صاحب‌خبر - در پی برخورد دو کشتی ایرانی و چینی سرنوشت 32 نفر از هموطنان مبهم و نامشخص است
نگرانیم
آفتاب اقتصادی- الهام علائی: وزارت ترابری چین روز یکشنبه از برخورد دو کشتی در آب‌های ساحل شرقی این کشور و ناپدید شدن 32 خدمه یکی از کشتی‌ها متشکل از 30 ایرانی و دو بنگلادشی خبر داد. یکی از کشتی‌های حادثه دیده مربوط به شرکت ملی نفتکش ایران است. همچنین این نفتکش حامل میعانات گازی به مقصد کره جنوبی بوده است. آتش سوزی نفتکش ایرانی در آب‌های چین، به فاصله چند ساعت به یکی از خبرهای اول رسانه‌های جهان تبدیل شد؛ خبری که برای ایران خبر بسیار نگران‌کننده‌ای بود. چراکه تعدادی از هموطنان در این کشتی ناپدید شده‌اند و خسارت زیادی به نفتکش و اقتصاد کشور وارد شده است. همچنین پایگاه خبری بلومبرگ در مورد این حادثه اعلام کرد، نفتکش سانچی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران که در آب‌های چین دچار حادثه شده، در تاریخ 16 دسامبر (25 آذر) بندر عسلویه را به مقصد «دائسن» کره جنوبی ترک کرده است.
خبرها حاکی است که در پی برخورد نفتکش ایرانی با یک کشتی باری چینی، یک محموله ۱۳۶ هزار تنی میعانات گازی صادراتی ایران به کره جنوبی روی آب آتش گرفت. بر اساس برآوردها، محموله این کشتی حدود یک میلیون بشکه نفت است که ارزش آن بر اساس قیمت‌های کنونی نفت، ۶۰ میلیون دلار است. همچنین میزان دیه خدمه کشتی نیز براساس استانداردهای بیمه‌ای دست‌کم ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار دلار است. البته رقم دقیق دیه خدمه کشتی‌ها در زمان خرید بیمه نامه به طور توافقی بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار تعیین می‌شود. همچنین گفته می‌شود که ارزش تانکر این نفتکش ۳۲ میلیون دلار با سال ساخت ۲۰۰۸ است. از سوی دیگر، احتمالا دولت چین بابت آلودگی محیطی حاصل از نشت نفت این نفتکش درون آب‌های این کشور ادعای خسارت خواهد کرد که رقم قابل ملاحظه‌ای خواهد بود.
خسارت چندانی متوجه ایران نیست
در این راستا، آفتاب اقتصادی میزان خسارت احتمالی به اقتصاد ایران را از معاون امور دریایی سازمان بنادر پیگیری کرد. حق‌شناس گفت: «این کشتی نفتکش تحت پوشش P&I west England است و بنابراین کلیه خسارت‌های محموله و کشتی توسط بیمه به صورت کامل پوشش داده خواهدشد. نگرانی ما بابت دریافت خسارت نیست، بلکه بی‌خبری از وضعیت 32 خدمه کشتی موجب نگرانی و ناراحتی ماست. ارقامی که بابت ارزش بار کشتی یا خود نفتکش بیان شده، صحیح نیست و خیلی کمتر از اینهاست. اما در هرصورت خسارت آن هرچه که باشد، توسط بیمه پرداخت می‌شود. همچنین از آنجا که بار کشتی مایعی بین گاز و بنزین بوده، آتش گرفته و کمترین آلودگی را وارد آب‌های چین کرده است. بنابراین بحث خسارت احتمالی پرداختی به چین نیز دارای اهمیت چندانی نیست.»
اجرای عملیات نجات توسط چین و کره
عملیات جستجو و یافتن 32 خدمه مفقود شده ناشی از برخورد دو کشتی در سواحل شرقی چین که 30 خدمه آن ایرانی هستند، ادامه دارد. هشت کشتی جستجو و امداد دریایی چین، یک کشتی امداد کره‌ای و یک هواپیما، عملیات امداد و جستجو برای یافتن ۳۰ خدمه ایرانی را انجام می‌دهند.
مالکیت نفتکش
این نفتکش حادثه دیده حامل میعانات نفتی، متعلق به ایران و در اجاره شرکت کره‌ای بوده است. در این راستا جلسه کمیته بحران شرکت ملی نفتکش با حضور مدیران این شرکت برگزار شد.
