گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو: حجت الاسلام‌والمسلمین علی ارجمند نماینده، ولی فقیه در سازمان جهادکشاورزی و منابع طبیعی استان البرز، عضو انجمن ارگانیک ایران و استاد حوزه و دانشگاه در گفتگو با خبرگزاری دانشجو درخصوص «جریان‌شناسی» و «الزامات فقهی» تجاری‌سازی و مصرف عمومی محصولات دستکاری شده ژنتیکی (تراریخته) توضیحات مبسوطی ارائه کرد. قسمت دوم این گفتگو در اختیار خوانندگان قرار می‌گیرد.
ظریف: این سلاح (محصولات تراریخته) نسل ایرانی را عقیم می‌کند
آیا پیش از موضع‌گیری مراجع عظام نسبت به محصولات تراریخته مسئولان نظام هم مخالفتی داشته‌اند یا مربوط به همین روزهاست؟
قبل از این هم هشدارهایی را از سوی مسئولان نظام نسبت به تراریخته داشته‌ایم مثلا جناب آقای دکتر ظریف وزیر فعلی امورخارجه وقتی که نماینده ایران در تدوین پیمان‌نامه بین‌المللی ایمنی زیستی کارتاهنا بودند نامه‌ای می‌نویسند به آقای ابطحی رئیس دفتر رئیس جمهور وقت، خاتمی با این محتوا که امروزه غذا یک اسلحه است و بعد می‌گوید از کجا می‌دانید که در آینده این‌ها ژن وحشی‌گری کوسه را به گندم منتقل نکنند که مردم بخورند و این وحشی‌گری به مردم منتقل شود؟
یا اینکه از کجا می‌دانید ژن صفات رذیله خوک را به غذای مردم منتقل نکنند و مردم به صورت ناخودآگاه دچار عواقب آن شوند، چون از دستکاری‌هایی که در این ژن‌ها انجام می‌شود هیچ اطلاعی نداریم و در نهایت هم به خطرآفرین بودن محصولات تراریخته برای سلامتی مردم ومحیط زیست وکشاورزی ایران اشاره می‌کند.
در بخشی از
نامه ظریف در سال ۱۳۷۸ به رئیس دفتر رئیس جمهور
وقت آمده است:
... در این پروتکل تمهیدات لازم برای جلوگیری از عوارض احتمالی آتی مصرف این نوع محصولات بر سلامت انسانی و محیط زیست طبیعی پیش‌بینی گردیده است.
جمهوری اسلامی ایران یکی از واردکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی و غلات از کشورهای تولیدکننده نظیر استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، آرژانتین، اروگوئه و... که از روش اصلاح ژنتیک برای تولید محصول بیشتر و برتر استفاده می‌کنند، می‌باشد.
بدین دلیل نسل آینده کشور و نیز محیط و تنوع زیستی می‌تواند به‌راحتی تحت تأثیر عوارض احتمالی این نوع محصولات قرار گیرد، به‌عنوان مثال در کانادا با نصب ژن مقاوم در برابر سرمای ماهی سفید قطب شمال بر روی بوته گوجه‌فرنگی محصول آن در سرمای زیر صفر به عمل می‌آید؛ یا با تغییرات ژنتیک، نژاد پرمحصول گندم و سایر غلات را به وجود آورده و به بازار عرضه نموده‌اند.
این نوع محصولات اولاً قادرند به‌مجرد ورود به سیستم محیط زیست بومی کشورها، بر تمامی اقلام مشابه غلبه یافته، (و) به‌تدریج آنان را نابود سازند، اتفاقی که برای برخی از محصولات کشاورزی بومی در دنیا و حتی در کشور خودمان به‌صورت محدودتر رخ داده است. ثانیاً قادرند تأثیرات منفی ناشناخته و بلندمدتی را بر نسل و نژاد و توانایی‌ها و سلامت انسان بگذارند.
