جنگ تحمیلی، جنگی نابرابر است که استکبار و قدرت های جهانی با استفاده ابزاری از رژیم بعث علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به راه انداختند. در این جنگ تنها نیروهای نظامی صدام حضور نداشتند بلکه بیشتر کشورها، حامی و پشتیبان شان بودند و از طرف آنها به لحاظ مادی، اطلاعاتی و تسلیحاتی حمایت می شدند اما با این وجود، این رژیم نتوانست به هدف های طراحی شده خویش دست یابد و به رویاهایش جامه عمل بپوشاند و پس از هشت سال جنگ مجبور شد دست از خواسته های نابجای خود بردارد؛ چرا که ایران از وجود رهبری آگاه، دوراندیش و مردمی برخوردار بود که با اعتقاد و ایمان به خداوند، توانست بذر امید و روحیه جهاد را در میان مردم کشورش شکوفا و بدین ترتیب به جهانیان ثابت کند که استکبار و زور هرگز قادر نخواهد بود تا بر اتحاد و همبستگی ملتی بزرگ تاثیر بگذارد.

امام خمینی(ره) در طول مدت جنگ تحمیلی همواره دفاع و جهاد را در پیوند با دین می دانستند و با شناختی که از شرایط خاص کشور و جنگ داشتند و با تکلیف دانستن دفاع و تقدس دینی بخشیدن به آن، ارزش دفاع را بر قله های دیگر ارزش ها نشاندند. از این رو رزمندگان اسلام با تکیه بر آموزه های چنین رهبری پیش از آنکه به فکر جان خود باشند به ادای تکلیف و حفاظت از کیان ایران اسلامی پرداختند.

امام خمینی(ره) انرژی و توانایی بزرگ ملت را به جریان انداختند و با راهبرد دفاع همه جانبه و بسیج مردمی تمامیت ارضی ایران(یکپارچگی سرزمینی) را پس از هشت سال جنگ نابرابر حفظ کردند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت دومین روز از هفته دفاع مقدس و به منظور تبیین نقش رهبری امام خمینی(ره) در طول مدت جنگ تحمیلی با «حجت الاسلام حسین سبحانی نیا» معاون سابق سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش جمهوری اسلامی و نماینده و عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس شورای اسلامی به گفت وگو پرداخت.

***ایرنا: نقش امام خمینی(ره) را در نخستین سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی برای رویارویی با تجاوز رژیم بعث چگونه ارزیابی می کنید؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: پس از پیروزی انقلاب اسلامی صدام با حمایت کشورهای مختلف به ایران حمله کرد و می خواست در مدت کوتاهی ایران را تصرف کند اما امام خمینی(ره) در روزهای نخست شروع جنگ به عنوان رهبری نظام نوپای اسلامی در ایجاد روحیه برای مبارزه با دشمن متجاوز نقشی مهم و اساسی داشت. ایشان با رهبری خود مردم را برای رویارویی با متجاوزان آماده کرد و باعث شد تا آنها به یک وحدت و همبستگی برای دفاع از مام وطن برسند.

***ایرنا:رهبری امام خمینی(ره) چه تاثیری در مقاومت شهرهای مرزی در برابر حمله های مداوم صدام داشت؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: نقش رهبری امام در روحیه دادن به مردم در شهرهای مرزی به منظور ایجاد مقاومت، بسیار ارزنده و مهم بود. در روزهای نخست دفاع مقدس این شهرهای مرزی بودند که هدف حمله های رژیم بعثی قرار گرفتند اما آنها با عشق و ارادتی که نسبت به امام خمینی(ره) داشتند در برابر دشمن صف آرایی کرده و هیچ گاه در تصمیم خود برای دفاع از مرزهای کشور تردید نکردند.

***ایرنا: سخنان و رهنمودهای امام خمینی(ره) در هدایت جنگ چگونه بود و این سخنان چه تاثیری در روحیه رزمندگان در جبهه های جنگ داشت؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: سخنان امام خمینی(ره) در طول سال های جنگ تحمیلی برای روحیه بخشیدن به رزمندگان در جنگ، بسیار اثر بخش بود. ایشان در سخنان خود نقش قدرت های استکباری را در ترغیب و تشویق صدام برای تجاوز به مرزهای ایران و پس از آن کمک های مادی و اطلاعاتی به این رژیم را برای مردم بازگو می کردند و با زبانی شیوا ایمان و اعتقاد به خداوند را در دل مدافعان وطن زنده نگه می داشتند و با یادآوری لزوم جهاد و مقاومت، همگان را برای دفاع از کشور فرامی خواندند.

تکیه امام خمینی(ره) بر مبانی اصیل اسلامی و اخلاص در کلام و ویژگی های شخصیتی ایشان سبب می شد تا عده زیادی از جوانان با سخنانشان ارتباط برقرار کنند و با وجود سن کم در جبهه های حق علیه باطل با دشمن بجنگند. به این ترتیب همین ویژگی های امام از یک طرف زمینه همدلی و وحدت را در جبهه های جنگ ایجاد کرده بود و از طرفی دیگر در داخل کشور نوعی بسیج عمومی میان تمام مردم ایجاد شد تا بتوانند از وطن اسلامی خود دفاع کنند.

