حمیدرضا عظیمی|  زمین خسته انگار یک‌بار دیگر خمیازه کشیده و خودش را تکان داده است. تکانی که امروز مصیبت جامعه ایرانی شد و همه را در سوگ هموطنان کرمانشاهی عزادار کرده است. این عزا اما گوشه‌های ناگفته‌ای دارد و در برخی موارد هیجان و احساسات، حتی روند امدادرسانی را هم به هم می‌ریزد؛ هیجانی که در برخی از موارد چهره‌های هنری پس از انتشار برخی اخبار، مسبب آن بوده‌اند. یکي فیلمی از خودش منتشر کرد که به فلان‌جا اعتمادی نیست و بهتر است برای رساندن کمک‌ها به آسیب‌دیدگان، خودتان دست ‌به کار شوید.
 اما سوی دیگر ماجرا انگار توسط این «چهره‌ها» دیده نشده بود! همین دیروز، یکی از امدادگران هلال‌احمر مستقر در کرمانشاه می‌گفت: برخی سوار ماشین‌های شخصی خود شده و کمک‌هایی را بار زده‌اند و اصرار دارند که خودشان به آسیب‌دیدگان برسانند. اقدامی که هم باعث ترافیک شده و اتفاق افتاده که به برخی از روستاها دیرتر برسیم و مضاف بر آن آسیب‌های دیگری هم دارد.
با این حال همه حاضران و اهالی جامعه هنری اینطور رفتار نکرده‌اند. داریوش فرهنگ دیروز به خبرنگار «شهروند» طی یک تماس تلفنی این را گفته بود که در جلسه‌ای است با تعدادی از اهالی سینما و دیگران و قرار است هم‌اندیشی کنند که چه کاری می‌شود برای آسیب‌دیدگان زلزله کرمانشاه کرد.
برخی بازیگران به بی‌اعتمادی دامن زدند
دیروز عکسی از پرستو گلستانی، بازیگر سینما و تلویزیون، منتشر شد که در هلال‌احمر استان تهران حاضر شده و برای اعلام همدردی با زلزله‌زدگان کرمانشاه، کمک‌های خود را به این مرکز اهدا کرده بود. با این حال «حسین دهباشی» مستندساز به «شهروند» گفت که مطابق مشاهدات او برخی از بازیگران سینما، به فضای بی‌اعتمادی به نهادهای رسمی دامن زده‌اند. او مشخصا از الهام پاوه‌نژاد در این زمینه نام برد. دهباشی از زلزله‌های گذشته صحبت به میان آورد و گفت: من در زمان زلزله رودبار و منجیل امدادگر بودم. در آن مقطع زمانی از نیروهای سازمان جوانان هلال‌احمر بودم و به منطقه زلزله‌زده اعزام شدم. اساسا در زمان بحران این موضوع همیشه اتفاق می‌افتد که برخی هیجانات و احساسات خود را در اثر انتشار یک یا چند خبر به دیگران منتقل می‌کنند آن زمان به نحوی و حالا هم توسط فضای مجازی. دهباشی درباره دلایل احساسی‌شدن فضای اجتماعی گفت: به‌ هر حال باید پذیرفت در این مواقع اخباری منتشر می‌شود که باعث برخی نگاه‌ها خواهد شد؛ من نمی‌دانم خبر دزدیده شدن 2000 پتو که بی‌بی‌سی هم منتشر کرد و تا حالا هم تکذیب نشده، چقدر صحت دارد ولی باید پذیرفت که این فضا جامعه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد با این حال مردم باید بدانند که جایی مثل هلال‌احمر، در استان‌های خودشان بهترین جایی است که می‌توانند کمک‌های آنها را دریافت کنند. من در زمان زلزله بم هم البته با کمی فاصله، به منطقه رفتم آن‌جا به چشم خودم دیدم که برخی از کمک‌های مردمی امحا می‌شد به این دلیل که هزینه تفکیک این کمک‌ها از خود کمک‌ها بیشتر بود؛ چون کمک‌ها شامل آب و آب میوه و کنسرو و... بود؛ خلاصه همه چیز بود و مسئولان مجبور بودند به جای استفاده به دلیل هزینه بالای تفکیک آنها را امحا کنند. به ‌هر حال باید بپذیریم امکانات لجستیکی بالايی در هلال‌احمر وجود دارد و آنها می‌توانند از موجودی انبار خود به زلزله‌زدگان کمک کنند و سر فرصت کمک‌های مردم را تفکیک و جایگزین موجودی انبار کنند. بنابراین باید مردم بپذیرند که کمک‌ها را از مسیر خودش انجام دهند.