این در حالی است که محصولات ترانس‌ژنتیک به‌صورت معمول مورد بهره برداری قرار بگیرند، این امکان وجود خواهد داشت که حتی به‌صورت سلاح مورد بهره‌برداری قرار گرفته و یا با استفاده از ژنهای خاصی حالات جسمی، روانی انسان‌ها را تغییر داده و محیط زیست را به نابودی بکشانند، فرضاً با نصب ژن عقیمی بر روی گندم، تولیدکنندگان آن قادرند نسلی از یک کشور را عقیم ساخته یا با پیوند ژنتیک ژنهای مولد اخلاق پست نظیر درنده‌خویی کوسه‌ها یا صفات رذیله خوک‌ها بر محصولات کشاورزی می‌توانند آن را به گروهی از انسان‌های کشور هدف خود منتقل سازند.
متن کامل نامه سال ۱۳۷۸ ظریف به رئیس دفتر رئیس جمهور وقت به شرح زیر است:
احتیاط و جلوگیری از واردات محصولات ترایخته جزء حقوق بین‌المللی هر کشوری است
ضوابط این پروتکل بین‌المللی در مورد صادرات و واردات محصولات تراریخته چیست؟
احتیاط و جلوگیری از واردات محصولات ترایخته مبتنی بر پیش بینی‌هایی که در مورد خطرات این محصولات صورت گرفته جزء حقوق بین‌المللی هر کشوری است و این یعنی که در مورد محصولات تراریخته خطراتی وجود دارد. در این نامه ظریف به دیگر دست‌آوردهای این پروتکل اشاره می‌کند و می‌نویسد: از جمله پیش‌بینی شده است کشورهای تولیدکننده محصولات دستکاری ژنتیک شده باید اطلاعات کلی (مطابق لیست مصوبه در پروتکل) را در اختیار کشورهای مصرف‌کننده از طریق یک مکانیزم بین‌المللی (CHM) قرار دهند.
برخی از سایر مصوبات در این مذاکرات به ترتیب عبارتند از: احتیاط و امتناع از واردات تراریخته، امتحان محصولات تغییرات ژنتیک شده ابتدا در بازار کشورهای تولید کننده و بعد دریافت اجازه صادرات به دیگر کشورها، داشتن حق امتناع از واردات غلات تغییرات ژنتیک برای کشورهای وارد کننده و عدم وجود معافیت محصولات تغییر ژنتیکی از رویه‌های ایمن‌ساز پروتکل کارتاهنا و مقررات داخلی کشورها.
نوع تائید سلامت محصولات تراریخته وارداتی اصلا پذیرفته نیست
پس تایید سلامت محصولات تراریخته وارداتی چگونه انجام می‌شود؟
جای تاسف بارتر اینکه علی‌رغم این که دکتر ظریف حدود ۱۶ سال پیش این نامه را نوشتند. از زمانی که محصولات تراریخته در کشور ما وارد شده هیچ آزمایشی روی این‌ها انجام نشده است یعنی به قول پدر تراریخته در ایران، سالی ۵ میلیارد دلار محصولات وارد می‌شود، ولی حتی یک آزمایش انجام نمی‌شود!
افرادی، چون ریاست سازمان غذا و دارو و دیگران می‌گویند ما تاییدیه سلامت این محصولات را از کشورهای فروشنده آن‌ها گرفته‌ایم. اما این تاییدیه‌ها چقدر ارزش علمی دارند؟
این مثل این می‌ماند که از یک ماست‌فروش پرسیدند ماستت چطور است گفت: ماست من شیرین است. این گواهی‌هایی که می‌گویند هم اکنون در دبی ۱۰۰ دلار خرید و فروش می‌شود و اگر ۱۰۰ دلار بدهید هر گواهی بخواهید می‌دهند.