وزارت حمل و نقل چین اعلام کرد حادثه ساعت 8شب روز شنبه در 160 مایلی دلتای یانگ تسه رخ داد.
بر اساس گزارش‌ها، نفتکش تحت پرچم پاناما برای شرکت ایرانی Bright Shipping کار می‌کرده است. نفتکش حادثه دیده 136 هزار تن مایعات خام پتروشیمی (نفت خام) حمل می‌کرده است. تمامی 21 نفر خدمه کشتی باری چینی نجات یافته‌اند، اما 30 خدمه ایرانی و دو بنگلادشی این نفتکش ناپدید شده‌اند. وزارت حمل و نقل چین اعلام کرد: نفتکش سانچی Sanchi با پرچم پاناما و طول 274 متر برای شرکت ایرانی «برایت شیپینگ» Bright Shipping کار می‌کرد و به سمت کره جنوبی برای تحویل محموله خود در حرکت بود. دومین کشتی، یک کشتی باری چینی با پرچم هنگ کنگ حامل 64هزار تن غلات بود که 21 نفر خدمه آن که همگی ملیت چینی دارند، نجات داده شدند.
نفتکش ایرانی بیمه خارجی داشت
سخنگوی وزارت نفت اعلام کرد: نفتکش ۲۷۴ متری ایرانی که در آب‌های چین دچار حادثه شده، تحت پوشش بیمه خارجی معتبر بوده است. کسری نوری با بیان این مطلب افزود: «این کشتی که در آب‌های چین دچار حادثه شده متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران بوده است. محموله این کشتی، میعانات متعلق به شرکت ملی نفت بوده که آن را برای شرکت "هانووا توتال" کره جنوبی حمل می‌کرده است.»
سخنگوی وزارت نفت اظهار داشت: «تمام محموله این کشتی و همچنین خود آن در اجاره شرکت کره‌ای و تحت پوشش یک شرکت معتبر بیمه خارجی بوده است.» نوری درباره اینکه خبرگزاری شینهوای چین گزارش کرده ۳۰ نفر از خدمه مفقود شده این کشتی ایرانی بوده‌اند، گفت: «متاسفانه اطلاع دقیقی از علت حادثه و آتش گرفتن این کشتی در اختیار نداریم، اما بالاخره کشتی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران بوده و اکثر خدمه آن نیز ایرانی بوده‌اند.»
سهم ۳۰ درصدی بیمه‌های البرز و ملت در بیمه نفتکش
بر اساس گزارش‌ها، ۳۰ درصد از بیمه بدنه کشتی نفتکش متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران که در آب‌های چین دچار حادثه شد، تحت پوشش بیمه‌های البرز و ملت بوده است. از آنجایی که این نفتکش در اجاره شرکت «هانووا توتال» کره جنوبی بوده و محموله خریداری شده نیز متعلق به آن بوده است، تحت پوشش بیمه‌ای کلوپ‌های بین المللی (P&I) قرار دارد. با این حال بیمه‌های البرز و ملت به ترتیب ۲۰ و ۱۰ درصد از بیمه بدنه این کشتی را تحت پوشش داشته‌اند. ۷۰ درصد مابقی بیمه بدنه این کشتی تحت پوشش بیمه گر خارجی بوده است. ارزش تانکر این نفتکش ۳۲ میلیون دلار با سال ساخت ۲۰۰۸ است.
در بحث ارزیابی خسارت نفتکش‌ها، آلودگی محیطی نیز قابل ارزیابی است اما هنوز دولت چین یا رسانه‌های بین المللی میزانی از نشتی نفت در آب‌های چین اعلام نکرده‌اند. هزینه حمل، بیمه و عقد قرارداد حمل از بندر، تحویل بار و بیمه و بازرسی این نفتکش با خریدار بوده است. بر اساس برآوردها، محموله این کشتی حدود یک‌میلیون بشکه نفت است که ارزش آن بر اساس قیمت‌های کنونی نفت، ۶۰میلیون دلار است.
در جریان این حادثه حدود ۳۰ نفر از خدمه ایرانی کشتی مفقود شده‌اند. میزان دیه خدمه کشتی نیز براساس استانداردهای بیمه‌ای دست کم ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار دلار است. البته رقم دقیق دیه خدمه کشتی‌ها در زمان خرید بیمه نامه به طور توافقی بین بیمه گر و بیمه گذار تعیین می‌شود. محموله این کشتی، میعانات متعلق به شرکت ملی نفت بوده که آن را برای شرکت «هانووا توتال» کره‌جنوبی حمل می‌کرده است. تمام محموله این کشتی و همچنین خود آن در اجاره شرکت کره‌ای و تحت پوشش کلوب P&I بوده است.
