظامی گفت: در برخی مواقع بعد حماسی نظامی نیز در منظومه‌هایی که بدان پرداخته است، به ذهن متبادر می‌شود.

این مدرس دانشگاه، روحیه غنایی نظامی را برجسته‌تر از سایر ویژگی‌های این شاعر نامی برشمرد و افزود: شیوه بیان احساس در کنار خرد، جمع تضادی را ایجاد کرده که در نظامی بسیار بارز است.

بهروز افزود: نظامی در ۵ گنج خود درخشیده است و با نگاهی کلی حضور نظامی را در این ۵ گنج می‌بینیم و انعکاس شخصیت شاعر به صورت واقعی در این گنج‌ها با ماهیت‌های کلی مشاهده می‌شود.