توجیه این دست از مسئولان این است که ما هیچ ابزاری نداشته‌ایم که تشخیص بدهیم که این کشورها درست می‌گویند یا درست نمی‌گویند، لذا مجبوریم به هر چه آن‌ها گواهی می‌کنند بسنده کنیم، باید بگویم که ما تایید سلامت محصولات تراریخته را بدین نحو نمی‌پذیرم همچانکه خلاف قوانین بین المللی هم هست.
خانم ابتکار برای مقاومت در مقابل محصولات تراریخته از سازمان محیط زیست کنار گذاشته شد
چه مسئولان دیگری غیر از ظریف اقدامات موثری در مورد مخالفت با رهاسازی تراریخته داشته‌اند؟
همچنین خانم معصومه ابتکار که دو دوره در کابینه اصلاحات و یک دوره در کابینه دولت حسن روحانی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست بوده است، در صحبت‌های خود یک عامل افزایش روز افزون بیماری‌ها را محصولات دستکاری ژنتیک شده عنوان می‌کند.
اقدامات سازمان متبوع او از دو دهه قبل در قبال واردات، تولید و مصرف بی‌ضابطه محصولات دستکاری شده ژنتیک (تراریخته) ــ که عموماً توسط وابستگان و دانش‌آموختگان بنیاد صهیونیستی راکفلر پیگیری می‌شد ــ تا حد زیادی موجب جلوگیری از پیشرفت بی‌ضابطه این محصولات شد؛ البته ضعف در مبادی وارداتی و سیل روغن‌های دستکاری شده ژنتیکی موردی بود که سازمان حفاظت محیط زیست جز اعتراض پیاپی ساز و کاری برای جلوگیری از آن نداشت و نهایتا هم به خاطر مقاومت در برابر آزادسازی محصولات تراریخته از ریاست سازمان محیط زیست کنار گذاشته شد.
مواضع ابتکار نسبت به محصولات تراریخته
ایشان حتی بعد از تحویل مسئولیت سازمان محیط زیست پس از دفاع ناشیانه بهزاد قره‌یاضی رییس انجمن ایمنی زیستی از آزادسازی بی‌چون و چرای محصولات تراریخته در تلویزیون در صفحه توئیتر خود نوشت:
«ابتدا علف‌کش همراه GMO (تراریخت) را معجزه‌گر خواندند، حالا مشخص شده مصرف زیادتر و آسیب به خاک و طبیعت گسترده‌تر شده؛ از تجربه جهان عبرت بگیریم».
موضع مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی درباره «تراریخته»
همچنین در روزهای انتهایی شهریور ۹۵ مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در دیدار چند تن از اعضای وزارت جهاد کشاورزی با فراست به مسئله «تراریخت» اشاره کردند.
در این جلسه، که با موضوع «منابع آب کشور» ترتیب داده شده بود، پیش از بیانات آن مرحوم، برخی سخنرانان با نفی یک‌سره مباحث مطرح‌شده در رد محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی، بر استفاده از این محصولات به‌عنوان راه‌حل کم‌آبی کشور تأکید کردند. این سخنرانی‌ها ــ که با محوریت یک دانش‌آموخته راکفلر انجام شد ــ به این امید بود که مرحوم آیت‌الله هاشمی، چند کلمه‌ای در تأیید محصولات تراریخت سخن بگویند تا در روز بعد تیتر یک جریان رسانه‌ای تجارت تراریخت شود.
اما به‌خلاف جریان جلسه، فراست ذاتی آن مرحوم، مانع این اتفاق اشتباه شد. وی ضمن تأکید مکرر بر راهکارهای بومی، آزمایش‌شده و مفید استفاده از منابع آب مانند «آبخیزداری»، «آبخوانداری»، «آبیاری تحت فشار»، «کشت گلخانه‌ای»، «آبیاری قطره‌ای» درباره استفاده از محصولات تراژن به این جمله بسنده کرد: «باید در فضای آزاداندیشانه کشور، موافقان و مخالفان این نوع کشت بحث کنند و فواید و خطرات آن را بگویند تا به راهکار معین برسیم.»
نظر شما