به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز قزوین، کارگران فصلی و ساختمانی افرادی هستند که به دلیل مشکلات اقتصادی ناشی از رکود تولید و بیکاری، میدان‌های شهر تبدیل به اداره کاریابی آن‌‌ها شده است.

قشری که تضمینی برای کارشان وجود ندارد، در بهترین حالت فقط چند ماه در سال کار می‌کنند و به هیچ‌ یک از تشکل های کارگری تعلق ندارند.

نداشتن مکانی در شهر برای استقرار
چند سالی است که سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قزوین مکانی در ضلع شمال شرقی میدان مادر را برای استقرار کارگران فصلی ساختمان در نظر گرفته است، مکانی که فقط چند صندلی دارد و نهایت سقفی که سایبانی است در فصل تابستان و مانعی در فصل باران و برف، اما نه از گرما در امانند و نه از سرما، علاوه بر این، صندلی‌های تعبیه شده ظرفیت تعداد زیاد کارگران را ندارد، همین امر موجب پراکندگی کارگران در مکان‌های دیگر شهر از جمله میدان سرداران شده است.
علی یکی از کارگران مستقر در میدان مادر گفت:معمولا از ساعت 7صبح برای کار به این میدان می‌آید اما در مکانی که به عنوان محل استقرار کارگران ساختمان در نظر گرفته شده نمی‌ایستد چون تعداد افراد زیاد و صندلی کم است، در فصل سرما و گرما هم محل مناسبی برای استقرار نیست.
کریم یکی دیگر از کارگران مستقر در این میدان گفت: همان محل نامناسب را هم اتباع خارجی اشغال می کنند و ما مجبور هستیم در مکان‌های‌ دیگر شهر بایستیم.
او محل افراد کارتن خواب‌ را به ما نشان داد و اضافه کرد: ما برای کسب روزی حلال در این مکان می‌ایستیم اما همراه با ما، افراد ولگرد و برخی افراد معتاد هم حضور دارند که برای ما خوشایند نیست، مردم رهگذر هم گاهی ما را با آن‌ها اشتباه می‌گیرند و این مسئله باعث ناراحتی ما و نگرانی آن‌ها می‌شود.
مدیرعامل سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری قزوین در این باره گفت: با توجه به اینکه محل فعلی استقرار کارگران فصلی ظرفیت و استاندارد مناسب را ندارد، برای ایجاد مکانی مناسب و استاندارد، مکاتباتی با نهادها و سازمان ذی‌ربط انجام شده است که از سوی سازمان در حال پیگیری است.
حسین عمویی گفت: در صورت تامین و اختصاص زمین مورد نیاز از سوی شهرداری یا سازمان‌های دیگر، سازمان ساماندهی مشاغل شهری شهرداری برای ساخت مکانی استاندارد و ارائه خدمات بهتر اقدام خواهد شد.

اتباع غیرمجاز بیگانه

با وجود اینکه این کارگران به دلیل اخراج و یا تعدیل نیرو بیکار شده و یا به دلیل کسادی بازار شغل آزاد خود را از دست داده اند، در میدان های شهر هم با کمبود کار مواجه‌اند که یکی از دلایل آن وجود اتباع خارجی ارزان است.
صالحی که 40سال سنگ کار است می گوید: گفت: از 7صبح تا غروب به میدان می‌آیم اما از ابتدای هفته حتی یک روز هم نتواستم کار کنم، کارفرما، اتباع خارجی را به دلیل ارزان بودن به کارگران ساختمانی ایرانی ترجیح می‌دهد.
افشار از دیگر کارگران مستقر در میدان شهر گفت: کار ما مشخص نیست ممکن است یک روز کار باشد 10روز نباشد، دلیلش هم وجود کارگرن افغانستانی ارزان است.
در این زمینه معاون اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون استان قزوین گفت: طبق مصوبه شواری عالی امنیت کشور استان قزوین جزو استان‌هایی است که به جز بخش مرکزی و کوهین حضور اتباع خارجی ممنوع است و فقط در صورت داشتن مجوز می‌توانند در شهر قزوین و کوهین اقامت و کار کنند.
شفیع‌آبادی با تایید بخشی از گلایه کارگران فصلی ساختمان گفت: اتباع خارجی ارزان مربوط به بخش غیرمجاز اتباع خارجی است نه اتباعی که مجوز کار دارند.
معاون اشتغال و کارآفرینی اداره کل تعاون استان قزوین اضافه کرد: طبق ماده 120 قانون قانون کار، اتباع خارجی دارای مجوز کار و اقامت مشمول قانون کارند و مانند کارگران ایرانی از مزایای بیمه برخوردارند و دستمزد مصوب دریافت می‌کنند.
وی افزود: در حال حاضر 15هزار نفر از اتباع خارجی در دو بخش قزوین و کوهین ساکن هستند و بالغ بر چهار هزار نفر مجوز کار دارند.
شفیع آبادی گفت: در بخش نظارت بر بنگاه های اقتصادی و تعیین اتباع خارجی مجاز و غیرمجاز، در 7ماهه امسال بالغ بر دو هزار و 532مورد بازرسی انجام شده که 856تبعه افغانی غیرمجاز شناسایی شده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه با کارفرمایانی که اتباع خارجی غیرمجاز به کار میگیرند برخورد می شود، تصریح کرد: به استناد ماده 120 قانون کار، به کارگیری اتباع غیرمجاز جرم است و مجازات آن از 91تا180 روز حبس و جزای نقدی معادل 5برابر حداقل دستمزد به ازای هر روز است.
وی افزود: در همین رابطه 230پرونده به مراجع قضائی جهت بررسی و صدور حکم ارسال شده است.
ناصر شفیع آبادی در پایان مشکل کم بودن کار ساختمانی را علاوه بر وجود اتباع غیرمجاز، رکود ساخت و ساز در حوزه مسکن دانست و افزود: جوامع کارگری که به صورت تشکل‌های مدنی فعالیت می‌کنند با ساماندهی کارگران ساختمانی می‌توانند شرایطی را فراهم کنند که این قشر از کارگران در کاریابی با مشکل کمتری مواجه شوند.

