شناسهٔ خبر: 22435887 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: فرهیختگان آنلاین | لینک خبر

نقش الکتروتراپی در درمان ضایعات نخاعی و دیابت

یکی از مهم‌ترین رویکردهای درمانی فیزیوتراپی استفاده از تجهیزات الکتروتراپی به شکل‌های مختلف برای درمان است. مهم‌ترین و قدیمی‌ترین نوع الکتروتراپی، استفاده از جریان‌های تحریکی برای تحریک عصب و بازآموزی عضلانی است.

صاحب‌خبر -

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، فیزیوتراپی یکی از روش‌های درمانی موثر در بهبود وضعیت سلامت بیماران مختلف است. فریده دهقان‌منشادی، دانشیار دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: «یکی از مهم‌ترین رویکردهای درمانی فیزیوتراپی استفاده از تجهیزات الکتروتراپی به شکل‌های مختلف برای درمان است. مهم‌ترین و قدیمی‌ترین نوع الکتروتراپی، استفاده از جریان‌های تحریکی برای تحریک عصب و بازآموزی عضلانی است. در مواردی که افراد دچار ضایعات عصبی و عصبی محیطی شده‌اند یا در مواردی که دچار آسیب سیستم عصبی مرکزی شده‌اند، از جریان تحریکی می‌توان برای تحریک و رشد عصب استفاده کرد.» 

او ادامه داد: «استفاده از گرما هم یکی دیگر از مواردی است که در الکتروتراپی مطرح می‌شود.

گرما به شکل‌های مختلف سطحی، عمقی یا گرمای مرطوب و خشک در الکتروتراپی مورد استفاده قرار می‌گیرد. گرمادرمانی یا ترموتراپی درمواردی چون کنترل درد و گرفتگی عضلانی موثر است و همچنین در محدودیت حرکتی بافت‌ها، استفاده از گرما می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری عضلات شود. در دهه‌های اخیر هم مواردی چون استفاده از جریان لیزر کم‌توان یا پرتوان به الکتروتراپی اضافه شده است. هرکدام از لیزرهای کم‌توان یا پرتوان برای کاهش درد یا التهاب و تسریع روند ترمیم زخم‌ها به کار می‌رود.»

این دانشیار دانشگاه افزود: «از ابزارها و تجهیزاتی که درمجموعه فیزیوتراپی به‌عنوان ابزارهای ارزیابی مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به اولتراسونوگرافی اشاره کرد که در فیزیوتراپی برای ارزیابی ساختار عضله به کار می‌رود. این روش از دهه 80 میلادی در دنیا کاربردی شده است اما از حدود 15 سال اخیر در ایران استفاده می‌شود.» 

دهقان منشادی اشاره کرد: «الکتروتراپی در سیستم عصبی مرکزی و محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌طوری که اختلالات ادراری ناشی از ضایعات عصبی مرکزی را درمان می‌کند. از این روش در درمان پارکینسون، ضایعات نخاعی فلج مغزی و حتی دیابت به کار می‌رود.»

ازجمله مشکل‌های شایعی که مبتلایان به دیابت با آن درگیر هستند، مثانه عصبی یا نوروژنیک است که طی آن، فرد دچار اختلال ادرار می‌شود. این عارضه به دلیل اختلال در سیستم عصبی مرکزی یا محیطی ایجاد می‌شود که بیشتر افراد دیابتی به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری را می‌توان با الکتروتراپی کاهش داد تا کیفیت زندگی بیماران بهبود یابد. در افرادی که سال‌ها از این ضایعه رنج می‌برند یا در افرادی که دچار سکته مغزی شده‌اند، معمولا الکتروتراپی موثر نیست اما در افرادی که کمتر از سه سال از ضایعه آنها گذشته، درمان با این شیوه فیزیوتراپی می‌تواند اثرگذار باشد.

بیمارانی که به دلیل دیابتی که دارند مبتلا به مثانه نوروژنیک هستند، غالبا شب‌ها از خواب بیدار می‌شوند و با پیشرفت علائم، دچار احتباس ادرار می‌شوند که فرد قادر به تخلیه کامل مثانه نمی‌شود. عدم‌تخلیه کامل از مثانه، شرایط را برای عفونت و نارسایی کلیوی در درازمدت فراهم می‌کند. الکتروتراپی در مثانه به‌گونه‌ای صورت می‌گیرد که جریان‌های تحریکی را روی اعصاب مثانه اعمال می‌کند تا از این طریق، ماهیچه‌های کف لگن تقویت شوند.

اگر این درمان به‌موقع انجام شود، بیمار قابل درمان است. در بیمارانی هم که دچار دفع غیرارادی مدفوع هستند نیز با این روش می‌توان آنها را درمان کرد. در کشور پنج میلیون مبتلا به دیابت داریم و هر سال 310 هزار نفر به این آمار اضافه می‌شود. انتظار می‌رود تا سال 2040، حدود 13 درصد جمعیت بالای 20 سال کشور مبتلا به دیابت شوند.

دکتر ابراهیم انتظاری، عضو هیئت مدیره انجمن فیزیوتراپی ایران اظهار داشت: «سال‌ها پیش در مجروحان جنگی ضایعات نخاعی از درمان‌های دستی و با همکاری خود بیمار به درمان آنها اقدام می‌کردیم؛ به طوری که خود بیمار محاسبه می‌کرد که چند ساعت بعد دفع خواهد داشت و طبق این زمان‌بندی، 10 دقیقه تا یک ربع قبل از آن، مثانه را فشار می‌داد تا یاد بگیرد و خودش حس کند چه زمانی باید مثانه را تخلیه کند».

نظر شما