صاحب‌خبر - - قسمت چهارم وپایانی - * قبله و استقبال نمازگزار، باید برای انجام نماز، رو به قبله بایستد، قبله همان کعبه (خانه خدا) و کانون توحید و مقدس‏ترین و گرامی‏ترین مکان است . توجه به کعبه در نماز، در حقیقت توجه به توحید و آرمان مقدس پیامبران، و بنیانگذار کعبه حضرت ابراهیم (ع) است . رویکرد به سوی کعبه، علاوه براین که بیانگر وحدت، انسجام، هماهنگی و نظم مسلمانان در عبادت است، و آنها را از پراکندگی و ناهمگونی و تفرق برحذر می‏دارد، توجه دادن دل به نقطه‏ای مقدس است، نقطه‏ای که یادگار حضرت آدم (ع) و پیامبران دیگر، و حضرت ابراهیم (ع) و پیامبراسلام (ص) است، همان نقطه‏ای که آغاز اسلام در کنار آن شروع شد، و حرکت انقلابی هجرت پیامبر (ص) از آن‏جا جرقه زد، و هم چنین حرکت عاشورایی امام حسین (ع) از آن جا برپاشد، و قیام جهانی حضرت قائم (عج) از آن‏جا شروع می‏شود . نمازگزار با توجه به کعبه، همه این معانی و مبانی را به ذهن خود می‏سپرد، و با جهان بینی توحیدی و عمیق به عبادت خدا می‏پردازد، که قطعاً چنین توجهی موجب پیوستگی بیشتر او به توحید و آرمان‏های مقدس پیامبران (ع) می‏گردد، و به همین نسبت، او را از انحرافات عقیدتی و عملی باز می‏دارد . پیامبر (ص) و مسلمانان در آغاز اسلام تا سیزده‏سال در مکه، و هفده ماه پس از هجرت در مدینه به طرف مسجد اقصی واقع در بیت المقدس، که قبله یهودیان نیز بود، نماز می‏خواندند، همین موضوع باعث‏شده بود که یهودیان زخم زبان می‏زدند، و می‏گفتند: مسلمانان وابسته به ما هستند، برای خود قبله مستقل ندارند، سرانجام در سال دوم هجرت، به فرمان الهی، مسلمانان مامور شدند که به جانب کعبه نماز بخوانند . (16) به این ترتیب، نمازگزار در جهت‏گیری خود به سوی کعبه، احساس استقلال می‏کند، و این درس را از مکتب نماز می‏آموزد که به خود متکی و مستقل باشد، و این استقلال و روحیه اتکای به نفس و عدم وابستگی را که پایه عزت و عظمت است، در زندگی حفظ نماید . البته نباید به استقبال ظاهری قناعت کرد، مهم‏تر و عمیق‏ترین مسئله برای نمازگزار این است که قلب خود را متوجه کعبه، آن کانون توحید و خداپرستی کند، و دلش را کانون همسویی به خانه خدا، و صاحب خانه، یعنی خدای متعال قرار دهد. حضرت امام خمینی - قدس سره - پس از ذکر مطالبی در این راستا، ما را به سخن امام صادق (ع) متوجه می‏سازد که فرمود: «اذا استقبلت القبلة فآیس من الدنیا و ما فیها، و الخلق و ما هم فیه، واستفرغ قلبک عن کل شاغل یشغلک عن الله تعالی و عاین بسرک عظمة‏اللّه تعالی و اذکر وقوفک بین یدیه یوم تبلوا کل نفس ما اسلفت، و ردوا الی اللّه مولاهم الحق، وقف علی قدم الخوف و الرجاء; (17) هنگامی که رو به قبله نمودی، از دنیا و آنچه در دنیاست، مایوس شو، و طمع خود را از خلق و شئون آن قطع کن و قلبت را از هر چیزی که آن را از خدا غافل می‏سازد و به غیر خدا متوجه می‏کند، تهی ساز، و عظمت‏خداوند را در نهان خود بیازمای، و به یادآور آن روزی را که هرکس هر عملی را که قبلاً انجام داده، می‏آزماید، و همه به سوی «اللّه‏» مولا و سرپرست‏حقیقی خود بازگردانده می‏شوند [چنان که آیه 30 سوره یونس، به این مطلب دلالت دارد] . هم‏چنین در نماز رو به قبله بر گام خوف و رجاء بایست، به گونه‏ای که هم از خدا بترسی، و هم به او امیدوار باشی‏» . * پی نوشت 16) امام خمینی، آداب الصلوة، ص 131 و 132 .∎​