سجاد بهزادی دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی در یادداشت خود در عصر ایران آورده است: به زودی فصل جدیدی از زمامداری دولت تدبیر و امید آغاز خواهد شد. به باور بسیاری از صاحبنظران؛ اخلاق و مسئولیت پذیری، احترام به قانون، احترام به حقوق شهروندان، عشق به کار سیتمی و نظم ‌پذیری این دولت نسبت به دولت قبل از خود بسیار متفاوت، عمق محور و به دور از هیجان های کاذب پوپولیستی بود.

دولت در حقیقت طی چهار ساله گذشته برخلاف هشت سال دولت قبلی،راه پیشرفت وتوسعه کشور را تلفیقی از درون گرایی و توجه به منابع انسانی و توانایی های داخلی و برون گرایی و الگو قرار دادن کشورهای توسعه یافته می دانست. بهتر بگویم ؛به باور نویسنده 'الگوی ارایه شده درمکتب وابستگی' و 'الگوی ارایه شده در مکتب نوسازی'در شکل گیری بسیاری از تصمیمات دولت تدبیر و امید کارکردی توامان پیدا کرده بودند.مصداق های زیادی وجود دارد که دولت ضمن نگاه به داخل، علاقه زیادی نیز به الگوی های خارجی و تعامل با دنیای غرب از خود نشان داد.

دولت در دوره ی اول خود تلاش می کرد بین این دو مقوله ، علیرغم فشارهای سیستمی و ایدوئولوژیکی ارکان توازن وانظباط برقرار کند. اما این سیاست دولت کارکردی چالش برانگیز نیز داشت و علیرغم موفقیت های نسبی؛ گرفتار شبکه های افراطی در نمونه هایی مانند 'حمله به سفارت عربستان' نیز گردید و این شبکه ها موفق شدند در مواردی الگوها ونظم نوگرای دولت را بهم بریزند. تردیدی نیست دولت در آغاز دوره ی دوم زمامداری خود نیز راهی جز تقویت انظباط سیتمی در برنامه ها و سیاست هایش ندارد.

دولت تدبیر و امید در ادامه مسیر خود برای تحقق برنامه ها و شعارهای عقلانی که داده است باید منظبط تر،سیستمی تر و پویا تر عمل کند. این ویژگی در حقیقت کابوس شبکه های افراطی محسوب میشود. دولت اگر می خواهد ساختارهای افراطی گری ومزاحم، پویا و سیال نباشند و خود در این شبکه ها گرفتار نشود باید مکانیسم انضباط خود را در سراسر جامعه پخش کند. فوکو اعتقاد دارد 'هر چقدر جامعه منظم تر باشد فرد در ابعاد بیشتری ساختار می یابد وگسست این ساختارها سخت تر میشود'.

بر این اساس رویکرد های برنامه های دولت جدید و کابینه آن باید انسجام جامعه و عملکرد سیستمی آن را مشروعیت بخشی کند. انتقاد جدی که برخی ازصاحبنظران بر فضای کلی کابینه فعلی این دولت دارند اینست که در بسیاری از موارد خرده نظام هایش با اهداف سیستم همراهی نمی کرد. یعنی وقتی فراورده های این خرده نظام ها به سیستم منتقل میشد آهنگ سیستم را کند می کرد و سبب اختلال در اهداف کلان سیستم میشد.

من برگزاری انتخابات اردیبهشت 96 را مصداق عینی این موضوع می دانم. سطحی از دولت در یک عملکردی انضباطی مردم را به حضوری موثر در انتخابات دعوت کردند و شبکه های افراطی گرفتار کابوس شدند. گرچه مشکل اصلی مرتفع شده بود اما مسئله و مشکل بعدی پاره ای از خرده نظام های درون دولت بودند که وقتی عملکردشان به سیستم می رسید مشکلاتی را در انتخابات ایجاد کرد و این گفته رئیس دولت که 'رای بالا که نگرانی ندارد' حاکی از این اخلال بود.

نظام سیاسی جدید و کابینه دوم روحانی؛اگر می خواهد شبکه های افراطی را در دوره جدید کم اثر نگه دارد باید انظباط را در انسجام سیستمی خود تقویت کند. انظباط سیاسی رهیافتی است که جامعه ایران نیز علیرغم توده ای بودنش بهتر با پارادایم آن خو می گیرد و از استیلای خشن افراد خودسر می کاهد.

دولت در کابینه جدید خود باید به دنبال آن تفکر سیستمی خودجوش باشد که انظباط را خودش بازتولید کند.انظباط داخلی و سرخوردگی های افراطی در حقیقت معادلات سیاست خارجی ما را نیز تقویت خواهد کرد.

عصرایران/4مرداد 96
اول*انتشاردهنده:علیرضافرجی