پوشش 4/6 میلیون دلاری بیمه
معاون فنی شرکت سهامی بیمه البرز اعلام کرد که نفتکش حادثه دیده «توتال لاس» یا دچار نابودی کامل شده و حداکثر تعهد این شرکت شش میلیون و ۴۰۰ هزار دلار است. احمد صفرزاده با تایید سهم ۲۰ درصدی بیمه البرز در بیمه بدنه نفتکش حادثه دیده ایرانی در آب‌های چین گفت: «۱۰ درصد از بیمه بدنه این نفتکش تحت پوشش بیمه ملت و ۷۰ درصد مابقی آن تحت پوشش قراردادهای خارجی قرار داشته است.»
وی با بیان اینکه به دلیل انفجار این نفتکش، کشتی دچار «توتال لاست» شده، اظهارداشت: «با فرض بر اینکه کل سرمایه ۳۲ میلیون دلاری کشتی از بین رفته باشد، ۲۰درصد آن یعنی رقمی حدود شش میلیون و ۴۰۰ هزار دلار آن تحت پوشش بیمه البرز بوده است. از خسارت شش میلیون و ۴۰۰ هزار دلاری، ۱۵ درصد بیمه اتکایی اجباری نزد بیمه مرکزی و هفت درصد آن نزد بیمه البرز بوده است؛ ۱۴ درصد از این رقم نزد شرکت‌های اتکایی داخلی (شرکت‌های بیمه اتکایی امین و ایرانیان) و مابقی نزد شرکت‌های خارجی بیمه بوده است. بیمه‌های اتکایی آسیایی طرف قرارداد بیمه البرز در پوشش اتکایی این نفتکش بوده‌اند.»
پرداخت ۱۰۰ میلیون تومان خسارت جانی خدمه نفتکش
صفرزاده، معاون فنی بیمه البرز همچنین اعلام کرد: «بیمه البرز در چارچوب قرارداد عمر و حادثه با شرکت ملی نفتکش به ازای هریک از خدمه کشتی که در این حادثه فوت شده باشند، ۱۰۰ میلیون تومان خسارت پرداخت می‌کند. اگر ۳۲ نفر خدمه ایرانی این نفتکش که در حال حاضر مفقود هستند، فوت شده باشند، سه میلیارد و ۲۰۰میلیون تومان خسارت باید پرداخت شود که حدود ۵۰۰ میلیون تومان آن سهم اتکایی بیمه مرکزی است.» وی شرط پرداخت خسارت فوت خدمه نفتکش حادثه دیده را عمل شرکت ملی نفتکش به تعهدات بیمه‌ای اش نزد بیمه البرز عنوان کرد.
تشکیل کمیته ویژه اضطراری در شرکت ملی نفتکش
سیروس کیانارثی، مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران ضمن ابراز تاسف از حادثه برخورد یک فروند کشتی فلهبر چینی با یک فروند کشتی تانکر با مالکیت خارجی تحت مدیریت این شرکت گفت: «در اثر این سانحه ۳۲سرنشین این کشتی نفتکش مفقود شدند که عملیات امداد و نجات ادامه دارد. یک فروند کشتی فله بر چینی با یک فروند کشتی نفتکش سوئزمکس حامل میعانات گازی ساعت 20 شب گذشته به وقت محلی در158 مایلی سواحل شرقی چین برخورد کرد که در اثر این حادثه دچار حریق شد و آتش گرفت.»
وی با بیان اینکه پس از وقوع این حادثه، کمیته ویژه اضطراری با حضور مدیران ارشد شرکت ملی نفتکش ایران در محل این شرکت در تهران تشکیل و اطلاعرسانیهای لازم به سازمانهای ذیربط دریانوردی و امداد و نجات بین‌المللی انجام شد، گفت: «مقامات دفتر شرکت ملی نفتکش در چین با حضور در سازمان امداد و نجات شانگهای و شرکت‌های Salvage، هماهنگیهای لازم را به منظور اعزام سریع کشتی‌های تجسس و نجات و عملیات امداد از طریق دریا و هوا انجام دادند. همچنین دو فروند از نفتکشهای تحت مدیریت شرکت ملی نفتکش ایران عبوری از منطقه نیز سریعاً به منظور الحاق به تیم امداد و نجات به محل حادثه اعزام شدند.»
