به گزارش فرهیختگان آنلاین، انتخابات برگزارشده سازمان نظام پزشکی همچنان محل بحث خانواده پزشکان است. این انتخابات جمعه، سی‌ام تیرماه برگزار شد اما لغو اخذ آرای پزشکان به‌صورت الکترونیکی حاشیه‌های گسترده‌ای را به‌دنبال داشت که بخش‌هایی از آن روز گذشته در «فرهیختگان» منعکس شد. به هر ترتیب با اعلام نتایج و مشخص‌شدن برگزیدگان این تشکل صنفی، سراغ چهره‌هایی از جامعه پزشکی رفتیم تا نظرات آنان را در این خصوص جویا شویم. آنچه به عنوان فصل مشترک دغدغه استادان این حوزه خودنمایی می کرد این بود که حالا و پس از اعلام نتایج از سیاسی کاری و سیاست زده شدن این سازمان جلوگیری شده و به مطالبات صنفی پزشکان توجه جدی شود. برخی این موضوع را به صراحت ذکر کردند و گفتند که این تشکل،‌صنفی است و نباید چنانکه در گذشته بوده حامی صاحبان قدرت در بخش خصوصی و صاحبان منصب در بخش دولتی باشد و برخی نیز تلویحا به ذکر مطالبات صنفی پزشکان جوان  پرداختند. انتقادهایی از نحوه برگزاری این دوره از انتخابات و بیم‌ها و امیدهای جامعه پزشکی نیز بخش های دیگری از سخنان استادان علوم پزشکی بود که یادداشت‌های شفاهی خود را در اختیار «فرهیختگان» قرار دادند.

سازمان حامی صاحبان قدرت و منصب نباشد

فرهاد سرابندی رئیس بیمارستان امیرالمومنین(ع) معتقد است سازمان نظام پزشکی باید توجه بیشتری به مطالبات صنفی پزشکان داشته باشد. متن یادداشت شفاهی او را در ذیل می خوانید.

«به نظر می‌رسد در انتخابات سازمان نظام پزشکی مقداری جهت‌گیری ایجاد شده بود تا فرصت انتخابات و رای‌دادن از بعضی افراد گرفته شود؛ این که یک سازمانی مانند وزارت بهداشت نتواند پیش‌بینی لازم برای طراحی سایتی را کند که چیزی حدود 15 هزار نفر همزمان متصل شده و عملیات آنلاین را انجام دهند، بعید به نظر می‌رسد. این جریان باعث شد بسیاری از همکارانی که تمایل به رای‌دادن داشته و برنامه خود را به‌گونه‌ای تنظیم کرده بودند که با استفاده از سامانه الکترونیکی رای خود را اعلام کنند، از این فرصت محروم شده و این جریان می‌توانست به‌نوعی باعث تغییر در آرای افراد منتخب شود. یعنی اگر این انتخابات به صورت الکترونیکی انجام می‌شد احتمال جابه‌جایی رای‌ها وجود داشت و ممکن بود افراد دیگری به‌عنوان منتخب به جامعه نظام پزشکی معرفی ‌شدند.

