تنش در شبه جزیره کره قصد فروکش کردن ندارد. پیونگ یانگ هر بار تهدید جدیدی را در مقابل آمریکا اعلام می کند و این بار گفته است پایگاه آمریکادر گوام را هدف قرار خواهد داد. وضعیت متشنج بین آمریکا و کره شمالی در بدترین حالت خود قرار دارد و ترامپ نیز هر بار با توپ پرتری سخنانی را متوجه کره شمالی می کند. این وضعیت فضای جنگ سرد و بحران موشکی کوبا را بیش از هر چیز یادآوری می کند. کدام کشور می تواند ضربه اول را بزند و توان ضربه طرف مقابل را بگیرد. آیا تهدیدات کره واقعی است و قدرت اجرای تهدیدات خود را دارد؟ در این باره خبرآنلاین با اسماعیل بشری کارشناس تسلیحات نظامی گفت و گو کرده که از نظر می گذرانید.
- به نظر شما دلیل شدت گرفتن بحران در شبه جزیره کره چیست؟ قسمتی از آن به سیاست ورزی ترامپ در آمریکابر می گردد یا تحرکات جدیدی از کره شمالی شاهد هستیم؟
* کره شمالی آزمایش‌های زیادی در سال‌های اخیر انجام داده است. قسمتی از این موضوع بر می گردد به نوع برخوردی که با کره شمالی انجام می شود. از یک طرف تحریم‌های سنگین علیه کره ایجاد شده است و این کشور با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم می‌کند و وضعیت خوبی از این نظر ندارد. از طرفی قحطی و گرسنگی هر از گاهی باعث تلفات در مردم این کشور می شود، این قسمتی از این مشکلات است و بخش قابل توجهی هم بخاطر تحریم‌هایی است که این کشور را در فشار قرار داده است. قاعدتا این تحریم‌ها به بهانه آزمایش‌ها و فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای است و در مقابل هم آنها عنوان می کنند به ابر قدرتی مانند آمریکا اعتماد ندارند و کشورهای همسایه خود به غیر چین را خصم و دشمن خود می‌دانند و از این رو این موضوع را عنوان می‌کنند که برای بازدارندگی نیاز به سلاح هسته‌ای و نیاز به حمل کننده این سلاح که موشک بالستیک است دارند. اینها فعالیت خود را به این گونه توجیه می کنند .
در مقابل طرفهای دیگر هم مانند آمریکا، کره جنوبی و ژاپن معتقد هستند کره شمالی با این اقدامات بیشتر از رفتارهای تدافعی، حالتی تهاجمی دارد. بر این حساب بر این باورند که منطقه کره به علت رفتارهای از کنترل خارج شده کره شمالی در حالت جنگ و نابودی قرار دارد و در این باره هر طرف استدلالهای خود را دارند.به هر حال با روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و قرار گرفتن آن در مقابل کیم جونگ اون در کره شمالی هر دو طرف سیاست‌های تندروانه ای را دارند و تنش بین آمریکا و کره شمالی ابعاد تازه ای پیدا کرده و گسترده شده و کره هم با تهدید اینکه خاک آمریکادر دسترس و در برد موشک‌های آن قرار گرفته و می‌تواند به آمریکا ضربه اتمی بزند، این تنش را به اوج خود رسانده است. اما اینکه تا چه حد بتواند این تهدیدات را عملی کند جای سوال دارد.
- به نظرتان تسلیحات و قدرت کره شمالی در این حد است یا بیشتر در مورد آن غلو می شود؟
* کره شمالی کشوری بسته است و چیز زیادی از آن مشخص نیست. نه بازرس‌هایی از آنجا بازدید می کند که بفهمیم واقعا آنها چه چیزی دارند و نه آزمایش‌های آنها تحت نظارت‌های بین المللی است که کسانی بتوانند از نزدیک شاهد آن باشند. فقط حدس و گمان است که وقتی می گویند کره شمالی سلاح هسته‌ای در اختیار دارد بیشتر ملاکشان مقدار پلوتونیومی است که اینها بازفراوری می‌کنند. یعنی با توجه به اینکه چه مقدار پلوتونیوم بدست می آید گفته می شود که کره قادر است که به عنوان مثال چند کلاهک هسته ای را بسازد. قبلا شک در این بود که اینها می توانند کلاهکی را در اندازه کوچکی بسازند که در یک موشک قاره پیما جاسازی کنند یا نه. سوالاتی در این زمینه وجود داشت که آیا به این فناوری رسیده اند؟
اما اکنون کارشناسان به جای کوچک شمردن این تهدید برعکس آن عمل می کنند. یعنی فرض را بر این قرار داده‌اند که ادعاها درست است و می تواند تهدید را عملی کند. حالا باید در برابر این تهدید چه کرد.اما همه چیز در ابهام است و نمی‌توان به شکل دقیق گفت که آیا کره مشالی موشکی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای و با قدرت برد رسیدن به آمریکا را دارد یا نه. چون موشکهایی که تا بحال آزمایش کرده‌اند بدون کلاهک و بدون مهمات جنگی و سبک بوده است و در بعضی موارد فاصله‌ای را رفته و یا ارتفاعی را طی کرده و پایین آمده است. اما اینکه با مهماتی مجهز شود و فاصله طولانی را طی کند هنوز آزمایش نشده که برد واقعی و تقریبی اینها مشخص شود.
