در طبیعت بیش از 2000 نوع گیاه با برگ‌های آب‌گریز وجود دارد که قطرات آب هنگامی‌که بر روی سطح برگ آنها قرار می‌گیرد، به‌صورت کروی درآمده و آلودگی‌ها را با خود شسته و از سطح می‌زداید.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، یکی از معروف‌ترین سطوح آب‌گریز در گیاهان، برگ نیلوفر آبی است. سطح برگ این گیاه با لایه نازکی از برآمدگی‌های کوچک در اندازه‌های بسیار ریز (میکرومتر) و تعداد فراوانی بلور کوچک در اندازه‌های ریزتر از آن برآمدگی‌ها (نانومتر) که بر روی آنها قرارگرفته، تشکیل‌شده است.

این ناهمواری‌های کوچک فرصتی را فراهم می‌کند تا قطرات مایعاتی نظیر آب بر روی سطح برگ غلتیده و آلودگی را به خود جذب کند. امروزه با الهام گیری از پدیده آب‌گریزی در برگ این گیاهان،‌ محصولات مختلفی ساخته‌شده است که از آن میان می‌توان به تولید منسوجات و شیشه‌های خودتمیزشونده اشاره کرد.

پاکیزگی در کوتاه‌ترین زمان،‌ آرزویی دست‌یافتن

قرارگیری پوشش‌های نانومتری بر روی سطوحی چون شیشه و الیاف پارچه این امکان را فراهم می‌کند تا ذرات آلودگی و چربی به‌راحتی از روی سطوح پاک شوند و سطوح خاصیت خودتمیزشوندگی پیدا کنند. عمل تمیزکنندگی این پوشش‌ها به‌این‌علت است که نه تنها آب، بلکه لکه‌های چربی و آلودگی‌ها نیز قادر به چسبیدن به سطح نیستند و همین باعث می‌شود که اگر بر روی سطح دارای پوشش نانویی، آب ریخته شود یا باران ببارد، سطح به‌خودی‌خود شسته شود.

در شیشه‌های خودتمیزشونده پوشش نازکی از ذرات نانومتری بر سطح شیشه قرار می‌گیرد که ناصافی‌های موجود در آن، موجب کاهش نیروی چسبندگی سطحی میان قطرات آب و آلودگی با سطح شیشه می‌شود. به عبارت دیگر در این نوع شیشه‌ها قابلیت خودتمیزشوندگی، با افزایش خاصیت آب‌گریزی ایجاد می‌شود.

در حال حاضر از شیشه‌های خودتمیزشونده در نمای ساختمان و شیشه‌های خودرو استفاده می‌شود. از سویی با به‌کارگیری فناوری نانو در مراحل تولید پارچه، این امکان فراهم می‌شود تا آلودگی‌هایی چون سس گوجه‌فرنگی، قهوه یا روغن به‌راحتی از روی لباس پاک شوند و درعین‌حال امکان تنفس برای پارچه حفظ شود. این فرایند برای پوشاک بچه‌ها، لباس ورزشی، یا لباس کار ایده آل است.

در همین راستا ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به‌منظور هرچه بیشتر فناوری‌های نانویی در ایران فعالیت دارد.

پایان پیام/29