معتقدم اگر برنامه سامانه به‌درستی اجرا می‌شد مشارکت این دوره از تمام ادوار انتخابات سازمان ‌نظام پزشکی بالاتر بود. اگر نگاهی به آمار پزشکان شرکت‌کننده در این انتخابات داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این پزشکان تمایل چندانی به شرکت در انتخابات نظام پزشکی ندارند و علت آن نیز این است که دچار یاس و ناامیدی هستند و سازمان نظام پزشکی را خانه خودشان تلقی نمی‌کنند. معمولا جهت‌گیری نظام پزشکی به‌گونه‌ای است که همواره از افرادی که به‌نوعی صاحبان قدرت در بخش خصوصی و صاحبان منصب در بخش دولتی هستند، حمایت کرده و کمتر به مسائلی که ‌گریبانگیر پزشکان جوان است،‌ می‌پردازند. بر همین اساس پزشکان جوان اعتمادی به این جریان نداشته و رغبتی به شرکت در این انتخابات ندارند؛ اما در این دوره از انتخابات می‌توانستیم مشارکت بیشتری از جامعه پزشکی را شاهد باشیم اما با برهم خوردن روال این جریان، عده زیادی محروم شدند و نتوانستند برنامه‌شان را تغییر دهند و بتوانند در محل حوزه حضور پیدا کنند و رای خود را به صندوق بیندازند.
معتقدم کسانی که در این دوره انتخاب شدند افرادی هستند که در زمینه‌های مختلف صاحب‌نظر بوده و دارای سوابق اجرایی و عملیاتی چه در مناصب علمی و چه در مناصب اجرایی هستند؛ اما گاهی مناصب دولتی و محل قرارگیری این افراد به‌گونه‌ای است که اگر بخواهند حافظ منافع جامعه پزشکی به صورت جامع باشد، باید منافع صنف و گروه خود را زیر پا بگذارند. به نظر من به دلیل این تناقض منافع بین کل جامعه پزشکی و گروهی از جامعه پزشکی که صاحبان قدرت و مناصب هستند، نمی‌تواند دربرگیرنده خواسته‌های پزشکان جوان باشد. از افرادی که وارد سازمان نظام پزشکی شدند درخواست می‌کنم معیشت و حرمت جامعه پزشکی را که متاسفانه طی سال‌های اخیر به‌شدت زیر سوال رفته، بازسازی و احیا کنند و اجازه دهند جایگاه مقدس پزشکان در جامعه به جایگاه اصلی خود بازگردد. معتقدم رسالتی که بر گردن این افراد وجود دارد سنگین است و امیدوارم بتوانند شرایط را به سمتی ببرند که ‌جامعه پزشکی را به بهبود اوضاعی که در حال حاضر وجود دارد، امیدوار کند.

به مشکلات صنفی توجه جدی شود

سیدمهدی رضایت، رئیس واحد علوم دارویی دانشگاه آزاد اسلامی و عضو هیات‌علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در یادداشتی به انتظارات جامعه پزشکی از این سازمان پرداخت.  

«از اتفاقات خوب و مثبت انتخابات اخیر سازمان نظام پزشکی ایجاد جو رقابتی خوب بود. کاندیداها چه با استفاده از سیستم‌های مجازی و چه غیرمجازی حرف‌های خودشان را زدند، اعضای سازمان نظام پزشکی انتظارات خود را مطرح کردند و گاهی کاندیداها را به چالش کشیدند. انتظار می‌رفت انتخابات پرشوری برگزار شود به‌ویژه در استان تهران که درواقع به لحاظ وسعت، به تعداد اعضای سازمان نظام پزشکی همیشه توجه ویژه و خاصی می‌شود.

پیش‌بینی شده بود شرکت‌کنندگان به صورت الکترونیکی هم بتوانند در انتخابات شرکت کنند. براین اساس اطلاع‌رسانی شده و تست‌ها و آزمایش‌هایی هم صورت گرفته بود. اینجانب به اتفاق چند تن از همکاران برای رای‌دادن در محل برگزاری انتخابات حضور پیدا کردم و شاهد استقبال خوبی بودم.

 البته افرادی بودند که با اعتماد و حساب روی انتخابات الکترونیکی در محل حاضر نبودند و مشکل پیش‌آمده در انتخابات الکترونیکی باعث اعتراض ایشان شد.

پیام مثبتی که به صورت کلی در موضوع برگزاری انتخابات نظام پزشکی وجود دارد این است که اعضای این سازمان این را قبول دارند که سازمان می‌تواند نقش موثری در بخش‌های مختلف مرتبط با زندگی، شغل و حرفه آنها داشته باشد و یکی از دلایل اقبال به این انتخابات هم همین مطلب است. در عین حال انتظار دارم با این سازوکار قانونی، آثار برگزاری انتخابات در کیفیت شغل، حرفه و حتی زندگی شخصی پزشکان ملاحظه شود. به‌عنوان مثال درمورد موضوع داروسازی بحث‌های جدی‌ای وجود دارد که انتظار می‌رود سازمان نظام پزشکی در آنها ورود جدی‌تری داشته باشد.

