به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری میزان، امروز - ۲۶ تیر- سالروز تاسیس نهاد حساس و اثرگذار «شورای نگهبان» است.
طبق اصل ۹۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات، مجلس شورای اسلامی با آنها، شورایی به نام شورای نگهبان تشکیل می‌شود.»
یکی از مهمترین دلایل اهمیت شورای نگهبان این است که به موجب اصل نود و سوم، مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد مگر در مورد تصویب اعتبارنامه نمایندگان و انتخاب شش نفر حقوقدان اعضای شورای نگهبان.
شورای نگهبان دارای یک ترکیب دوگانه است. این نهاد مجموعاً ۱۲ عضو دارد که برای یک دوره شش ساله انتخاب می‌شوند. نیمی از اعضای آن فقیه و نیمی دیگر حقوقدان هستند.
فقها
به موجب اصل ۹۱ قانون اساسی، انتخاب فق‌های شورای نگهبان با مقام رهبری است. مقام رهبری از میان فقیهان، کسانی را که واجد شایستگی و شرایط لازم برای عضویت در شورای نگهبان باشند به این سِمَت منصوب می‌کند. علاوه بر اصل ۹۱، بند (۶) اصل ۱۱۰ نیز «نصب، عزل و قبول استعفای فق‌های شورای نگهبان» را جزو وظایف و اختیارات رهبری دانسته است. بدین ترتیب هرگاه یکی از اعضای فقیه شورای نگهبان نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد مقام رهبری می‌تواند وی را برکنار کند. همچنین اگر عضوی از فقها از سِمَت خود استعفا دهد پذیرش استعفای وی با مقام رهبری است.
حقوقدانان
در بخش دیگری از اصل ۹۱ در مورد شرایط عضویت حقوقدانان در شورای نگهبان چنین آمده است: «۶ نفر حقوقدان در رشته‌های مختلف حقوقی از میان حقوقدانان مسلمان به وسیله رئیس قوه قضاییه به مجلس شورای اسلامی معرفی و با رأی مجلس انتخاب می‌شوند.»
حقوقدانان شورای نگهبان باید مسلمان باشند. اسلام، «اعتراف به وحدانیت خدا»، «رسالت حضرت محمد (ص)» و «معاد» بوده و از لوازم آن پایبندی عملی به احکام اسلام است.
مدت عضویت
براساس اصل 92 قانون اساسی اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند؛ در حالی که دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهار ساله است. این تدبیر موجب شده است که در هر دوره جدید قانون‌گذاری مجلس، شورایی با سابقه و با تجربهای کافی در کنار آن به انجام وظیفه مشغول باشد.
آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان برای جلوگیری از فترت در کار شورای نگهبان در ماده ۶ مقرر کرده است: «دبیر شورا ۴۰ روز قبل از پایان مدت عضویت اعضایی که عضویت‌شان در شُرف انقضا است، طی نامه‌ای مراتب را در مورد فقها به مقام معظم رهبری و در مورد حقوقدانان به رئیس قوه قضاییه اعلام می‌کند.»
وظایف
«نظارت بر قانون‌گذاری»، «تفسیر قانون اساسی» و «نظارت بر انتخابات» ۳ وظیفه اصلی شورای نگهبان است.
۳ مسئولیت
برای گردش کار اداری، به موجب ماده واحده قانون تأسیس دبیرخانه شورای نگهبان (مصوب ۴ تیر ۱۳۶۱) شورای نگهبان اقدام به تشکیل یک دبیرخانه کرد. در ماده 23 آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان آمده است: «شورای نگهبان دارای یک دبیر و یک قائم‌مقام از اعضای شورای نگهبان و یک سخنگو (از اعضا یا خارج از اعضای شورای نگهبان) خواهد بود که برای مدت یک‌سال انتخاب می‌شوند.»
نحوه تشکیل جلسات
طبق ماده ۹ آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان، این نهاد برای بررسی و تأیید مصوبات مجلس و سایر امور ارجاعی از نهاد‌هایی همچون دیوان عدالت اداری، جلسات «عادی» و «فوق‌العاده» دارد.
جلسات عادی شورا هفته‌ای دو روز تشکیل می‌شود.
به هنگام رسیدگی به انتخابات و لایحه بودجه و موارد مشابه، علاوه بر روز‌های معین تعداد جلسات لازم توسط دبیر با توافق اعضای شورا تعیین می‌شود.
جلسات فوق‌العاده بر حسب ضرورت بنا بر تشخیص و تصمیم دبیر شورا و یا تقاضای ۳ نفر از اعضاء تشکیل خواهد شد.
