معاونت علمي آماده ميزباني از متخصصان و محققين ايراني مقيم امريکا است
معاونت علمي‌و فناوري رياست جمهوري ضمن ابراز تاسف از سياست تبعيض‌آميز دولت امريکا مبني بر ايجاد محدوديت براي ورود شهروندان ايراني به خاک اين کشور، آمادگي خود را براي ميزباني از متخصصان و محققين ايراني مقيم امريکا اعلام کرد.
در پي سياست تبعيض‌آميز دولت امريکا مبني بر ايجاد محدوديت براي ورود شهروندان ايراني به خاک اين کشور، معاونت علمي‌در قالب طرح «همکاري با متخصصان و دانشمندان ايراني غير مقيم» آماده ميزباني از محققان و متخصصان ايراني است.
معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و بنياد ملي نخبگان با همکاري چهل دانشگاه، پژوهشگاه و مرکز علمي و فناوري برجسته کشور با هدف بهره‌گيري از ذخاير علمي دانشمندان و متخصصان ايراني مقيم امريکا و انتقال دانش، تجربه و ايده‌هاي فناورانه به کشور، آمادگي خود را براي ميزباني از متخصصان و محققين ايراني مقيم امريکا اعلام مي‌کنند.علاقه‌مندان براي آگاهي بيشتر از جزئيات طرح مذکور مي‌توانند به سامانه همکاري با متخصصان و دانشمندان ايراني غير مقيم به آدرس اينترنتي international.bmn.ir مراجعه کنند.
همچنين دانشگاه صنعتي شريف نيز اطلاعيه‌اي مبني بر آمادگي جهت پذيرش دانشجويان ايراني منع شده از ادامه تحصيل در کشور امريکا منتشر کرد. در اين اطلاعيه آمده است: «دانشگاه صنعتي شريف ضمن ابراز تاسف از سياست تبعيض‌آميز و غيرآکادميک دولت امريکا در خصوص ممنوعيت ورود ايرانيان به خاک آن کشور، در نظر دارد از ميان دانش‌آموختگان ايراني که داراي پذيرش توام با حمايت مالي در سال 2017 از بيست دانشگاه برتر امريکا هستند، به صورت مازاد بر ظرفيت در مقاطع تحصيلات تکميلي پذيرش کند.»
متقاضيان تا تاريخ 15/12/95 فرصت دارند مدارک مربوطه (اصل پذيرش، نامه حمايت مالي و ريز نمرات پيشين خود) را به گروه جذب و هدايت استعدادهاي درخشان دانشگاه صنعتي شريف به آدرس خيابان آزادي، دانشگاه صنعتي شريف، اداره کل آموزش، اداره استعدادهاي درخشان (شماره تماس: 66165044) ارسال نمايند.
شبکه نوآوري تهران رونمايي مي شود
پرويز کرمي، دبير ستاد توسعه فرهنگ علم، فناوري و اقتصاد دانش‌بنيان معاونت علمي و فناوري، از راه‌اندازي شبکه نوآوري تهران (TIN) با رويکرد توسعه اقتصاد دانش‌بنيان با حمايت از توانمندي‌هاي نوآورانه بومي خبر داد و گفت: «شبکه نوآوري تهران با حمايت از شرکت‌هاي دانش‌بنيان و مجتمع‌هاي فناوري و نوآوري، مزايا و حمايت‌هاي قانوني و خدمات تجاري‌سازي را به اعضاي خود ارائه خواهد داد.»
مشاور رئيس بنياد ملي نخبگان با اشاره به توانمندي بالقوه رشد و توسعه فناوري کشورمان بيان کرد: «اين شبکه با اهدافي چون شکل‌گيري زيست‌بوم براي توسعه توانمندي‌ها و فناوريهاي بومي، تحرک بخشيدن به ابداعات و کارآفريني، حمايت از استعدادهاي برتر و افزايش سهم اقتصاد دانش‌بنيان در کشور راه‌اندازي خواهد شد.»
پرويز کرمي تهران را ظرفيتي بالقوه براي رشد و شکوفايي نوآوري مبتني بر اقتصاد دانش‌بنيان دانست و افزود: «تهران استاني است که با استقرار 1250 شرکت دانش‌بنيان بيشترين سهم از حضور و استقرار اين شرکت‌ها را داراست و بيش از 45 درصد شرکت‌هاي دانش‌بنيان را در خود جاي داده است.»
مشاور معاون علمي و فناوري رئيس جمهوري حجم و ظرفيت بالاي مراکز علمي و پژوهشي را ظرفيتي ديگر عنوان کرد و گفت: «بيش از 300 دانشگاه، مرکز رشد نوآوري و پارک فناوري در اين استان حضور دارند که مجموع اين‌ها، ظرفيتي بزرگ و فناورانه را براي تاثيرگذاري در اقتصاد مقاومتي ايجاد کرده است.»
امنيت بهداشتي ظروف دارويي و غذايي با توليدات داخل تأمين مي شود
يکي از شرکت‌هاي فناور کشورمان توانسته است با استفاده از ابزار فناوري، ظروفي توليد کند که در صنايع غذايي و دارويي کاربرد دارند و ضمن دارا بودن کيفيت لازم از امنيت بهداشتي بالايي برخوردارند.