- اگر تنش جدی شود و کره از قدرت کافی برای عملی کردن تهدیدات برخوردار باشد چه اتفاقی رخ خواهد داد؟
* این موضوع دیگری است که وجود دارد و این است که اگر این تنش حالت جدی به خود بگیرد و احساس شود که چنین موشک‌هایی پرتاب شود و به هدفی بخورد آمریکا هم در ژاپن و هم کره جنوبی هم گوام و آلاسکا سامانه‌های ضد موشکی مستقر کرده و اینها به هر حال دغدغه‌های چنین موشکهایی را نشان داده اند و تا بحال آزمایش‌هایی که برای سامانه تاد انجام داده موفقیت آمیز بوده است،از این رو همه چیز به این بر می گردد که آیا کره شمالی می تواند تهدیداتش را عملی کند یا نه.
بعد از اینکه تهدیدات عملی شود چه هدف زده شود چه نشود آمریکا اقدام تلافی جویانه ای را انجام خواهد داد. اگر آمریکا بخواهد اقدام تلافی جویانه انجام دهد ممکن است تعداد زیادی موشک کروز به تاسیسات حیاتی کره پرتاب کند که می تواند این موشک‌ها ضربات مهمی را به آنها وارد کند .
آمریکا قاعدتا می تواند عمل تلافی جویانه ای انجام دهد و به نظر می رسد که به هر حال در این حرکات متقابل طرف برنده قدرت بزرگتر یعنی آمریکا باشد. چون هم از نظر هسته‌ای و هم از نظر موشک‌های قاره پیمای دقیق برتر از کره شمالی است. کلا باید گفت کره شمالی اگر دست به چنین کاری بزند بیشتر به کاری انتحاری شبیه است تا کاری عقلانی. بعید می دانم عقلانیت مقامات کره شمالی به حالتی باشد که دست به چنین کاری بزنند. متقابلا آمریکاهم علیرغم تمام شاخ و شانه کشیدن‌ها دست به اقدام پیش دستانه نخواهد زد و منتظر اقدام کره خواهد بود.
- نظرتان این است که آمریکا به مانند افغانستان یا عراق اقدام پیش دستانه‌ای را در رابطه با کره انجام نخواهد داد؟
* به هر حال شرایط متفاوت است. در افغانستان، آمریکا با فراغ بال یک کشور را مورد هجوم قرار داد بدون اینکه افغانستان مدافع یا متحدی داشته باشد، در عراق هم چنین شرایطی وجود داشت. اما در کره شمالی ممکن است به مداخله چین منجر شود. از طرف دیگر دست کره شمالی باز است که بر خلاف اینکه گوام را بزند سئول یا منطقه‌ای دیگر را مورد هدف قرار دهد. این باعث می شود که هم کره جنوبی در تلاش باشد که جلوی این تنش و برخورد را بگیرد و برای همین تشویق کننده آمریکا برای حمله به کره شمالی نخواهد بود و در کل حالت بازدارندگی در چنین شرایطی بسیار بالا است.
- اگر با مدل نظریه بازی‌ها نگاه کنیم، کره به خاطر اینکه اگر ضربه اول را بزند توان زدن ضربه دوم را از آمریکا نمی تواند بگیرد، این شرایط باعث می شود خود هم دست به این عمل نزند؟
* فراموش نکنیم که این کره است که اعلام کرده گوام را می خواهد مورد هدف قرار دهد. آمریکاعلیرغم همه مواضع تندی که ترامپ می گیرد و جواب‌های تندی در رابطه با کره شمالی می دهد اما کمتر از حمله نظامی سخن گفته می شود و حتی وزیر دفاع و وزیر امور خارجه بیشتر حرف از مذاکره به میان می آورند. از این رو کره شمالی است که بیشتر تهدید می کند. حتی زمان تقریبی را هم مشخص کرده است. ولی بعید می دانم که این کار را انجام دهد که اگر این کار را انجام دهد باید خود را برای ضربه به تاسیسات مهم خود آماده کند.
- در شرایطی که فضای متشنجی بوجود آمده است آیا چین و روسیه برای کاهش تنش تاثیر گذار نیستند؟
* چین شاید مایل نیست که کره قدرت هسته ای باشد و تلاش خود را هم در این زمینه انجام می دهد، اما باید گفت چین و در مرحله بعد روسیه، شبه جزیره کره را به عنوان یک میدان بازی برای به چالش کشیدن آمریکا می‌دانند و از آن به عنوان اهرم فشاری استفاده می کنند که بتوانند از آمریکا امتیاز بگیرند و در جاهایی آمریکا را وادار به عقب نشینی کنند.