موضوع بحث حق فنی مخصوص داروسازان، اجازه تاسیس داروخانه، توجه به آیین‌نامه‌های مربوطه و رعایت فاصله‌ای که بین داروخانه‌ها وجود دارد، موضوع طلبکاری داروخانه‌ها از سازمان‌های بیمه‌گر که بسیاری از آنها را با مشکل مواجه کرده ازجمله مواردی است که باید سازمان نظام پزشکی به کمک‌شان بیاید.

حتی در حوزه آموزش نیز می‌توان انتظار داشت سازمان نظام پزشکی به دلیل عضویت در شورای گسترش وزارت بهداشت، نگاه و وظایف جدیدی را برای حوزه داروسازی و نقش‌آفرینی بیشتری که در بعضی کشورها برای داروسازان قائل شدند، داشته باشد. در کشور ما این نقش عمدتا به داروخانه، حضور در صنعت و سازمان‌های آموزشی پژوهشی منحصر شده است.

 در مجموع به‌رغم اینکه در بحث انتخابات موضوع از کار افتادن سامانه الکترونیکی خود باعث ایجاد چالش و اعتراض شد ولی به نظر می‌رسد با توجه به اقبال خوبی که وجود داشت و اسامی‌ که به‌عنوان منتخبان مطرح شد، نوعی احساس آرامش را برای شرکت‌کنندگان و حرفه‌های مختلف ازجمله حوزه داروسازی ایجاد کرد. از سویی تجربه‌ای هم شد که در بحث انتخابات الکترونیکی باید دقیق‌تر عمل کرد و با پیش‌بینی مشکلاتی که ممکن است به وجود بیاید، از این فرصت به‌خوبی استفاده شود تا تبدیل به موضوع نگران‌کننده‌ای که بعدها مورد استناد جهت عدم استفاده از انتخابات الکترونیکی باشد، نشود.»
 

در میان منتخبین از هر دو لیست مطرح حضور دارند

شاهرخ خوش‌سیرت، فلوشیب راینولوژی و یکی از منتخبان تهران نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» نکاتی را دراین‌باره مطرح کرد.

«انتخابات نظام پزشکی قرار بود هم به صورت الکترونیکی و هم به صورت حضوری برگزار شود که متاسفانه قسمت الکترونیکی آن برگزار نشد؛ ولی در قسمت حضوری نسبتا استقبال خوبی انجام شد و تا نزدیک ساعت 10 شب اخذ رای ادامه داشت.

با توجه به اینکه در تهران مجموعه‌ای از پیشکسوت‌ها و افراد نسبتا جوان وارد سیستم نظام پزشکی شدند و در شهرستان‌ها هم به همین صورت بود،  آینده‌ بهتر  را برای نظام پزشکی پیش‌بینی می‌کنم. درواقع با وجود پیشکسوتان در راس و کمک جوانان به‌عنوان موتور نظام پزشکی، سازمان نظام‌پزشکی می‌تواند مطالبات خود را بهتر پیگیری کند و این قدرت را در افراد منتخب می‌بینم که آینده‌ خوبی را در سازمان نظام پزشکی رقم بزنند.

اینکه بالاخره در برگزاری انتخابات اشکال بوده شکی در آن نیست؛ اما درباره میزان مشارکت ذکر این نکته ضروری است که مشارکت همیشه پایین بوده و البته این امر مختص این دوره نیست. به طور کلی میزان مشارکت تا حدودی کاهش داشت ولی در تهران افزایش مشارکت داشتیم. تعجب می‌کنم که در شهرستان‌های کوچک چرا مشارکت پایین بود؟ شاید علت این امر نارضایتی‌ جامعه پزشکی باشد. حتی در انتخابات پزشکان عمومی هم که به صورت کشوری و اینترنتی برگزار شد و اشکالاتی هم داشت اما بازهم جمعیت زیادی شرکت نکردند.

بنابراین تصور اینکه برگزاری الکترونیکی انتخابات منجر به افزایش مشارکت شود،‌ چندان دقیق نیست. به هر حال در این انتخابات نقص بزرگی ‌به وجود آمد و بهتر بود این اقدام به‌صورت آزمایشی در چند شهر کوچک انجام می‌شد تا شاهد این اتفاقات نباشیم.

