چکیده
اوکراین به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود به عنوان محل تلاقی شرق و غرب، ظرفیت های صنعتی و پیشینة تاریخی در منطقۀ اوراسیا اهمیت زیادی دارد. همین ویژگی های منحصر به فرد و همچنین بافت قومیتی دو پارة آن، این کشور را به محلی برای برخورد و رقابت های شرق و غرب تبدیل کرده است. اولین برخورد جدی روسیه و غرب در این کشور در جریان انقلاب نارنجی و در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 2004 رخ داد. اگر در سال 2004 رقابت در حوزة سیاسی سبب رویایی روسیه و غرب در اوکراین شد، 10 سال بعد و این بار به دلیل یک عامل اقتصادی، دو طرف در برابر یکدیگر قرار گرفتند. این تقابل، شدت و عمق بیشتری داشت و منجر به جدایی بخشی از خاک اوکراین شد. هدف این نوشتار که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، بررسی این بحران و تأثیر آن بر رهنامة نظامی روسیه است. این نوشتار درپی پاسخ به این پرسش است که چه شاخصها و عواملی در بحران اوکراین بر رهنامة نظامی روسیه تأثیر داشته است. برای پاسخ به این پرسش این فرضیه بررسی شده است که تلاش غرب برای نفوذ در اوکراین در قالبهای سیاسی، اقتصادی و امنیتی – نظامی و ادغام این کشور در ساختارهای غربی سبب افزایش احساس تهدید و ناامنی در روسیه و بهکارگیری رویکرد تهاجمی در رهنامة نظامی آن کشور شده است؛ اما از سویی این رویکرد خصمانه نسبت به غرب کنترل شده است و به رویارویی همهجانبه مانند دوران جنگ سرد منجر نخواهد شد.
کلیدواژه ها: آیین نظامی؛ اوکراین؛ بحران؛ روسیه؛ غرب
نویسندگان:
الهه کولایی: استاد مطالعات منطقهای، دانشگاه تهران
محمد صداقت: کارشناس ارشد مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دانشگاه تهران
دو فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی - دوره 10، شماره 1، بهار و تابستان 1396.
∎
نظر شما