دهباشی در پاسخ به این پرسش که چهره‌های سینمایی یا معاریف جامعه چطور می‌توانند به ساماندهی این وضع کمک کنند، گفت: البته در این مدت من چنین فضایی را ندیدم بلکه برعکس افرادی را دیده‌ام که به این فضا دامن می‌زنند؛ مثلا من ویدیویی از خانم الهام پاوه‌نژاد دیدم که به آن فضا که شما منتقدش بودید، دامن می‌زد و مردم را تشویق به کمک‌های انفرادی می‌کرد. من قبول دارم که بخشی از این فضا به دلیل بی‌اعتمادی است که به دولت‌ها وجود دارد اما بخش زیاد آن هم مربوط به رفتارهایی این‌چنین است که به فضای غیررسمی دامن می‌زنند!
وقت ندارم
الهام پاوه‌نژاد آن‌طور که از شواهد برمی‌آید، وقت کافی دارد تا در فضای مجازی امورات خود را سامان دهد اما در فضای واقعی البته خیلی وقت ندارد. او در تماسی که خبرنگار «شهروند» با او گرفته، در پاسخ به این سوال که «شما اگر قرار باشد به زلزله‌زدگان کرمانشاه کمک کنید، چطور کمک می‌کنید؟» گفت: فعلا وقت ندارم که به این سوالات جواب دهم!
افشین ‌هاشمی بازیگر سینما و تلویزیون نیز در پاسخ به این سوال «شهروند» که «برخی به فضای کمک‌های انفرادی دامن می‌زنند، دلیلش چیست؟» گفت: به نظر من اعتماد کافی به برخی از سازمان‌ها وجود ندارد و البته اگر قرار است اقدامی انجام شود، باید موضوع به خوبی بررسی شود که اشکال کار کجاست؟ چون این فضا آسیب به وجود خواهد آورد. اگر یادتان باشد در جریان پلاسکو هم همین اتفاق افتاد و بخشی از این‌ ماجرا به آن شکل پیش رفت، به این دلیل بود (تأکید می‌کنم یکی از دلایل این بود) که مردم ازدحام زیادی به وجود آوردند و نیروهای امدادی نتوانستند به موقع برسند. به ‌هر حال طبیعی است که در هر زمینه‌ای یک عده آدم آموزش دیده‌اند و نسبت به من نوعی آمادگی بیشتر و تخصصی‌تر برای حضور در این صحنه‌ها دارند. اگر هم قرار است هر کدام از ما کمکی بکنیم، باید تحت سرپرستی این سازمان، نهاد یا گروه‌ها باشد که کارشان همین است و برای این امور آموزش دیده‌اند؛ نمی‌شود که هر کسی برای خودش اقدام کند.
او در پاسخ به این سوال که «اتفاقی که الان افتاده همین است و برخی خودشان کمک‌ها را بار ماشین شخصی کرده و به منطقه اعزام شده‌اند. آنها می‌گویند نباید به جایی مثل هلال‌احمر کمک کرد، چون حاکمیتی است!» گفت: این حرف که خیلی احمقانه است! دقیقا مثل حرف‌هایی که برخی علیه پزشکی یا دیگر نهادهای رسمی می‌زنند؛ مثلا درباره نیروی انتظامی هم حرف‌هایی می‌زنند، مگر غیر از نیروی انتظامی چه کسی است که امنیت جامعه را فراهم کند یا غیر از هلال‌احمر چه نهادی است که در موارد خطر و حادثه امداد‌رسانی کند؟ چرا نباید به هلال‌احمر کمک کرد؟ اگر هم در این میان ایرادی وجود دارد یا سوالی، در این مقطع همه باید کمک‌هایمان را از مسیر معمول آن انجام بدهیم و بعد از حادثه درباره‌اش صحبت کنیم این سازمان‌ها هم باید دنبال این باشند که اگر کسی، حتی در حد اندک حرفی می‌زند، عقبه حرفش چیست و بر چه مبنایی این حرف را می‌زند به نظر من باید پیگیر این موضوع بود؛ چون آسیب می‌رساند.
هاشمی در پاسخ به این‌که هنرمندان چه کمکی می‌توانند به این موضوع کنند، گفت: جامعه یک مجموعه به هم پیوسته است و هنرمندان هم جدای از این جامعه نیستند به نظر من اگر همه چیز به شکل درست انجام شود، هنرمندان هم می‌توانند در جاهایی که نیاز است، حاضر شوند و به ترغیب بیشتر مردم در انجام کارها موثر باشند.