امیدوارم نظام پزشکی با عملکرد خوب خود در آینده رضایت جامعه پزشکی را بازگرداند تا بتوانیم مشارکت بالاتری در انتخابات داشته باشیم؛ کلید مشارکت بالا برگزاری اینترنتی نیست بلکه کلید آن رضایت جامعه پزشکی است. درباره منتخبان این انتخابات هم از تمام لیست‌ها و از افراد مستقل انتخاب شدند. البته پیش‌بینی می‌کردم این انتخابات، انتخابات لیستی نباشد. حتی بعضی افراد در چند لیست حضور داشتند و درنهایت بیشترین رای‌ها از هر دو لیست بوده و افرادی هم که آمدند با عقبه صنفی هستند.»

شغل پزشکی را به مسائل سیاسی آلوده نکنیم

علی احمدی، معاون توسعه منابع بیمارستان امیر المومنین(ع) و رئیس سابق بیمارستان فرهیختگان نیز معتقد است با اشکالات رخ داده حق رای از برخی پزشکان سلب شد. او می‌گوید پس نباید این شغل را به مسائل سیاسی آلوده کرد. یادداشت شفاهی او را در ذیل می‌خوانید.

«این دوره از انتخابات به دلیل شرکت تعداد زیادی از چهره‌های مطرح پزشکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود و از سوی دیگر نظام پزشکی به‌عنوان یکی از معدود صنف‌های تشکیلاتی موثر در کشور اهمیت ویژه‌ای داشت؛ معتقدم این دوره از انتخابات به خوبی برگزار نشد؛ در واقع برخی از پزشکان به صورت سنتی با حضور در محل انتخابات رای خود را به صندوق رای انداختند. در چنین شرایطی افرادی که بالای 50 سال هستند ممکن است به فضای مجازی عادت نداشته و به صورت سنتی رای خود را به صورت مستقیم در صندوق بیندازند. این موضوع باعث می‌شود رای قشر خاصی از داوطلبان در وضعیت مطلوبی قرار گیرد. از سوی دیگر رقبای جوان‌تر و افرادی که به فضای مجازی عادت کرده‌اند با این تصور که می‌توانند رای خود را از طریق اینترنت اعلام کنند ناگهان در روز انتخابات با لغو برگزاری الکترونیک انتخابات روبه‌رو شدند و اعلام شد این جریان یعنی انتخابات به صورت الکترونیکی میسر نیست. این موضوع عدالت را در انتخابات از بین برد. بسیاری از کاندیداها با خیال راحت در خارج از شهر یا داخل شهر مشغول به کار بودند و برای حضور فیزیکی آماده نبودند و برخی از کاندیداها حجم قابل توجهی از رای خود را از دست دادند که این موضوع باعث کدورت در انتخابات و تشکیک در اعتبار نتیجه‌هایی که قرار است حاصل شود ایجاد می‌کند. این در شرایطی است که این انتخابات می‌توانست انتخابات شکوهمندتری باشد.

همیشه فضا به‌گونه‌ای است که وقتی برخی از اشکالات به وجود می‌آید ممکن است عده‌ای از این فضا سوءاستفاده کنند؛‌ در هر حال بعضی افراد ممکن است جهت‌گیری سیاسی‌شان در موضوع اعتراض به این انتخابات دخیل باشد اما فراموش نکنیم نظام پزشکی یک صنف است و انتخابات آن یک انتخاب صنفی است و منتخبان آن قرار است منافع یک صنف را حمایت کنند و شرایط را برای بهتر انجام شدن یک شغل فراهم کنند که این شغل از جنبه تقدس به شغل روحانیت پهلو می‌زند. معتقدم شغل پزشکی، شغل مقدسی است پس نباید این شغل را به مسائل سیاسی آلوده کنیم. معتقدم اتفاق پیش‌آمده یک بی‌برنامگی در انتخابات نظام پزشکی بود.

