اين تهديد البته فقط مربوط به تلگرام نمي‌شود و شامل پيام‌رسان‌هاي ديگري مانند واتس‌اپ هم شده است، اما اين تهديد براي تلگرام از اين جهت معنادار است كه اين نرم‌افزار هرچند نه از نظر حقوقي و نه از فيزيكي ارتباطي به روسيه ندارد، اما به هر حال يك محصول روسي تلقي مي‌شود.

تهديد تازه دولت روسيه براي تلگرام از چند روز قبل توسط نهاد نظارت بر فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباط جمعي دولت پوتين مطرح شده بود اما حالا و با آغاز فيلترينگ وي‌چت، بلك‌بري مسنجر، لاين، زيلو و ايمو در اين كشور جدي‌تر شده است. دولت روسيه در اين زمينه البته قاطع عمل مي‌كند و سال گذشته نيز پس از آنكه شبكه اجتماعي لينكدين با انتقال سرورهاي خود به خاك روسيه مخالفت كرد، فيلتر شد. اين «انتقال سرورها» همان مسئله‌اي است كه تا‌كنون بارها از سوي مسئولان ايراني مطرح شده و البته مديران تلگرامي هرگز آن را قبول نكرده‌اند.

حالا همين خواسته ايران از تلگرام از سوي روسيه مطرح شده و مقامات دولتي اعلام كرده‌اند اگر پايگاه‌هاي داده‌هاي كاربران تلگرام در روسيه در خاك اين كشور مستقر نشود، دسترسي به اين نرم‌افزار را مسدود خواهند كرد. آنها مي‌گويند هدف از اين كار جلوگيري از احتمال انتشار غيرقانوني اطلاعات به ديگر كشورهاست. مديران تلگرام هم البته تا‌كنون پاسخي به اين درخواست نداده‌اند و گويا چنين قصدي هم ندارند؛ چه اينكه كاربران و مديران تلگرام روسيه از پاول دوروف، بنيانگذار آن خواسته‌اند تا اجازه ندهد روند خدمات‌رساني تلگرام در روسيه مسدود شود. حالا تلگرام روسي در روسيه هم در آستانه فيلتر شدن قرار دارد. طبق قوانين روسيه، دستگاه‌هاي دولتي يك درخواست ديگر براي مديران تلگرام ارسال مي‌كنند و اگر مجددا پاسخي دريافت نشود، دسترسي به آن مسدود خواهد شد.

اگر چه مقر تلگرام هم‌اكنون در مسكو و در هيچ شهر ديگر روسيه نيست بلكه از برلين در آلمان اداره مي‌شود اما نمي‌توان هويت روسي اين پيام‌رسان را ناديده گرفت. پاول و نيكلاي دوروف، دو برادر روسي مالكان تلگرام هستند. آنها البته براي هموطن‌هاي مقيم خارج از روسيه‌شان «وي‌كي» را ساخته‌اند و قرار بوده تلگرام مورد توجه بقيه مردم دنيا قرار بگيرد اما بازارش بيشتر از هر جايي در ايران گرم شده است.

به استناد آخرين خبر رسمي منتشر شده در اين زمينه در اسفند سال گذشته ۴۰ ميليون كاربر شبكه‌هاي اجتماعي در ايران فعاليت دارند. براساس يك آمار غيررسمي ديگر بيش از ۸۰ درصد از كاربران تلگرام ايراني هستند و آن ۲۰درصد ديگر هم اكثرا ايراني‌هاي مقيم كشورهاي ديگر هستند. يك آمار ديگر نشان مي‌دهد كه اگر تعداد كاربران شبكه‌هاي اجتماعي و رسانه‌اي گوشي‌هاي موبايل را درنظر بگيريم، تعداد كاربران تلگرام به‌صورت جهاني كمتر از يك درصد تعداد كل كاربران شبكه‌هاي اجتماعي جهان است كه اين يك درصد هم تقريبا همه ايراني هستند. درخواست و پيگيري چندباره براي انتقال سرورهاي مربوط به كاربران ايراني تلگرام به داخل كشور تا‌كنون بي‌نتيجه مانده است.

در يك نمونه آذر سال94 پليس فتا يك ماه به تلگرام فرصت داد سرورهايش را به داخل كشور منتقل كند كه البته هرگز نكرد. وزير ارتباطات هم تير‌ماه سال گذشته وعده داد با هدف حراست از امنيت ايرانيان سرورهاي شبكه اجتماعي تلگرام به ايران منتقل مي‌شود كه باز هم هرگز نشد. مديران تلگرام حالا از اسرار دست‌كم 40ميليون ايراني چيزهايي مي‌دانند كه حتي خود اين 40ميليون هم از آن بي‌خبرند؛اينكه اين ايراني‌ها چه موسيقي‌اي گوش مي‌كنند، چه صفحه‌هايي را دوست دارند، در گروه‌هاي خصوصي، خانوادگي، كاري و دوستانه‌شان به هم چه مي‌گويند و خيلي چيزهاي ديگر.

شايد عجيب باشد اما آنها احتمالا مي‌دانند اين 40ميليون نفر شب‌ها چه ساعتي مي‌خوابند و صبح‌ها كي بيدار مي‌شوند. همه اين اطلاعات دست آنهاست و دست آنها مي‌ماند. سرانجام اين ماجرا هر چه باشد، تعيين‌كننده خواهد بود. اينكه آيا مديران تلگرام خواسته‌هاي دولت روسيه را رد مي‌كنند و تسليم مي‌شوند يا اينكه در برابر روس‌ها هم مقاومت مي‌كنند و دولت روسيه با تلگرام همان كاري را مي‌كند كه با بقيه پيام‌رسان‌هاي مخالفش كرد؛ فيلتر!