عليرضا عامريان، مديرعامل طب پلاستيک با يادآوري ضرورت استفاده از مواد اوليه مرغوب و باکيفيت براي رسيدن به توليدات قابل رقابت گفت: «صنعت ظروف و بسته‌بندي اهميتي بالا و گستره‌اي وسيع در صنايع گوناگون دارد و مي‌تواند به عنوان يکي از ستون‌هاي اقتصادي درآمدزايي بالايي به همراه داشته باشد، اما از يک‌سو بايد محصولات با بهره‌گيري از فناوري روز دنيا و استفاده از مرغوب‌ترين مواد اوليه توليد شوند تا توانايي رقابت در بازار را کسب کنند.»
اين فعال فناور با بيان اين‌که پليمرهاي صنعتي و طبي جايگاهي مهم در توليد ظروف يک‌بار مصرف دارند، افزود: «استفاده از ظروف يک‌بار مصرف پليمري با استفاده از فناوري روز تعريف جديدي از توانمندي‌هاي پليمري ارائه داده است که موجب شده طيف متنوعي از محصولات با کارايي‌هاي گوناگون در بازار عرضه شوند.»
وي به توانمندي صادرات توليدات يک‌بار مصرف پليمري کشورمان اشاره کرد و افزود: «اکنون علاوه بر توانايي تامين نيازهاي داخلي زمينه ورود به بازارهاي رقابتي منطقه فراهم است که کشورهاي منطقه، ايران را با توليداتش در اين حوزه به عنوان قطب ظروف يک‌بار مصرف منطقه مي‌شناسند.»
اين صادرکننده نمونه، ظرفيتي بالغ بر صد خط توليد را ظرفيتي براي ايجاد اشتغال و ارزآوري عنوان کرد و گفت: «طب پلاستيک و ديگر واحدهاي اقماري اين شرکت توانستند ظرفيت اشتغال بيش از صد نفر به طور مستقيم و غيرمستقيم را ايجاد کنند و با توليد محصولاتي که مشابه آن‌ها از ديگر کشورها وارد مي‌شد، خروج ارز را به واسطه توليدات داخلي کاهش دهند.»
مسابقات ملي کن ست با هدف رشد کيفي دانش دانشجويان هوافضا برگزار مي شود
پنجمين دوره مسابقات ملي کن‌ست با حمايت معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، با نظارت مرکز ملي فضايي ايران و توسط پژوهشگاه هوافضا و با هدف رشد کيفي دانش دانشجويان هوافضا و علاقه‌مندان به اين حوزه برگزار مي‌شود.
کن‌ست از دو کلمه‌ي کن (can) به معناي قوطي و ست (sat) که مخفف کلمه (satellite) به معناي ماهواره است، ساخته شده است. کن‌ست در حقيقت يک ماهواره يا کاوشگر فضايي کوچک است که در ابعاد حدود يک قوطي، با جرم محدود و شرايطي مشابه يک پروژه فضايي، اما در مقياس کوچکتر از هر نظر، طراحي و ساخته مي‌شود. کن‌ست را مي‌توان با وسايلي از قبيل راکت و بالون از ارتفاع‌هاي مختلف رها کرد تا در ضمن فرود سالم به زمين، مأموريت موردنظر را که مشابه مأموريت يک ماهواره يا کاوشگر است، به انجام برساند.
اين دوره از مسابقات در دو مأموريت سنجشي - ارتباطي و علمي - اکتشافي برگزار مي‌شود. در مأموريت سنجشي - ارتباطي، کن‌ست بايد علاوه بر اندازه‌گيري پارامترهاي اصلي بررسي شرايط جوي شامل دما، فشار، موقعيت طول و عرض جغرافيايي (GPS) و رطوبت، در مسير فرود روي زمين، اقدام به تصويربرداري کند. تصاوير بايد به صورت آني به زمين ارسال شود يا بر روي حافظه ذخيره و پس از فرود بازيابي شوند. اطلاعات به دست آمده بايد از نظر کيفيت به گونه‌اي باشد که در آن جزئيات سطح زمين رويت شود.
دومين مأموريت، علمي - اکتشافي است. اين مأموريت در واقع شبيه‌سازي مأموريت يک کاوشگر فضايي است که در نقطه مشخص شده توسط تيم برگزار کننده فرود مي‌آيد. تمام مراحل مأموريت کاوشگرهاي فضايي شامل مراحل اوج‌دهي موجود زنده تا ارتفاع‌هاي زيرمداري و بازگرداندن آن به زمين در اين مأموريت انجام مي‌شود.
زيست بوم «دانش بنيان» و «تقاضامحور» در حوزه فناوري نفت و گاز ايجاد مي شود
توفيقي گفت: «در راستاي همکاري‌هاي شکل گرفته با بخش خصوصي از سوي ستاد توسعه فناوري و نوآوري صنعت نفت، گاز و ذغال سنگ، زيست‌بوم «دانش‌بنيان» و «تقاضامحور» در حوزه فناوري در صنعت گاز و نفت تقويت و تکميل مي‌شود.»