کیان ارثی افزود: «کمیته اضطراری مستقر در شرکت ملی نفتکش ایران ضمن بررسی اخبار و اطلاعات دریافتی از منابع مسئول در محل، نسبت به اطلاعرسانی به خانواده دریانوردان، وزارتخانهها و سازمانهای ذیربط و موسسات بیمه اقدام نموده همچنین با کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در شانگهای نیز هماهنگیهای لازم به منظور تسریع و کمک در عملیات امداد و نجات به عمل آمده است. متاسفانه کلیه پرسنل این کشتی در اثر حادثه مفقود شده‌اند که تلاش‌ها برای پیدا کردن و نجات آنها ادامه دارد. علت حادثه و همچنین میزان خسارت وارده در دست بررسی است.»
احتمال زنده ماندن خدمه نفتکش ایرانی
مدیر عامل شرکت ملی نفتکش گفت: «یکی از قایق‌های نجات نفتکش حادثه دیده سانچی از این کشتی جدا شده و این کورسوی امید ما برای احتمال زنده ماندن خدمه است. کمیته اضطراری در شرکت ملی نفتکش ایران تشکیل شده و تمام بخش‌های عملیاتی در آماده باش کامل هستند. یک تیم از بخش عملیات در حال اعزام به چین و محل حادثه است. همه سازمان‌ها و دوائر مربوطه در داخل کشور با کمک و همراهی وزارت امور خارجه در حال پیگیری حادثه برای نفتکش سانچی هستند.»
وی از اعلام آمادگی چینی‌ها برای امدادرسانی به خدمه حادثه دیده کشتی سانچی خبر داد و گفت: «لی که چیانگ، نخست وزیر چین نیز در پیامی نسبت به امداد رسانی به حادثه دیدگان نفتکش سانچی از سوی دولت چین با تمام قوا و با تمام امکانات اعلام آمادگی کرده‌اند.»
مدیر عامل شرکت ملی نفتکش ایران با تاکید بر اینکه برای سلامتی خدمه بسیار نگران هستیم و ضمن اقدامات لازم دعا می‌کنیم، اظهار کرد: «در میان خدمه چهار نفر دانشجو، دو نفر با ملیت بنگلادشی و یک خانواده حضور دارند که امیدواریم همگی سالم باشند، چون یکی از قایق‌های نجات نفتکش حادثه دیده سانچی از این کشتی جدا شده و این کورسوی امید ما برای احتمال زنده ماندن خدمه است.»
سرنوشت نامعلوم 32 سرنشین ایرانی کشتی
هادی حق‌شناس، معاون امور دریایی سازمان بنادر با اشاره به پیگیری و جستجوی ۳۲ دریانورد مفقود شده گفت:
«به دنبال این حادثه کشتی‌های اطراف و کشور چین برای اطفای حریق اقدام کردند و هلی‌کوپتر امداد نیز اعزام شد، اما متاسفانه تا کنون اطلاعی از خدمه این کشتی وجود ندارد. متاسفانه ساعت 16:30 روز شنبه به وقت تهران در 160 مایلی بندر شانگهای چین، این حادثه رخ داده و یک کشتی حامل گندم با این کشتی تصادم داشته که به دلیل حمل نفت فوق سبک با درجه اشتعال بسیار بالا، کشتی ایرانی دچار حریق شد. کشتی حادثه دیده 136 هزار تن بار داشت و 25 آذرماه امسال از بندر عسلویه به مقصد کره‌جنوبی حرکت کرده بود.»
عضو هیئت عامل سازمان بنادر و دریانوردی تاکید کرد: «سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مرجع دریایی کشور، با همکاری شرکت ملی نفتکش ایران در دفتر این شرکت در چین مشغول بررسی جزئیات و علل حادثه هستند. از طریق مرکز MRCC بندرعباس با مرکز MRCC چین تماس گرفتیم و اطلاعات کشتی و اطفای حریق را لحظه به لحظه دنبال می‌کنیم. آنچه در حال حاضر برای ما اهمیت دارد، سرنوشت دریانوردان مفقود شده است که متاسفانه هنوز اطلاع قطعی از سرنوشت این افراد وجود ندارد.»
