به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، بهطور کلی به دلیل عدم شفافیت، نظام مالیاتی ایران در مقایسه با سایر کشورهای دنیا نظام خوبی نیست. بدیهی است مالیاتهایی که وضع میشود، میتواند به بخش تولید فشارهایی را وارد کند. البته انتظار این است مالیاتهایی که روی بازار وضع میشود، بر بخش تولید اثرگذار نباشد، خصوصا اگر مالیات روی کالا وضع شود. مالیاتی که در ایران تحتعنوان مالیات بر ارزش افزوده اخذ میشود، به شکل واقعی نیست و فقط اسم مالیات بر ارزش افزوده را یدک میکشد. درواقع این نوعی مالیات بر مصرف است. مالیات بر ارزش افزوده تعریف دیگری دارد و در هر پروسه از تولید باید وضع شود. بخش تولید بیشتر از مالیاتهایی دلخور است که از مواد اولیه و الزامات تولید اخذ میشود. مالیات بر بازار آنقدر که به نظر میرسد تولید را متاثر نمیکند.
باید نسبت به اصلاح نظام مالیاتی خوشبین بود. حرکتهایی در حال انجام است ولی متاسفانه بسیار کند پیش میرود. مالیاتهایی که از حقوق و دستمزد گرفته میشود بسیار متفاوتتر از مالیاتهای وضعشده بر بازار است. حقوقبگیران قبل از دریافت پول مالیات را پرداخت میکنند، اما در بخشهایی از تولید فرارهای مالیاتی رخ میدهد که بیاعتمادی را نسبت به کل تولید بالا میبرد. اگر نظام مالیاتی براساس عدالت نباشد، مردم را نسبت به دولت بیاعتماد میکند.
مالیات و یارانه یک فرآیند و یک هدف را دنبال میکنند. هدفمندی یارانهها جدا از بد اجرا شدن آن، تصمیم درستی بود. در اجرای هدفمندی، یارانه به بخش تولید پرداخت نشد، همین موضوع بود که تولید را با رکود شدید مواجه کرد. پرداخت مالیات تولیدکننده را با وضعیت فعلی مواجه نمیکند. تولیدکننده در صورتی که درآمد داشته باشد مالیات را نیز پرداخت خواهد کرد. وقتی یارانه لازم بهجای تولید به مصرف داده شد، همچنین قیمت انرژی بهشدت بالا رفت، ضربات زیادی به تولید وارد شد.
اگر دولت عملکرد ضعیف خود را در تخصیص یارانه به بخش تولید و نظام مالیات را به شکل عادلانه اصلاح کند، مشکلات تولید حل خواهد شد. بخشهایی از تولید معاف از مالیات هستند و از طرف دیگر بخشهای نیمهدولتی و نیمهخصوصی بهصورت قانونی از مالیات فرار میکنند. این باعث میشود بخش خصوصی تمایلی به پرداخت مالیات نداشته باشد. حدود 40 درصد بخش تولید معافیت مالیاتی دارند، یعنی کل مالیات تولید از 60 درصد بنگاههای تولیدی اخذ میشود. این بنگاهها واقعا خصوصی هستند و به شکل کارآمدتری تولید میکنند. این فرآیند یعنی جریمه کردن کارآمدها. اگر مالیات به شکلی عادلانه توزیع شود، مطمئنا بخش خصوصی نیز بهخوبی مالیات خود را پرداخت خواهد کرد.
دولت باید تولید را از رکود خارج کند. به نظر میرسد تیم اقتصادی دولت یازدهم نمره قبولی میگیرد ولی نمره خوبی نمیگیرد چون هنوز با رکود شدیدی درگیریم. متاسفانه در دولت دوازدهم اتفاق جدیدی مشاهده نشده است. معلوم نیست دولت منتظر چیست؟ انتظار میرفت معرفی اشخاص جدید برای ایدههای جدید باشد. اگر قرار باشد همان نگاه سابق دنبال شود، تغییرات چرا؟ درواقع تغییرات محسوسی را در این 100 روز مشاهده نکردهایم. دولت باید برای حل مشکل رکود تولید فکری اساسی بیندیشد. امیدواریم دولت بتواند با شکلی مناسب، مشکل رکود را حل کند. البته دولت یازدهم برای کنترل تورم اقداماتی را صورت داده است. در بخش ارز تیم اقتصادی دولت توانست قیمت دلار را کنترل کند، البته این اقدام درست نبود و دلار مانند بقیه کالاها باید هر سال افزایش قیمت پیدا میکرد تا با افزایش یکباره مواجه نشود و بازار را با التهاب مواجه نکند. در مجموع منتظر بودیم در این 100 روز نخست اتفاقی برای رکود بیفتد. در کل در این 100 روز از تیم اقتصادی جدید عملکرد خاصی مشاهده نشده است؛ اما این امید وجود دارد که در 100 روزهای آینده اوضاع و عملکرد بهتر از قبل شود.
نظر شما