پرستو گلستانی در گفت‌وگو با «شهروند»

وقت دعواهای سیاسی نیست

پرستو گلستانی، بازیگر سینما و تلویزیون که با تأثیر از واقعه زلزله در غرب کشور، با «شهروند» به گفت‌و‌گو نشسته بود، گفت: من روز چهار‌شنبه ساعت یازده در محل جمع‌آوری کمک‌ برای زلزله‌زدگان در خیابان کارگر جنوبی که توسط هلال‌احمر استان تهران مشخص شده است، حاضر خواهم شد و بخشی از کمک‌هایی که دوستان زحمت تهیه آن را کشیده‌اند، برای ارسال به مسئولان تحویل خواهم داد و شاهد بارگیری آن خواهم بود.گلستانی که به وضع موجود کمک‌رسانی از مراکز مختلف نقد داشت، افزود: نمی‌دانم این چه معنایی می‌دهد که این همه خیریه و سازمان غیردولتی وارد موضوع شده‌اند و کمک‌های مردم را جمع‌آوری می‌کنند و به صورت خودسرانه راهی مناطق زلزله‌زده می‌شوند. کاری که آنها می‌کنند هر چند از روی خیرخواهی است اما درواقع در روند کمک‌رسانی اخلال ایجاد می‌کند. من دوشنبه‌ شب شخصا در محلی که هلال‌احمر برای جمع‌آوری کمک‌های مردمی مشخص کرده است، حاضر بودم و می‌دیدم که چطور دارند زحمت می‌کشند. اگر دیگر سازمان‌های مردم‌نهاد هم می‌خواهند کمک کنند، ایرادی ندارد اما بیایید اجازه دهیم وقتی کمک‌ها جمع‌آوری شد، توزیع آن از یک مرکز انجام شود. متاسفانه به این دلیل که هر گروه سرخود دارد کمک می‌کند نظم کمک‌رسانی در روستاهای کرمانشاه به هم ریخته است. به گفته این بازیگر سینما و تلویزیون، من با دوستان هلال‌احمری در کرمانشاه در ارتباط هستم و آنها می‌گویند متاسفانه فضای به وجود آمده باعث شده ما ندانيم کدام روستا کمک‌هایش را دریافت کرده است؛ این می‌شود که ناگاه می‌بینید در یک روستا دو بار کمک‌های ارسالی تخلیه می‌شود و یک روستا هم هیچ کمکی دریافت نکرده است. گلستانی تأکید داشت که بیایید این فضا را سامان دهیم. وقتی ما کمک‌ها را از یک مرکز سامان دهیم، دیگر این اتفاق نمی‌افتد كه یک کامیون تنها در جاده راه بیفتد و نهایتا آن را دزدان غارت کنند.
این بازیگر سینما و تلویزیون افزود: هلال‌احمر یک جمعیت مردم‌نهاد معتبر است و از قبل هم بوده؛ این سازمان با پرچم صلح برافراشته شده است و کمک‌های مردم در این نهاد هرز نمی‌رود، گم هم نمی‌شود و هر ریال آن حساب و کتاب دارد و با نظارت به آسیب‌دیدگان تخصیص پیدا می‌کند. به گفته او: مردم اگر به دلیل فضای ایجاد‌شده در شبکه‌های مجازی و ... شک و شبهه‌ای دارند، خودشان می‌توانند به مراکز اعلام‌شده مراجعه کنند و از نزدیک شاهد فعالیت‌های این مراکز باشند. خود بچه‌های هلال‌احمر هم بارها به من گفته‌اند که به مردم بگویید که بیایند به این مراکز هم نظارت کنند و اگر هم تمایل داشتند در یک فعالیت داوطلبانه به ما کمک کنند.
پرستو گلستانی ادامه داد: متاسفانه برخی در این فضا شروع به دعواهای سیاسی کرده‌اند. همه ممکن است درباره موضوعی مثل مسکن مهر حرف داشته باشیم؛ اما آن موضوع وقتش الان نیست بگذاریم در یک فضای همدلی کار انجام شود، بعد به‌موقع درباره این موضوعات حرف می‌زنیم. او گفت: متاسفانه همیشه در این مواقع فضای همدلی در میان ما لطمه می‌بیند و نمی‌دانم چرا این مواقع یاد دعواهای سیاسی می‌افتیم. من معتقدم برای دعوای سیاسی بعدا هم فرصت وجود دارد اما الان فقط باید به فکر آسیب‌دیدگان باشیم.