به گزارش گروه مهدویت خبرگزاری شبستان، حجت الاسلام والمسلمین خدامراد سلیمیان، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در کتاب «نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی علیه السلام» می‌نویسد:

در روايات اگرچه همان گونه که اشاره شد درباره مشخصات و ويژگي های کارگزاران سخن چندانی در دست نيست، اما نکاتی اشاره شده است که در اينجا به صورت گذرا اشاره می شود:

يک:  شيعيان راستين، برخی از کارگزاران

در رواياتی چند از شيعيان و پيروان راستين اهل بيت عليهم السلام به عنوان ياران آن حضرت(عج) در اداره جامعه جهانی ياد شده است. امام سجّاد عليه السلام در اين باره فرمودند: «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ وَ جَعَلَ قُلُوبَهُمْ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ ... وَ يَكُونُونَ حُكَّامَ الْأَرْضِ وَ سَنَامَهَا؛  آنگاه که قائم(عج) به پا خيزد گرفتاری ها از شيعه برطرف می شود و قلب های آنها چون پاره‌های آهن خواهد شد. ... و آنها فرمانروايان زمين و ستون های آنها خواهند شد«.

دو. برخی رجعت کنندگان، کارگزاران حضرت(عج)

در اين باره امام صادق عليه السلام فرمودند: «يَخْرُجُ مَعَ الْقَائِمِ عليه السلام مِنْ ظَهْرِ الْكُوفَةِ سَبْعٌ وَ عِشْرُونَ رَجُلًا ... فَيَكُونُونَ بَيْنَ يَدَيْهِ أَنْصَاراً وَ حُكَّاماً؛ از پشت کوفه بيست و هفت نفر قائم(عج) را هنگام ظهور همراهی خواهند کرد ... پس آنها پيشاپيش آن حضرت(عج) ياران او و فرمانروايان خواهند بود«.

سه.  سخن گوی حضرت مهدی عليه السلام

از جمله کارگزارانی که در روايات اشاره شده فردی به عنوان سخنگوی حضرت(عج) است. اين سخن‌گويي در عرصه‌های گوناگونی اشاره شده است:

1. کارگزاران اقتصادی

بی‌ترديد حضرت(عج) همه نيازهای جامعه خود را در نظر دارد؛ در روايتی از امام باقر عليه السلام است که فرمودند: «چون حضرت قائم(عج) در مكه قيام كند و خواهد متوجه كوفه شود مناديش فرياد كشد كه: «أَلَا لَا يَحْمِلْ أَحَدٌ مِنْكُمْ طَعَاماً وَ لَا شَرَاباً ... ؛» كسي خوردني و آشاميدني همراه خود بر ندارد، و سنگ حضرت موسي عليه السلام كه به وزن يك بار شتر است با آن حضرت(ع) است، در هر منزلي كه فرود آيند، چشمه آبي از آن سنگ بجوشد كه گرسنه را سير و تشنه را سيراب كند و همان سنگ توشه آنهاست تا هنگامي كه در نجف به پشت كوفه فرود آيند.

حال چه اين روايت را در معنای حقيقی آن بدانيم که کرامتی از آن حضرت(ع) به شمار می‌آيد و چه آن را نمادی از فراهم‌کردن همة نيازهای ياران خود در قيام؛ به هر صورت حکايت از اين دارد که گروهی سرپرست فراهم‌کردن نيازهای مادی جامعه خواهند بود.

2. کارگزاران فرهنگی

از ديگر کسانی که از وی به عنوان سخن گوی حضرت(عج) ياد شده و می توان به عنوان يکی از کارگزاران حضرت از او ياد کرد در روايت امام باقر عليه السلام است که مردی از آن حضرت چنين نقل کرده که فرمودند: «أَوَّلُ مَا يُظْهِرُ الْقَائِمُ مِنَ الْعَدْلِ أَنْ يُنَادِيَ مُنَادِيهِ أَنْ يُسَلِّمَ صَاحِبُ النَّافِلَةِ لِصَاحِبِ الْفَرِيضَةِ الْحَجَرَ الْأَسْوَدَ وَ الطَّوَافَ؛ نخستين نمود عدل گستری قائم آن است که سخن‌گوی او ندا دهد کسانی که نافله به جای آوردند سلام دهند و اطراف حجر الاسود و طواف را برای کسانی که قصد فريضه دارند، خالی کنند.»

3.کارگزاران قضايي

اگرچه به نظر می‌رسد اوج کمال انسان‌ها در حکومت جهانی حضرت(عج) اقتضا می‌کند بزه و خلاف در آن دوران نورانی به کمترين اندازه ممکن برسد، اما شکی نيست که همه انسان‌ها در يک اندازه نخواهند بود و برخی ممکن است دست به خلاف‌هايي بزنند که نيازمند دادرسی و داوری باشد. از اين رو، يکی از سفارش‌های حضرت مهدی عليه السلام هنگام گسيل کارگزاران به سراسر گيتی داوری بر پاية آنچه حضرت(عج) در اختيار آنان قرار داده است، می‌باشد.

چهار. سيصد و سيزده نفر، کارگزاران حضرت(عج)

در روايات فراوانی به جايگاه و بزرگی ياران ويژه حضرت اشاره شده است از جمله ويژگی‌های اين گروه آن است که در دوران حکومت فرمانداران آن حضرت(عج) اند، همان گونه که هنگام قيام فرماندهان سپاه آن حضرتند. امام صادق عليه السلام در اين باره فرمودند: «كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى الْقَائِمِ عَلَى مِنْبَرِ الْكُوفَةِ وَ حَوْلَهُ أَصْحَابُهُ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا ِعدَّةَ أَهْلِ بَدْرٍ وَ هُمْ أَصْحَابُ الْأَلْوِيَةِ وَ هُمْ حُكَّامُ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ عَلَى خَلْقِه؛ ‏ گويا می نگرم قائم را بر فراز منبر کوفه در حالی که سيصد و سيزده مرد گرداگرد او به شمار اهل بدر حلقه زده اند؛ آنها همانا پرچمداران و حاکمان خداوند در زمين، بر بندگان هستند.«

پنچ . پراکندگی کارگزاران حضرت(عج)

بی شک به جهت گستردگی و فراگيری حکومت عدل مهدوی بر گستره زمين آن حضرت(عج) کارگزاران خود را به همة گيتی خواهد فرستاد. از امام صادق عليه السلام نقل است که در اين باره فرمودند:«إِذَا قَامَ الْقَائِمُ بَعَثَ فِي أَقَالِيمِ الْأَرْضِ فِي كُلِّ إِقْلِيمٍ رَجُلًا يَقُولُ عَهْدُكَ فِي كَفِّكَ فَإِذَا وَرَدَ عَلَيْكَ مَا لَا تَفْهَمُهُ وَ لَا تَعْرِفُ الْقَضَاءَ فِيهِ فَانْظُرْ إِلَى كَفِّكَ وَ اعْمَلْ بِمَا فِيهَا؛ هنگامي كه قائم قيام كند در كشورهاي روي زمين كساني را بر مي ‏انگيزد، در هر سرزمين يك نفر را، و به او مي‏ گويد: فرمان تو در كف دست تو است، هر گاه كاري براي تو پيش آمد كه آن را نفهميدي و ندانستي چگونه در آن حكم كني، به كف خود بنگر و به آنچه در آن (مكتوب) است عمل كن«.

در بررسی های انجام شده بيش از آنچه آمد، سخنی در باره کارگزاران يافت نشد که البته آنچه يادآوری شد نيازمند بررسی ای عميق تر است که از حوصله اين نوشتار خارج است.