ترامپ؛ رئیس جمهوری بحران ساز
هفته‌نامه اشپیگل با اشاره به موضع گیری‌های اخیر رئیس جمهور آمریکا در بحران‌هایی از جمله کره‌شمالی و بحران نژاد پرستی در آمریکا که به تشدید اوضاع منجر شده است، وی را رئیس جمهوری بحران ساز ارزیابی کرد.به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، هفته‌نامه “اشپیگل” در مطلبی نوشت: مناقشات اتمی با کره شمالی و مسئله راستگرایان افراطی و نژادپرستان در ایالت ویرجینیای آمریکایک بحران بین المللی و یک بحران ملی است که هر دو ضعف رهبری رئیس جمهور آمریکارا نشان می‌دهند. “دونالد ترامپ”، رئیس جمهور آمریکا نمی‌تواند مناقشات را برطرف کند، بلکه قادر به انجام عکس آن است.
اشپیگل در ادامه نوشت: ما این روزها یک آزمون واقعی را برای رئیس جمهور آمریکاتجربه می کنیم. برای اولین بار دردوران ریاست جمهوری اش دونالد ترامپ حالا باید به بحران‌های خارجی واکنش نشان دهد. وی باید در برابر مسئله مناقشات با کره شمالی و همچنین بحران ملی ایجاد شده بعد از راهپیمایی راستگرایان افراطی در ایالت ویرجینیای آمریکاواکنش نشان دهد .
واکنش‌های ترامپ به هردوی این بحران‌ها فاجعه بار است. مرد کاخ سفید تا جایی که می تواند این بحران‌ها را تشدید می کند به جای اینکه تنش زدایی کند. اشپیگل در ادامه نوشت: روسای جمهوری آمریکاهمواره بیش از تنها رئیس جمهوری برای آمریکا بوده‌اند. آن‌ها رهبران بین المللی هستند. آن‌ها می‌توانند مناقشات جهانی را آرام کرده، زندگی انسان‌ها را نجات دهند و در خدمت پیشرفت مشترک همه ملت‌ها باشند؛ یا عکس همه این اقدامات را انجام دهند.
دونالد ترامپ بعد از گذشتن هفت ماه از ایفای مسئولیتش در آمریکا خیلی خصلت‌هایی را که در بالا به آن اشاره شد نداشته است. این رئیس جمهور ۷۱ ساله آمریکا نه یک برنامه ملی و نه بین المللی ندارد و برنامه اش تنها توجه به نفس خودش است. اما کسی که به عنوان رئیس جمهوری آمریکا دنیا را فراتر از منیت خود درک نکرده و نمی تواند این کار را کند صلح را در داخل این کشور و آن سوی مرزها به خطر می اندازد.
مثلا در مناقشات با کره شمالی دونالد ترامپ به جای نادیده گرفتن تئاتر تهدید و ایجاد یک اتحاد موثر با چین و در نظر گرفتن نظامی گری برای بدترین حالت، به سخنوری‌های جنگ افروزانه روی آورده است. ترامپ به این ترتیب نه تنها با چین بیگانه می شود همچنین شرایط مناسبی را برای عطش دیکتاتوری کره شمالی فراهم می‌کند و آن ایجاد تهدید خارجی و در بهترین حالت تهدید از طرف آمریکا است. رئیس جمهوری آمریکا از این مناقشات یک بحران بین المللی ساخته است.
نویسنده در ادامه با اشاره به حمله به تظاهرات کنندگان مخالف نژادپرستی در ایالت ویرجینیای آمریکانوشت: نژادپرستان و نئونازی‌هایی که در پایان هفته گذشته در ایالت ویرجینیا فریاد خشم سر دادند همه از طرفداران وفادار رئیس جمهوری آمریکاهستند. پیروزی انتخاباتی ترامپ و شعار اول آمریکای وی خوشایند این گروه است.اینکه ترامپ تا امروز دهان باز نکرده و حادثه ایالت ویرجینیا را به عنوان ترور مشخص و این نژاد پرستان را نژاد پرست خطاب نکرده است، توسط این گروه‌ها نوعی حمایت و پشتیبانی ارزیابی می شود .
به این ترتیب ترامپ کشور مهاجر آمریکا را جدا کرده و بر بحران‌ها دامن می زند. اگر ترامپ جلوی رنسانس راست افراطی در کشورش را نگیرد حادثه تلخ شارلوتزویل در ایالت ویرجینیا تنها مورد این چنینی باقی نخواهد ماند. همچنین در این بحران هم موردی مشابه کره شمالی دیده می شود که ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور می تواند آن را آرام یا تشدید کند. اما ترامپ تا به حال تنها به عنوان بحران ساز فعال بوده است. راستگرایان افراطی در شهر شارلوتزویل تجمع کردند تا به برداشتن مجسمه یکی از فرماندهان جنگ داخلی آمریکاکه حامی برده داری بود، اعتراض کنند. حضور مخالفان آنها که عمدتا گروه‌های مخالف نژادپرستی بودند به درگیری فیزیکی منجر شد، در همین زمینه، رسانه‌های آمریکا گزارش دادند حمله یک ماشین به سمت مخالفان نژادپرستی در تظاهرات راستگرایان افراطی باعث مرگ یک تن و زخمی شدن چندین تن دیگر شد