به نظرم سازمان نظام پزشکی باید دست از ترکیب‌های سنتی و رفتارهای محتاط خود بردارد؛ البته نه اینکه ناگهان دچار استحاله شود بلکه اجازه دهد هم افراد جدیدتر و هم افراد جوان‌تری وارد شوند و از پذیرش افکار و نگرش جدید به مقوله‌های پزشکی در جامعه غفلت نشود. نباید تندروی کنیم و این را بدانیم رشته پزشکی اساسا بر پایه علم و تجربه استوار است. به همین دلیل باید حضور بزرگان که صاحب تجربه هستند در صحنه منتخبان نظام پزشکی را قدر بدانیم. جالب این است که پزشکان ما به دلیل فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی بارزی که دارند، پتانسیل‌های مدیریتی بالایی دارند و ما از این بابت غنی هستیم.»

حق رای از برخی پزشکان سلب شد

مرتضی جابری، دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی و مدرس دانشگاه که در حوزه پاکدشت حائز اکثریت آرای انتخابات سازمان نظام پزشکی شد نیز در یادداشتی شفاهی به این موضوع پرداخت که در ذیل خواهید خواند.

«انتخابات سازمان نظام پزشکی به‌صورت کاملا دموکراتیک هر چهارسال یک‌بار برگزار می‌شود. در این دوره هیات اجرایی با وجود مخالفت‌های ضمنی وزارت بهداشت اصرار بر توانایی برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیکی داشت. طبیعی است که همکاران آماده رای‌دهی آنلاین الکترونیکی شدند اما سامانه الکترونیکی دچار اشکال و انتخابات الکترونیکی منتفی شد. این مساله موجب نگرانی برای انتخابات و نامزدهای انتخاباتی شد و پیشنهادهای مختلفی ازجمله ابطال انتخابات، طولانی‌شدن زمان رای‌دهی، تغییر زمان انتخابات به دو هفته بعد و... مطرح شد اما در برخی شهرستان‌ها میزان مشارکت نسبت به چهارسال قبل پایین آمد. در شهرستان‌های بزرگ میزان مشارکت نسبت به چهار سال قبل بهتر شده بود اما از پیش‌بینی اولیه عقب‌تر بود.

سوال اینجاست آیا راهکارهای دیگری جهت حل مشکل ایجادشده وجود نداشت یا ندارد؟ جامعه پزشکی کشور اذعان دارد در صیانت آرای ماخوذه نظارت هیات مرکزی، نظارت حفظ شده است اما سوال اصلی این است که اگر با وعده انتخابات الکترونیکی حقی برای اعضای نظام پزشکی ایجاد شده و سپس این حق زایل شده است و یا برگزاری انتخابات غیرحضوری می‌توانست تغییراتی هرچند اندک به وجود آورد، اکنون چه کسی پاسخگو است؟

باید قبول کرد بخشی از دوستداران سازمان نظام پزشکی که عرق خاصی به صنف دارند، نتوانستند در رای‌گیری شرکت کنند و از مجریان انتخابات که به‌نوعی سلب‌کنده رای آنها محسوب می‌شوند، گلایه دارند.

نکته آخر اینکه در فضای مجازی مکرر گفته می‌شود پزشکان با مناصب دولتی نمی‌توانند از حقوق صنفی دفاع کنند یا کسانی که قبول مسئولیت داشتند، نتوانستند کاری برای اعضا انجام دهند اما به‌نظر من این تصور صحیح نیست و نظام پزشکی با نام استادان خود برجسته خواهد بود و امید است این عزیزان با کمک نیروهای جوان اجرایی بتوانند جایگاه واقعی نظام پزشکی را در جهت احقاق حقوق پزشکان و پیشگیری از تضییع حقوق بیماران عهده‌دار باشند.

در پایان امید است در صورت تایید هیات نظارت مرکزی و شروع‌به‌کار سازمان نظام پزشکی با وجود استادان برجسته‌ای همچون دکتر فاضل، ‌دکتر پیوندی، ‌دکتر معین و... در نظام پزشکی تهران و سایر استادان در سراسر کشور سازمانی مقتدر با قدرت اجرایی بالا داشته باشیم و این سازمان در احقاق حقوق صنفی از دست‌رفته اعضای خود از پزشک، ‌داروساز و دندانپزشک گرفته تا کارشناسان پروانه‌دار نقش موثری داشته باشند. از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخواست می‌کنم طبق قانون و مقررات به صنف خود اطمینان کرده و بخشی از وظایف خود را به صنف واگذار کند.»