***ایرنا: امام خمینی(ره) در طول جنگ تحمیلی فرمان هایی سرنوشت ساز صادر کردند، این فرمان ها چه تاثیری در پیروزی رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ داشت؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: رژیم بعثی در سال های نخستین جنگ تحمیلی با استفاده از شرایط موجود و امکاناتی که قدرت های جهانی در اختیارش قرار داده بودند، برخی از شهرهای کشور را به محاصره یا تصرف خود درآورد. از این رو امام برای مصمم تر کردن رزمندگان در آزادسازی این منطقه ها، فرمان هایی صادر می کردند که مخاطب آن گاهی توده های مردم و برخی اوقات رزمندگان و فرماندهان بودند که اداره امور جنگ را بر عهده داشتند. با صادر شدن این فرمان ها، شمار زیادی از افراد با احساس تکلیف به مرکزهای اعزام به جنگ می رفتند و آمادگی خود را برای دفاع از وطن و شرکت در آزادسازی منطقه های اشغال شده اعلام می کردند زیرا عمل به این فرمان ها برای مردم به عنوان یک وظیفه الهی و شرعی تلقی می شد و شهادت را در لوای پرچم ایران و فرماندهی امام خمینی(ره) افتخاری بزرگ می پنداشتند.

هنگامی هم مخاطب فرمان های امام خمینی(ره) مسوولان و فرماندهان جنگ بودند، این مسوولیت و تکلیف بر عهده فرماندهان و دست اندرکاران جنگ قرار می گرفت تا با نیروهای مومن و انقلابی خود تمام توان خویش را برای آزادسازی و عمل به فرمان امام به کار ببندند و در طول هشت سال جنگ تحمیلی بارها این اتفاق افتاد و هنگامی که امام فرمانی برای آزادسازی منطقه ای می دادند، فرماندهان با تمام توان خود این منطقه ها را آزاد می کردند، «حصر آبادان باید شکسته شود» نمونه ای از این فرمان ها محسوب می شود. امام با ایمان و اعتقاد قلبی که به پروردگار خود داشتند در طول مدت جنگ به نقش مدیریتی و رهبری خود به خوبی عمل کردند و با تمام توان رزمندگان اسلام را در برابر عامل استکبار یعنی صدام رهبری کردند تا در نهایت بتوانند پس از هشت سال دفاع، از این آزمون، سربلند بیرون بیایند.

***ایرنا: درباره نقش رهبری امام خمینی(ره) در پذیرش قطعنامه 598 و پایان جنگ بیشتر توضیح دهید؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: نقش و جایگاه امام خمینی(ره) در پذیرش قطعنامه 598 و پایان جنگ بسیار تعیین کننده و مهم بود. با توجه به دیدگاه های فرماندهان و مسوولان در ارتباط با جنگ، امام خمینی(ره) هم به این جمع بندی رسیدند که جنگ باید در یک مقطعی به پایان برسد و به این ترتیب قطعنامه 598 را قبول کردند تا بهانه به دشمن ندهند و زمینه های بعدی برای بازگشت اسیران و ترمیم خرابی های ناشی از جنگ مهیا شود. امام همیشه نسبت به دیدگاه های کارشناسان، مدیران و فرماندهان خبره جنگ اعتماد داشتند و هنگامی که نظر آنها نسبت به پذیرش قطعنامه مثبت بود ایشان هم صلاح را در پایان جنگ دیدند که در نهایت سازمان ملل رژیم بعثی را آغازگر جنگ و متجاوز اعلام کرد.

***ایرنا: تجربه مدیریتی امام خمینی(ره) در طول جنگ تحمیلی چگونه بود و اینک این تجربه چه کاربردی برای ایران دارد؟
**حجت الاسلام سبحانی نیا: تجربه مدیریتی امام خمینی(ره) در طول مدت هشت سال جنگ بسیار ارزشمند و مهم بود. این تجربه ارزنده نقش حیاتی در امروز جامعه ما دارد و بهترین فردی که از این تجربه استفاده می کند مقام معظم رهبری است زیرا خود ایشان در بسیاری از این مواقع حضور داشته اند و از آن تجربه ها استفاده کرده اند و امروز می توانند به خوبی آنها را در جامعه پیاده کنند.

پس از رحلت امام خمینی(ره) کشور با بحران های بسیاری روبه رو شد که مقام معظم رهبری با تجربه ارزنده و نقش مدیریتی خود توانستند کشور را نجات دهند. برای نمونه در جنگ خلیج فارس، تحریم ها و ... ایشان بارها تصمیم هایی شبیه تصمیم های امام خمینی(ره) گرفته اند زیرا مدیریت بحران را به خوبی از امام آموخته اند که مهمترین آنها دشمن شناسی، دشمن ستیزی و ... است که مقام معظم رهبری با استفاده از آنها در برابر هجمه و تهدیدهای سیاسی استکبار جهانی ایستادگی کرده اند.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9370**2059**9131
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.