جلسات شورای نگهبان با حضور ۷ نفر از اعضا رسمیت پیدا می‌کند، ولی اخذ آرا جز در موارد ضروری و یا حصول رأی لازم با حضور حداقل ۹ نفر خواهد بود.
جلسات فقها با حضور ۴ نفر رسمیت می‌یابد، ولی اخذ رأی جز در موارد ضروری و یا حصول رأی لازم با حضور حداقل ۵ نفر خواهد بود.
اعضای فعلی
آیت‌الله احمد جنتی، آیت‌الله محمد مومن، آیت‌الله محمد یزدی، آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، آیت‌الله سیدمحمدرضا مدرسی یزدی و آیت‌الله مهدی شب زنده‌دار، ۶ فقیه فعلی شورای نگهبان و همچنین عباسعلی کدخدایی، نجات‌الله ابراهیمیان، محمدرضا علیزاده، محسن اسماعیلی، سید فضل‌الله موسوی و سام سوادکوهی‌فر، ۶ حقوقدان فعلی شورای نگهبان هستند.
هم اکنون آیت‌الله احمد جنتی «دبیر» و «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان هستند.
کلام امام (ره)
من تکرار می‌کنم مجلس بالاترین مقام است در این مملکت. مجلس اگر رای داد و شورای نگهبان هم آن رای را پذیرفت، هیچ کس حق ندارد یک کلمه راجع به این بگوید. من نمی‌گویم رای خودش را نگوید؛ بگوید؛ رای خودش را بگوید؛ اما اگر بخواهد فساد کند، به مردم بگوید که این شورای نگهبان کذا و این مجلس کذا، این فساد است و مفسد است یک همچو آدمی، تحت تعقیب مفسد فی الارض باید قرار بگیرد. این مجلس ما حصل خون یک جمعیتی است که وفادار به اسلام بودند؛ و این مجلس عصاره زحمت‌های طاقت فرسای این ملت مسلمان بوده است. (صحیفه امام جلد ۱۴ صفحه ۳۷۰)
کلام رهبر انقلاب
یکی از کار‌هایی که آنها امروز بجد دنبال می‌کنند این است که شورای نگهبان را تخریب کنند؛ ببینید برادران و خواهران عزیز! تخریب شورای نگهبان معنا دارد. آمریکایی‌ها از اوّل انقلاب با چند نقطه‌ی اساسی در کشور و در نظام جمهوری اسلامی بشدّت مخالف بودند که یکی‌اش شورای نگهبان بود؛ سعی کردند، تلاش کردند و از بعضی افراد داخلی غافل و بی‌توجّه هم سوءاستفاده کردند بلکه بتوانند بساط شورای نگهبان را جمع کنند -البتّه نتوانستند و نمیتوانند- حالا درصددند تصمیم‌های شورای نگهبان را زیر سؤال ببرند. معنای این کار چیست؟ جوان‌های عزیز ما به این درست توجّه کنند؛ وقتی تصمیم‌های شورای نگهبان زیر سؤال رفت و ادّعا شد که این‌ها غیر قانونی است، معنایش چیست؟ معنایش این است که انتخاباتی که پیش رو است، غیر قانونی است؛ وقتی انتخابات غیر قانونی شد، برخلاف قانون شد، نتیجه‌اش چیست؟ نتیجه‌اش این است مجلسی که بر اساس این انتخابات تشکیل خواهد شد، غیر قانونی است؛ معنای غیر قانونی بودن مجلس این است که در طول چهار سال هر قانونی که در این مجلس بگذرد، اعتبار ندارد و بی‌اعتبار است؛ یعنی کشور را چهار سال در خلأ مجلس و خلأ قانون نگه داشتن؛ معنای تخریب شورای نگهبان این است و دشمن این را می‌خواهد. البتّه آن‌کسانی که با دشمن در داخل هم‌صدایی می‌کنند، بیشترشان ملتفت نیستند چه‌کار می‌کنند. من متّهم نمی‌کنم کسی را به خیانت؛ ملتفت نیستند، توجّه ندارند، امّا واقع قضیّه این است. تخریب شورای نگهبان، اینکه شورای نگهبان را ما زیر سؤال ببریم و بگوییم که تصمیم‌گیری‌هایشان برخلاف قانون بوده است، تخریب شورای نگهبان نیست، تخریب انتخابات است، تخریب مجلس است، تخریب چهار سال قانون‌گذاری در مجلس است؛ دنبال این هستند. ببینید، نقشه را چه زیرکانه می‌کشند. (۲۸ بهمن ۱۳۹۴)
انتهای پیام/
طبق اصل ۹۱ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران «به منظور پاسداری از احکام اسلام و قانون اساسی از نظر عدم مغایرت مصوبات، مجلس شورای اسلامی با آنها، شورایی به نام شورای نگهبان تشکیل می‌شود.»
