به گزارش فرهیختگان آنلاین، قریب به یک هفته مانده به رونمایی از دولت دوازدهم در مجلس شورای اسلامی، ترکیب نهایی کابینه تقریبا مشخص شده و به نظر می‌رسد گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای اخیر در این خصوص تا حد زیادی به واقعیت نزدیک باشند. در این میان نکته‌ای که بیش از هرچیز در حاشیه اظهار‌نظرهای دولتمردان، نمایندگان، سیاسیون و ... جلب توجه می‌کند اصرار بر نقش رهبر انقلاب در چینش کابینه است.
در این ارتباط چندی پیش حسن روحانی، رئیس‌جمهوری در دیدار هیات‌رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس، با اشاره به اینکه ۵۰ درصد وزرای دولت یازدهم در دولت بعد تغییر خواهند کرد، گفت: «من همانطور که در انتخاب اعضای کابینه دولت یازدهم با رهبر انقلاب مشورت کردم در انتخاب اعضای کابینه دولت دوازدهم نیز با ایشان مشورت خواهم کرد.» اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری نیز در همایش روز ملی صنعت و معدن با بیان اینکه روحانی در حال مشورت با ارکان نظام برای تشکیل کابینه دوازدهم است، افزود: «رئیس‌جمهور با مشورتی که با نهادها و ارکان حکومت می‌کند، دولتی را انتخاب می‌کند که با وعده‌هایی که به مردم در انتخابات در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی داده سازگار بوده و بتواند پاسخگو باشد.» محمود صادقی هم طی گفت‌وگویی در توضیح نشست اعضای فراکسیون امید در بخشی از اظهارات خود گفت: «نکته‌ای که ایشان (روحانی) در هر دو دیدار گفت این بود که من هم در کابینه اول و هم دوم کل لیست وزرا را خدمت رهبری برده‌‌ام و الان هم در حال رایزنی هستیم.»
تاکید بیش از اندازه بر هماهنگی با رهبر انقلاب برای انتخاب اعضای کابینه واکنش‌هایی را نیز از سوی برخی چهره‌های سیاسی و نمایندگان مجلس به همراه داشت. علی مطهری، نایب رئیس مجلس ضمن انتقاد از رویه روحانی در این خصوص گفت: «روش ایشان که قبل از ارائه اسامی کابینه پیشنهادی به مجلس، اعلام می‌کنند که این اسامی خدمت مقام رهبری ارائه شده، کار درستی نیست و باعث می‌شود امکان اظهارنظر درباره این گزینه‌ها محدود شود.» غلامرضا حیدری، عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی هم با طرح سوالی انتقاد خود را این‌گونه عنوان کرد که «اگر نمایندگان مردم در مجلس بنا به وظیفه قانونی به برخی وزرا رای مخالف دهند، توجیه و بازتاب این عمل دربرابر تایید رهبری چه خواهد بود؟»
در مقابل اما عزت‌ا... ضرغامی طی یادداشتی کوتاه نوشت: «برخی بر این باورند که همه وزرای محترم با نظر ایشان (رهبر انقلاب) انتخاب می‌شوند و این رویه را حتی تا معاون رئیس‌جمهور هم توسعه می‌دهند. اختلاف‌نظرهای جریان‌های سیاسی حامیان رئیس‌جمهور نیز باعث شده عدم‌انتخاب احتمالی افراد مدنظر آنان به نوعی به رهبری نسبت داده شود. از سوی دیگر، این شایعات باعث تضعیف جایگاه مجلس نیز شده است. زیرا نمایندگان محترم، حسب قانون وظیفه دارند در مورد صلاحیت تک‌تک وزرا بررسی، اظهارنظر و تصمیم‌گیری کنند. معمولا رهبر معظم در مورد اکثریت غالب اعضای کابینه نظر خاصی مطرح نمی‌کنند و این موضوع به هیچ‌وجه به معنای تایید یا رد آنان نیست.»
استراتژی هزینه کردن از جایگاه رهبری در امور جاری کشور با هدف پیشبرد منافع سیاسی، البته پیش از نیز مسبوق به سابقه بوده است. پنج روز پس از تصویب 20 دقیقه‌ای طرح اجرای برجام در مجلس، علی لاریجانی در توجیه این اقدام مدعی شد: «برجام پرونده من نیست؛ بلکه پرونده رهبری است.» وی همچنین با جعل عبارت «کلان کشور» اضافه کرد که «طرح برجام با کلان کشور و نظام هماهنگ شده بود.» به گفته نمایندگان، لاریجانی روز تصویب قانون اقدام متقابل و متناسب در اجرای برجام نیز قبل از جلسه علنی خطاب به همکارانش مدعی شده بود کشور تصمیم گرفته که در بررسی طرح، پیشنهادات مطرح نشود. حسن روحانی نیز اظهار داشت: «ما هیچ قدمی در مساله برجام برنداشتیم مگر آنکه با مقام معظم رهبری مشورت کردیم.»
رهبر انقلاب اما بارها نسبت به این شائبه روشنگری کرده‌اند. در یکی از این موارد ایشان در واکنش به این دست اظهارات توضیح دادند: «بنده در جزییات مذاکره دخالتی نکردم، بازهم نمی‌کنم؛ من مسائل کلان، خطوط اصلی، چارچوب‌های مهم و خط قرمزها را به مسئولان کشور همواره گفته‌ام ... خطوط اصلی و کلی. جزئیات کار، خصوصیات کوچک که تاثیری در تامین آن خطوط کلان ندارد، مورد توجه نیست؛ اینها در اختیار آنهاست، می‌توانند بروند کار کنند. اینکه حالا گفته بشود که جزئیات این مذاکرات تحت نظر رهبری است، این حرف دقیقی نیست.»
با این اوصاف به نظر می‌رسد این قبیل اظهارت پیرامون موضوع هماهنگی اعضای کابینه با رهبر انقلاب فارغ از نادرست بودن، بیش از آنکه ناظر به نفس هماهنگی باشد هدف دیگری را دنبال می‌کند. به بیان دقیق‌تر ظاهرا دولت درصدد است با این حربه ضمن انداختن هزینه چینش کابینه بر دوش رهبری، از فشار حامیان اصلاح‌طلب خود در مجلس کاسته و راه را برای رای اعتماد مجلس به وزرایی که بر‌خلاف ذائقه برخی نمایندگان، از حلقه یاران لاریجانی به کابینه راه یافته‌اند هموار کند.
به هر روی انتظار جامعه آن است که رئیس‌جمهور روحانی به پشتوانه رای ۲۳ میلیونی خود، ضمن برخورداری از اعتماد به نفس لازم، وامدار جریان‌های سیاسی نبوده و بدون توسل به حربه‌هایی از این دست از کابینه پیشنهادی خود در مجلس دفاع کند.
* نویسنده : محمد جعفری خبرنگار گروه سیاسی
نظر شما