بیمه عمده‌ترین مشکل کارگران فصلی و ساختمانی
قانون بیمه کارگران فصلی ساختمان چند سالی است تصویب شده اما به نظر می‌رسد این قانون با همه مزیت‌هایی که دارد در عمل با مشکلاتی مواجه بوده است.
حسن، با بیان اینکه برای بیمه کارگران ساختمانی اقدام نکرده است، چون شرایط بیمه شدن برای او سخت است گفت: کسانی را می شناسد که برای بیمه اقدام کرده‌اند اما نتوانستنه‌اند بیمه شوند.
یکی از کارگران دیگر به نام صمد گفت: بیمه کارگران فصلی، مزایای خوبی دارد، اما نمی توانم مستمر هزینه بیمه را پرداخت کنم. به همین دلیل بیمه قطع می‌شود و ماه بعد به دلیل پرداخت نکردن حق بیمه، درصدی به عنوان جریمه باید پرداخت کرد.
او گفت: با اینکه یکی از شرایط بیمه شدن بازرسی محل کار و کارگر واقعی ساختمان بودن است اما بیمه‌شدگانی را می‌شناسد که کارگر واقعی ساختمانی نیستند.
عباس کارگر دیگری که از یک استان دیگر به قزوین برای کار آمده است گفت: هر سال درصدی به هزینه بیمه اضافه می شود و بیمه را گران می‌کنند، هزینه بیمه من از 30هزار تومان شروع شده و بعد از چند سال به 120هزار تومان رسیده است.
مدیرکل تامین اجتماعی استان در خصوص مشکلات بیمه کارگران فصلی ساختمان گفت: برای کارگر ساختمانی متقاضی بیمه، سه مولفه در نظر گرفته می‌شود: اول، محل کار دارای پروانه ساختمان باشد دوم، فرد در سایت ثبت نام کرده باشد و سوم، کارت مهارت فنی داشته باشد.
وی تصریح کرد: بازرسان سازمان در صورتی که تشخیص دهند فردی دارای این سه مولفه است، آن فرد می‌تواند با پرداخت حق بیمه از مزایای کامل مندرج در قانون بهره‌مند شود.
سیروس نصیری گفت: برای آن دسته از افرادی که کارگران ساختمانی واقعی هستند اما تنها چند روز در ماه کار می‌کنند هم مشکلی برای بیمه شدن و پرداخت حق بیمه وجود ندارند
مدیرکل تامین اجتماعی استان در مورد افزایش میزان حق بیمه هم گفت: میزان حق بیمه کارگران ساختمانی پایین ترین میزان، یعنی 7درصد از 27درصد است. اگر زمانی مبلغ این درصد نسبت به سال‌های گذشته تغییر می‌کند، این تغییر به تناسب دستمزدی است که در شورای عالی دستمزد تعیین می‌شود.
نصیری افزود: به عنوان مثال اگر حق بیمه یک استاد کار یک و دودهم میزان دستمزد است و اگر امسال دستمزد ماهانه 930هزارتومان باشد و سال بعد این رقم به یک میلیون و 300هزار تومان افزایش یابد حق بیمه آن سال، یک و دو دهم مبلغ مزد همان سال خواهد بود. بنابراین در میزان درصد حق بیمه تغییری ایجاد نمی شود بلکه تغییر بر مبنای میزان دستمزد است.
وی درباره بیمه‌ شدگانی که کارگر واقعی نیستند هم گفت: از ابتدا اجرای قانون بیمه کارگران فصلی ساختمان بیش از 22هزار و 250نفر در سامانه ثبت نام کرده‌اند و از خدمات بیمه کارگری ساختمان بهره‌ مند شده‌اند.
وی افزود: از شش ماهه دوم سال گذشته تا شش ماهه اول امسال، راستی آزمایی بیش از 24هزار بازرسی انجام شده که نتیجه آن قطع بیمه 5هزار و 982نفر بوده است.
نصیری گفت: این افراد بیمه شدگانی بودند که به دلایل مختلف از جمله داشتن پروانه بهره‌برداری، اشتغال در جایی دیگر، دریافت بیمه بیکاری و غیره کارگر واقعی ساختمانی نبودند.

حل مشکلات این قشر از کارگران در ظاهر آسان به نظر می‌رسد اما در عمل عزم و اراده‌ای راسخ می‌طلبد که مسئولین به آن نیازمندند، علاوه بر این نکته‌ای که از نگاه مسئولان مغفول مانده، استفاده از ظرفیت و توان این قشر از کارگران در رونق تولید کشوراست، امکانی که برای به دست آوردن رزق ِروزشان، در میدان‌گاه‌های شهر هرز می رود.