فناوران- سید عباس صالحی 53 ساله، دکترای کلام اسلامی با گرایش فلسفه دین از دانشگاه قم دارد و اکنون معاون فرهنگی وزارت ارشاد اسلامی است.

هفته گذشته سید عباس صالحی برنامه خود را برای 4 سال آینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کرد. در این برنامه هیچ اشاره مستقیمی به بازی های رایانه ای، رسانه های دیجیتال و تولید محتوا در فضای مجازی نشده و تنها به ذکر کلیاتی ذیل تولید محصولات فرهنگی و هنری بسنده شده است. درواقع از برنامه وزیر پیشنهادی ارشاد، اصلا مشخص نیست او چه دیدگاهی به بازی های رایانه ای و رسانه های دیجیتال دارد و در این بخش تحولی صورت خواهد گرفت یا نه؟

  وضعیت موجود

وزیر پیشنهادی ارشاد در برنامه خود ابتدا به تبیین وضعیت موجود پرداخته است. او سه هدف را برای اعمال حاکمیت وزارت ارشاد برشمرده است: 

1- صیانت و تعالی هویت و سبک زندگی اسلامی - ایرانی

2- حمایت و تقویت آفرینش های فرهنگی و هنری

3- ارایه نقش پیشتاز و الهام بخش فرهنگی ایران در منطقه و جهان

سپس صالحی به بررسی وضع موجود پرداخته است اما ترجیح داده تنها نگاهی کلی به این حوزه داشته و درباره سینما، تئاتر، موسیقی، بازی های رایانه ای و رسانه های دیجیتال به طور خاص اظهار نظری نکند.

با این حال صالحی به صورت کلی مواردی چون ضعف محصولات فرهنگی، هنری و رسانه ای در اعتلای اخلاقی و صیانت هویتی، کم توجهی لازم به زبان فارسی به عنوان رکن هویت ملی، پایین بودن تقاضا و سهم آثار، خدمات و کالاهای فرهنگی در سبد خرید خانوار، کم رغبتی سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در حوزه فرهنگ و هنر و رسانه، تعدد دستگاه ها و نهادهای تصمیم گیر در حوزه فرهنگ و هنر و اختلال در تولید و مصرف فرهنگی، پایین بودن امنیت شغلی و حرفه ای برای هنرمندان، سینماگران، نویسندگان و شاعران و اصحاب هنر و فرهنگ و رسانه، عدم شفافیت کافی در نظارت بر محصولات و آثار و خدمات فرهنگی و هنری و رسانه ای، ضعف مبادلات فرهنگی (صادرات فرهنگی)، ضعف توان رقابت محصولات فرهنگی و هنری کشور در بازار جهانی و ضعف آموزش و پژوهش های مورد نیاز برای ورود به بازارهای جهانی را از ضعف های فرهنگ و هنر کشور برشمرده است.

در حوزه قوت ها نیز صالحی امیری چنین مواردی را از قوت های فعلی محصولات فرهنگی و هنری می داند: وجود سرمایه انسانی جوان، خلاق، پویا و بااستعداد، ظرفیت بالقوه سرمایه گذاری در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه، ظرفیت تکنولوژیک برای تولیدات فرهنگی و هنری و رسانه ای، وجود ابزارهای حمایتی برای تولید و مصرف آثار و کالاهای فرهنگی و هنری و رسانه ای، امکان شکل گیری اشتغال زودبازده در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه و امکان بهره مندی از فناوری های نوین برای بهبود روند تولید، توزیع و مصرف آثار هنری و سینمایی ایران در جهان. 

 تنها اثر از بازی های رایانه ای و رسانه های دیجیتال در برنامه های صالحی

تنها یک بار در برنامه 24 صفحه ای صالحی امیری اثر و نشانی از بازی های رایانه ای و رسانه های دیجیتال دیده می شود و آن هم در جدولی است که نشانگر عملکرد وزارت ارشاد در 6 سال گذشته است. در این جدول تعداد مجوز های صادرشده برای ساخت بازی های رایانه ای در سال های 90 تا 95 به ترتیب 19، 50، 60، 61، 70 و 63 بوده است.  تعداد مجوزهای صادر شده برای بسته های نرم افزار داخلی نیز از 2592 مورد در سال 90 به 4694 مورد در سال 95 رسیده است. صالحی حتی در برخی مواقع در برنامه کلی خود مثال هایی از سینما، هنرهای تجسمی و موسیقی آورده است اما هیچ اشاره ای به رسانه های دیجیتال و بازی های رایانه ای نکرده است که به نظر می رسد او با این دو حوزه آشنایی چندانی ندارد.

 برنامه های وزیر

در بخش برنامه های پیشنهادی وزیر آینده ارشاد نیز تنها به ذکر کلیاتی برای بهبود وضعیت محصولات فرهنگی و هنری پرداخته شده است که باید دید آیا شامل رسانه های دیجیتال و بازی های رایانه ای هم خواهد شد یا نه.

رفع موانع سیاسی و حقوقی از فعلیت یابی خلاقیت های نخبگان فرهنگی – هنری، استقرار حرفه ای نظام مالکیت فکری-معنوی، بهره مندی مناسب اصحاب فرهنگ و هنر از خدمات مالی، بیمه ای، حقوقی، ایجاد زیرساخت های مالی و پولی لازم برای حضور در بازارهای جهانی، تسهیل قانونی و ساختاری تولید و عرضه خلاقیت ها و آفرینش های فرهنگی–هنری، تقویت زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری فناورانه عرصه فرهنگ و هنر و توسعه زیرساخت های توزیع و فروش محصولات فرهنگی و هنری از جمله برنامه های صالحی است. او در پایان اظهار امیدواری کرده است این برنامه ها منجر به افزایش سرمایه گذاری، تولید و مصرف آثار، کالاها و خدمات فرهنگی و حضور موثر در مبادلات فرهنگی جهان اسلام و افزایش سهم در بازارهای فرهنگی منطقه ای و بین المللی شود.

با وجود آنکه جای خالی موضوعات مرتبط با فاوا در برنامه صالحی خالی است، اما او روز گذشته به اظهارنظر درباره توییتر پرداخت. صالحی که خود عضو این شبکه اجتماعی مسدود شده است، گفت: در این زمینه تا وقتی که در شورای عالی فضای مجازی حضور نیافته ایم، نمی توان صحبت رسمی داشت. چون الان من یک شخصیت حقیقی دارم. در مقام یک شخصیت رسمی که می تواند در تصمیم ها حضور پیدا کند، باید مجموعه حرف هایی را که در این زمینه وجود دارد شنید. 

وی افزود: نگاه شخصی من به این مقوله، نگاه روشنی است و خود حضور در این فضا هم معنای خودش را دارد و مشخص می کند نگاه شخصی من به این مقوله چیست. اما وقتی این نگاه می خواهد در تصمیم گیری های رسمی مطرح شود، اقتضا این است که ابتدا وارد آن مباحث شد، حرف ها را شنید، مطلع شد و بعد اظهار نظر کرد. 

وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ گفت: اما به طور کلی، حوزه شبکه های اجتماعی فرصت های کم دریغی را در فضای تبادل و ارتقای اطلاعات می سازد. البته ممکن است تهدیدهایی هم داشته باشد اما نمی شود از فرصت های این فضا گذشت.