دلیل احتمالی سانحه نفتکش ایرانی
محمد راستاد، معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه وسعت حریق نفتکش ایرانی به‌شعاع ۱۰۰۰ متر است، گفت: «معمولاً تصادم در دریا در مسیرهای پرتردد بعضاً به‌دلیل اشتباه در محاسبه مسیرها اتفاق می‌افتد. یک فروند کشتی متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران و تحت پرچم کشور پاناما حامل 136 هزار تن میعانات گازی از مبدا بندر عسلویه به کره جنوبی در حرکت بوده است که با کشتی باری چینی تصادم می‌کند و بر اثر این اتفاق بلافاصله دچار انفجار و حریق می‌شود. طبق اطلاعات به‌دست‌آمده چهار نفر از خدمه ایرانی دانشجوی دریانوردی بوده‌اند که دوره کارآموزی خود را در این کشتی سپری می‌کردند، همچنین یک نفر از همسران کارکنان روی کشتی حضور داشته است. متعاقب این حادثه کشتی باری چینی موفق می‌شود نفرات و کشتی خود را از حادثه حریق خارج کند، اما با توجه به وسعت حریق به‌شعاع 1000 متر تا کنون عملیات امداد منجر به پیدا شدن 32نفر از خدمه نفتکش ایرانی نشده است.»
معاون وزیر راه و شهرسازی درباره دلیل اصلی سانحه دریایی مربوطه اعلام کرد: «متعاقب تکمیل عملیات امداد و نجات بررسی ابعاد سانحه انجام می‌شود. معمولاً تصادم در دریا در مسیرهای پرتردد بعضاً به‌دلیل اشتباه در محاسبه مسیرها اتفاق می‌افتد. سامانه ثبت تردد کشتی‌ها و سامانه شناسایی خودکار کشور چین از حادثه رخ‌داده ارزیابی دقیقی خواهد کرد و پس از آن می‌توان نتیجه گرفت که کدام شناور مقصر حادثه بوده است.»
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با تاکید بر اینکه کمیته بررسی سانحه دریایی در سازمان بنادر و دریانوردی تشکیل شد، گفت: «رایزنی و پیگیری با مراجع داخلی و بین‌المللی مرتبط در حال انجام است تا زوایای مختلف این سانحه بررسی شود، همچنین با مراجع دریایی کشور چین و کشورهای همجوار مذاکراتی صورت گرفته تا حداکثر تلاش لازم برای امداد و نجات مدنظر قرار گیرد.
در همین رابطه با سفیر ایران در چین و سرکنسولی کشورمان در شانگهای گفت‌و‌گو‌هایی صورت گرفته تا از وضعیت امداد و نجات در منطقه رخداد حادثه باخبر شویم. همچنین کشتی‌های نجات چینی برای اطفای حریق و نجات دریایی در محل حضور دارند و امیدواریم عملیات امداد و نجات، سرنوشت خدمه مفقودشده نفتکش ایرانی را مشخص کند.»
اعزام کارشناسان سازمان بنادر و دریانوردی به محل حادثه وی تاکید کرد: «ما، سازمان بنادر و دریانوردی در راستای کنوانسیون ایمنی جان اشخاص در دریا به‌عنوان کشوری که خدمه نفتکش اتباع ایرانی بوده‌اند این اختیار را داریم که به‌عنوان مرجع دریایی در فرآیند رسیدگی سانحه حضور داشته باشیم. رایزنی‌ها در حال انجام است تا کارشناسان سازمان بنادر و دریانوردی به‌زودی به محل حادثه اعزام شوند تا هرچه سریع‌تر پیگیری‌های لازم صورت گیرد و سرنوشت کارکنان نفتکش مشخص شود. همچنین عملیات امداد و نجات توسط کشوری انجام می‌شود که سانحه در آب‌های تحت مالکیت و محدودیت آن رخ داده باشد. کشور چین نیز با تمام قوا برای پیگیری این حادثه کشتی‌های امداد و نجات خود را به محل حادثه اعزام کرده، بنابراین حضور کارشناسان سازمان بنادر و دریانوردی برای حصول اطمینان از ارائه خدمات ضروری است.»
۲۴ ساعت سوختن نفتکش ایرانی
عصر روز یکشنبه اعلام شد، در حالی که ۲۴ ساعت از لحظه وقوع حادثه تصادم نفتکش ایرانی و کشتی فله بر چینی می‌گذرد، نفتکش ایرانی همچنان در آتش می‌سوزد. شرکت ملی نفتکش ایران اعلام کرد که با توجه به شدت حادثه، تلاش‌ها برای مهار آتش این کشتی و همچنین نجات و یافتن پرسنل آن همچنان ادامه دارد.
∎
نظر شما