این کشورها همچنین قطر را به حمایت از «گروههای تروریستی» متهم کردهاند. قطر در واکنشی کوتاه به این اقدام آن را «غیرموجه و بیاساس» خوانده است. دولت عربستان سعودی که رهبری این اقدام را برعهده دارد در بیانیهای که در خبرگزاری رسمی خود منتشر کرده اعلام کرد که «این حرکت برای حفاظت در برابر تروریسم و افراطگرایی لازم است.» با قطع رابطه دیپلماتیک میان ریاض و دوحه، حضور نیروهای قطری در ائتلاف عربستان در جنگ یمن نیز پایان یافته است. این تنش را نمیتوان بیارتباط با تنش اخیری دانست که میان ریاض و دوحه رخ داده بود. هفته گذشته در خبرگزاری دولتی قطر خبری به نقل از امیر این کشور منتشر شد و در آن امیر این کشور با انتقاد از سیاستهای منطقهای عربستان، ایران را «قدرت بزرگ منطقهای» عنوان کرده بود اما مسئولان قطری پس از ساعاتی این اظهارات را تکذیب و اعلام کردند که سایت خبرگزاری قطر هک شده بود اما رسانههای عربی خبر هک شدن این سایت را نپذیرفته و با استناد به موضعگیریهای مشابه امیر قطر در سالهای اخیر موجی علیه حکومت قطر به راه انداختند و سرانجام به قطع رابطه با قطر منجر شد.
در سال 1392 نیز تنشی مشابه میان عربستان و حامیانش با قطر ایجاد شد که منجر به فراخوانده شدن سفرای عربستان و امارات از قطر شود. عربستان در بیانیه خود اعلام کرده که همه تماسهای زمینی، دریایی و هوایی با قطر را قطع میکند «و همه کشورهای برادر و دوست را دعوت به چنین کاری میکند.» به این ترتیب و با قطع ارتباط میان ریاض و دوحه، قطر اکنون عملا در محاصره قرار گرفته و ایران نزدیکترین کشوری است که دوحه میتواند با آن ارتباط لجستیکی داشته باشد. همزمان مصر و امارات متحده عربی قطع روابط با قطر را در خبرگزاریهای دولتی خود اعلام کردند. پیشتر وزارت خارجه بحرین هم در بیانیهای گفته بود روابط با قطر را قطع میکند و همه دیپلماتهای قطری باید طی ۴۸ ساعت این کشور را ترک کنند.
در بیانیه وزارت خارجه بحرین آمده است که شهروندان قطر باید طی دو هفته از بحرین خارج شوند. بحرین هم ترددهای هوایی و دریایی با قطر را قطع کرد. این کشور که یکی از متحدان عربستان در منطقه به شمار میآید و حکومت ریاض کمک شایانی در سرکوب مخالفان در این کشور کرده است، قطر را به «تحریک رسانهای، حمایت از فعالیتهای مسلحانه تروریستی و تامین مالی گروههای مرتبط با ایران برای انجام خرابکاری و گسترش هرج و مرج در بحرین» متهم کرد. با توجه به بیانیههایی که عربستان، امارات، بحرین و مصر صادر کردهاند، قطع رابطه با قطر منحصرا اقدامی دیپلماتیک نیست بلکه این چهار کشور ورود شهروندان قطری را به خاک خود ممنوع و سفر شهروندان خود به قطر را نیز منع کردهاند. در اطلاعیه دو دولت عربستان سعودی و بحرین، از ایران هم نام برده شده و حکومت قطر متهم به حمایت از گروههای مورد حمایت تهران برای آنچه اقدامات تروریستی در بحرین و همچنین مناطق شیعهنشین شرق عربستان سعودی خوانده شده، کمک میکند و اعضای آنها را در خاک خود پناه میدهد. حمایت از اخوانالمسلمین، داعش، القاعده، حزبالله و انصارالله یمن ازجمله دیگر اتهامهای قطر عنوان شده است.
واکنش بازار
درپی قطع رابطه عربستان و متحدانش با قطر، قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یافته است. نگرانی درباره بیثباتی در خاورمیانه و اختلال در عرضه جهانی نفت مهمترین دلیل افزایش قیمت نفت عنوان شده است. در لندن هر بشکه نفت خام برنت برای تحویل در آگوست با ۵۶ سنت افزایش در معاملات اولیه روز گذشته حدود 5/50 دلار معامله شد. قطر یکی از اعضای اصلی اوپک و از بزرگترین تامینکنندگان گاز مایع در جهان است. افزایش قیمت نفت در حالی است که هفته گذشته قیمت جهانی نفت حدود چهار درصد کاهش داشت. این قطع رابطه با قطر پیامدهای دیگری هم داشته است. خطوط هواپیمایی الاتحاد و امارات متعلق به امارات متحده عربی پروازهای خود به مقصد قطر را از امروز به حالت تعلیق در آوردند.
شرکت هواپیمایی قطر هم در بیانیهای گفته است تمامی پروازهای خود را به عربستان سعودی حداقل تا نیمهشب سهشنبه معلق کرده است. بحرین و مصر هم در اقدام مشابهی اعلام کردهاند که تمامی پروازهای خود را به مقصد قطر متوقف خواهند کرد و حریم هوایی خود را به روی خطوط هوایی قطر خواهند بست.
واکنش تهران و واشنگتن
حــمیــد ابوطالبی، معاون سیــاسی دفتر ریاستجمهوری ایران در واکنش به این تحول گفت که «دوران ائتلافسازی و برادر بزرگتری به پایان رسیده است و سلطهگری سیاسی، قبیلهبازی امنیتی، اشغال و تجاوز نتیجهای جز بیثباتی دربر ندارد.» او افزود: «زمان تحریم نیز به پایان رسیده و قطع رابطه دیپلماتیک، بستن مرزها، محاصره کشورها، اخراج از همان ائتلاف و... راه خروج از بحران نیست.» همچنین رکس تیلرسن، وزیر امور خارجه آمریکا هم در سفر به سیدنی در واکنش به این تحول از این کشورها خواسته است تا اختلافات خود را از طریق مذاکره حل و فصل کنند.
نظر شما