آمریکا از همان روز اول کشوری قابل اعتماد برای پایبندی بر تعهد برجام نبود. نه فقط رهبر معظم انقلاب، بلکه حتی تیم مذاکره کننده ایرانی هم بر این موضوع مهر تأیید زدهاند. این قابل اعتماد نبودن امریکا در قبال تعهداتش به ایران در واقع یک ویژگی در سیاست خارجی این کشور است که ربط چندانی به گرایش دولتها و حاکمان آن ندارد. در شرایط فعلی البته خصوصیات شخصی آقای ترامپ که حتی در امریکا هم سیاستمداری غیرعادی محسوب میشود بر شدت مقابله این کشور با برجام افزوده و آن را تشدید کرده است. در چنین شرایطی نمیتوان توقعی متفاوت از ترامپ و دولت ایالات متحده امریکا داشت.
آنها در صدد زدن زیر میز توافق و مذاکره هستند و به بهانه انتقاداتی که به برجام دارند چنین کاری را انجام میدهند. در ایران هم طیف منتقدان برجام اشکالات زیادی را به این قرارداد وارد میدانند اما از یک موضع حقوقی، اخلاقی و شرعی صحیح نمیدانند که رفع این اشکالات با نقض توافق صورت گرفته از طرف ایران انجام شود. به عبارتی جدای از تمام اختلافنظرهایی که در داخل بابت برجام وجود دارد، به نظر میرسد روی دو موضوع در این خصوص اتفاق نظری تقریباً فراگیر وجود داشته باشد؛ اولاً اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه ناقض پیمان و قراردادی که بسته است نخواهد بود و ثانیاً تمام ارکان و جناحهای جمهوری اسلامی، تحرکات و رفتار اخیر امریکاییها را در این زمینه بدعهدی حقوقی و اخلاقی میدانند و اجازه تضعیف ارکانی چون سپاه را به طرف امریکایی نخواهند داد. در چنین شرایطی بیش از آنکه رفتار امریکاییها مهم باشد، واکنش ما در ایران در قبال این رفتار حائز اهمیت خواهد بود.
ما همانقدر که در این شرایط باید از واکنش منفعلانه و کند حذر کنیم، باید از واکنشهای سریع و حساب نشده نیز دوری گزینیم. به عبارتی ماندن و خروج امریکا از برجام نباید متغیر مدنظر ایران برای ماندن یا خروج از این توافق بینالمللی باشد. شرایط فعلی در واقع همان بزنگاهی است که میتواند دو تصویر متفاوت از ایران و امریکا را به دنیا مخابره کند؛ تصویری اخلاق مدارانه و پایبند به تعهدات بینالمللی از کشورمان و تصویری از واقعیت سیاست قلدرمآبانه امریکاییها.
بنابراین توقع اصلی از دستگاه دیپلماسی کشورمان در شرایطی که امریکاییها بازی جدید در قبال برجام آغاز کردهاند را باید در ایستادگی معقولانه خلاصه کرد. به این معنا که ما نه اهل پا پس کشیدن از حقوق و تعهدات بینالمللی خود هستیم و نه اهل سیاستهای محاسبه نشده و شتابزده.
نظر شما