یکی از مهمترین دلایل اهمیت شورای نگهبان این است که به موجب اصل نود و سوم، مجلس شورای اسلامی بدون وجود شورای نگهبان اعتبار قانونی ندارد مگر در مورد تصویب اعتبارنامه نمایندگان و انتخاب شش نفر حقوقدان اعضای شورای نگهبان.
شورای نگهبان دارای یک ترکیب دوگانه است. این نهاد مجموعاً ۱۲ عضو دارد که برای یک دوره شش ساله انتخاب می‌شوند. نیمی از اعضای آن فقیه و نیمی دیگر حقوقدان هستند.
فقها
به موجب اصل ۹۱ قانون اساسی، انتخاب فق‌های شورای نگهبان با مقام رهبری است. مقام رهبری از میان فقیهان، کسانی را که واجد شایستگی و شرایط لازم برای عضویت در شورای نگهبان باشند به این سِمَت منصوب می‌کند. علاوه بر اصل ۹۱، بند (۶) اصل ۱۱۰ نیز «نصب، عزل و قبول استعفای فق‌های شورای نگهبان» را جزو وظایف و اختیارات رهبری دانسته است. بدین ترتیب هرگاه یکی از اعضای فقیه شورای نگهبان نتواند وظایف خود را به درستی انجام دهد مقام رهبری می‌تواند وی را برکنار کند. همچنین اگر عضوی از فقها از سِمَت خود استعفا دهد پذیرش استعفای وی با مقام رهبری است.
حقوقدانان
در بخش دیگری از اصل ۹۱ در مورد شرایط عضویت حقوقدانان در شورای نگهبان چنین آمده است: «۶ نفر حقوقدان در رشته‌های مختلف حقوقی از میان حقوقدانان مسلمان به وسیله رئیس قوه قضاییه به مجلس شورای اسلامی معرفی و با رأی مجلس انتخاب می‌شوند.»
حقوقدانان شورای نگهبان باید مسلمان باشند. اسلام، «اعتراف به وحدانیت خدا»، «رسالت حضرت محمد (ص)» و «معاد» بوده و از لوازم آن پایبندی عملی به احکام اسلام است.
مدت عضویت
براساس اصل 92 قانون اساسی اعضای شورای نگهبان برای مدت شش سال انتخاب می‌شوند؛ در حالی که دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهار ساله است. این تدبیر موجب شده است که در هر دوره جدید قانون‌گذاری مجلس، شورایی با سابقه و با تجربهای کافی در کنار آن به انجام وظیفه مشغول باشد.
آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان برای جلوگیری از فترت در کار شورای نگهبان در ماده ۶ مقرر کرده است: «دبیر شورا ۴۰ روز قبل از پایان مدت عضویت اعضایی که عضویت‌شان در شُرف انقضا است، طی نامه‌ای مراتب را در مورد فقها به مقام معظم رهبری و در مورد حقوقدانان به رئیس قوه قضاییه اعلام می‌کند.»
وظایف
«نظارت بر قانون‌گذاری»، «تفسیر قانون اساسی» و «نظارت بر انتخابات» ۳ وظیفه اصلی شورای نگهبان است.
۳ مسئولیت
برای گردش کار اداری، به موجب ماده واحده قانون تأسیس دبیرخانه شورای نگهبان (مصوب ۴ تیر ۱۳۶۱) شورای نگهبان اقدام به تشکیل یک دبیرخانه کرد. در ماده 23 آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان آمده است: «شورای نگهبان دارای یک دبیر و یک قائم‌مقام از اعضای شورای نگهبان و یک سخنگو (از اعضا یا خارج از اعضای شورای نگهبان) خواهد بود که برای مدت یک‌سال انتخاب می‌شوند.»
نحوه تشکیل جلسات
طبق ماده ۹ آیین‌نامه داخلی شورای نگهبان، این نهاد برای بررسی و تأیید مصوبات مجلس و سایر امور ارجاعی از نهاد‌هایی همچون دیوان عدالت اداری، جلسات «عادی» و «فوق‌العاده» دارد.
جلسات عادی شورا هفته‌ای دو روز تشکیل می‌شود.
به هنگام رسیدگی به انتخابات و لایحه بودجه و موارد مشابه، علاوه بر روز‌های معین تعداد جلسات لازم توسط دبیر با توافق اعضای شورا تعیین می‌شود.
جلسات فوق‌العاده بر حسب ضرورت بنا بر تشخیص و تصمیم دبیر شورا و یا تقاضای ۳ نفر از اعضاء تشکیل خواهد شد.
جلسات شورای نگهبان با حضور ۷ نفر از اعضا رسمیت پیدا می‌کند، ولی اخذ آرا جز در موارد ضروری و یا حصول رأی لازم با حضور حداقل ۹ نفر خواهد بود.
جلسات فقها با حضور ۴ نفر رسمیت می‌یابد، ولی اخذ رأی جز در موارد ضروری و یا حصول رأی لازم با حضور حداقل ۵ نفر خواهد بود.
اعضای فعلی
آیت‌الله احمد جنتی، آیت‌الله محمد مومن، آیت‌الله محمد یزدی، آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، آیت‌الله سیدمحمدرضا مدرسی یزدی و آیت‌الله مهدی شب زنده‌دار، ۶ فقیه فعلی شورای نگهبان و همچنین عباسعلی کدخدایی، نجات‌الله ابراهیمیان، محمدرضا علیزاده، محسن اسماعیلی، سید فضل‌الله موسوی و سام سوادکوهی‌فر، ۶ حقوقدان فعلی شورای نگهبان هستند.
هم اکنون آیت‌الله احمد جنتی «دبیر» و «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان هستند.
کلام امام (ره)
من تکرار می‌کنم مجلس بالاترین مقام است در این مملکت. مجلس اگر رای داد و شورای نگهبان هم آن رای را پذیرفت، هیچ کس حق ندارد یک کلمه راجع به این بگوید. من نمی‌گویم رای خودش را نگوید؛ بگوید؛ رای خودش را بگوید؛ اما اگر بخواهد فساد کند، به مردم بگوید که این شورای نگهبان کذا و این مجلس کذا، این فساد است و مفسد است یک همچو آدمی، تحت تعقیب مفسد فی الارض باید قرار بگیرد. این مجلس ما حصل خون یک جمعیتی است که وفادار به اسلام بودند؛ و این مجلس عصاره زحمت‌های طاقت فرسای این ملت مسلمان بوده است. (صحیفه امام جلد ۱۴ صفحه ۳۷۰)
کلام رهبر انقلاب
یکی از کار‌هایی که آنها امروز بجد دنبال می‌کنند این است که شورای نگهبان را تخریب کنند؛ ببینید برادران و خواهران عزیز! تخریب شورای نگهبان معنا دارد. آمریکایی‌ها از اوّل انقلاب با چند نقطه‌ی اساسی در کشور و در نظام جمهوری اسلامی بشدّت مخالف بودند که یکی‌اش شورای نگهبان بود؛ سعی کردند، تلاش کردند و از بعضی افراد داخلی غافل و بی‌توجّه هم سوءاستفاده کردند بلکه بتوانند بساط شورای نگهبان را جمع کنند -البتّه نتوانستند و نمیتوانند- حالا درصددند تصمیم‌های شورای نگهبان را زیر سؤال ببرند. معنای این کار چیست؟ جوان‌های عزیز ما به این درست توجّه کنند؛ وقتی تصمیم‌های شورای نگهبان زیر سؤال رفت و ادّعا شد که این‌ها غیر قانونی است، معنایش چیست؟ معنایش این است که انتخاباتی که پیش رو است، غیر قانونی است؛ وقتی انتخابات غیر قانونی شد، برخلاف قانون شد، نتیجه‌اش چیست؟ نتیجه‌اش این است مجلسی که بر اساس این انتخابات تشکیل خواهد شد، غیر قانونی است؛ معنای غیر قانونی بودن مجلس این است که در طول چهار سال هر قانونی که در این مجلس بگذرد، اعتبار ندارد و بی‌اعتبار است؛ یعنی کشور را چهار سال در خلأ مجلس و خلأ قانون نگه داشتن؛ معنای تخریب شورای نگهبان این است و دشمن این را می‌خواهد. البتّه آن‌کسانی که با دشمن در داخل هم‌صدایی می‌کنند، بیشترشان ملتفت نیستند چه‌کار می‌کنند. من متّهم نمی‌کنم کسی را به خیانت؛ ملتفت نیستند، توجّه ندارند، امّا واقع قضیّه این است. تخریب شورای نگهبان، اینکه شورای نگهبان را ما زیر سؤال ببریم و بگوییم که تصمیم‌گیری‌هایشان برخلاف قانون بوده است، تخریب شورای نگهبان نیست، تخریب انتخابات است، تخریب مجلس است، تخریب چهار سال قانون‌گذاری در مجلس است؛ دنبال این هستند. ببینید، نقشه را چه زیرکانه می‌کشند. (۲۸ بهمن ۱۳۹۴)
انتهای پیام/
نظر شما