دبير ستاد توسعه فناوري و نوآوري صنعت نفت، گاز و ذغال سنگ با اشاره به همکاري ستاد توسعه فناوري و نوآوري صنعت نفت، گاز و ذغال سنگ و بخش خصوصي در ايجاد منطقه ويژه فناوري صنعت گاز و نفت در استان فارس گفت: «امضاي اين تفاهمنامه در راستاي تحقق اهداف سند چشم‌انداز توسعه و اسناد بالادستي کشور همچون سياست‌هاي کلي اقتصاد مقاومتي و همچنين برنامه‌هاي راهبردي وزارت نفت صورت گرفت، که اميدواريم با عملياتي شدن اين تفاهمنامه زمينه مناسبي براي توانمندسازي، تقويت و بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي بخش خصوصي براي توسعه فناوري و نوآوري در صنعت گاز، نفت و صنايع وابسته ايجاد شود.»
توفيقي گذر از صنايع «عمليات‌محور» به صنايع «دانش‌بنيان» را در صنعت نفت و گاز در گرو توسعه فناوري در اين حوزه برشمرد و افزود: «اين تفاهمنامه در راستاي ايجاد يک زيست‌بوم «دانش‌بنيان» و «تقاضامحور» در حوزه فناوري در صنعت گاز و نفت به امضاء رسيده و انتظار مي‌رود زنجيره «آموزش»، «پژوهش»، «توليد فناوري» و «تجاري‌سازي» در صنايع نفت و گاز کشور را تقويت و تکميل کند.
وي افزود: «اولويت ستاد در اين کار سازماندهي و استفاده بهينه از امکانات، استعدادها و توانايي‌هاي بخش خصوصي موجود در استان در جهت ارزيابي، تحليل نيازها و توسعه فناوري و نوآوري در صنعت گاز و نفت است.»
توفيقي از تشکيل «شوراي راهبري منطقه ويژه فناوري صنعت گاز و نفت» خبر داد و بيان کرد: «اين شورا به رياست معاون هماهنگي امور اقتصادي و توسعه منابع استانداري و عضويت شرکت‌ها و سازمان‌هاي دولتي و خصوصي مرتبط از جمله شرکت ملي گاز، اتاق بازرگاني و شرکت‌هاي بخش خصوصي، دانشگاه‌ها و ساير مراکز علمي - پژوهشي و ساير ذينفعان تشکيل شده است.»
توفيقي وظيفه اين شورا را سياست‌گذاري، برنامه‌ريزي و نظارت کلان بر فعاليت‌ها و برنامه‌هاي عملياتي در راستاي تحقق اهداف راهبردي توسعه فناوري در صنعت گاز و نفت عنوان کرد.
نياز صنايع به آميزه هاي پيشرفته پليمري به کمک تحقيقات دانشگاهي تامين مي شود
يکي از شرکت‌هاي فناور دانشگاهي کشورمان توانسته است با توليد پايه آميزه‌هاي پيشرفته‌ي پليمري و براساس فرمولاسيون خاص، پليمرهاي صنايع بزرگ مانند خودروسازي را توليد کند و به اين ترتيب، بخش قابل توجهي از نياز صنايع به واردات خارجي اين محصول راهبردي با توليد داخلي تأمين شود.
اين روزها استفاده از پليمرها بيش از گذشته رايج شده و محصولي نيست که در آن نتوان ردي از پليمر پيدا کرد. با نگاهي به خودرو به عنوان يکي از محصولات پرکاربرد و البته توليد صنعت، مي‌توان ديد که پليمرها و مشتقات مبتني بر پليمر تا چه اندازه در زندگي ما پررنگ شده‌اند و بنابراين توليد آن‌ها تا چه اندازه مي‌تواند ثروت‌آفرين و البته رونق‌بخش اقتصاد باشد.
به گفته مديرعامل پارسا پليمر شريف، يکي از شرکت‌هاي فعال کشورمان در اين حوزه، محصولات پليمري پيشرفته داراي گستره وسيعي از تنوع و البته کاربرد هستند و نانوکامپوزيت‌ها و آلياژهاي پليمري نيز جزو اين دسته‌بندي محسوب مي‌شوند.
سعيد زکايي، مدير عامل اين شرکت فناور کشورمان مي‌افزايد: «آنچه که اين پليمرها را مهم و اقتصادي مي‌سازد، کاربرد آن‌ها در صنايع است و اين پليمرهاي پيشرفته در صنايع گوناگوني مانند قطعه‌سازي، خودرو، لوله‌هاي ساختماني، بسته‌بندي لوازم خانگي و غيره کاربرد دارد و در واقع پلي ميان پليمر و پتروشيمي و قطعه سازي ايجاد شده است.»
اين فعال فناور، توليد بومي اين محصول را عامل ادامه حرکت چرخ‌هاي صنعت دانست و گفت: «ايجاد تحريم‌ها فکر رفع نياز صنايع کشور به اين محصولات با توليد داخلي و بي‌نياز از وابستگي به شرکت‌هاي خارجي را در ذهنمان ايجاد کرد و اين در حالي بود که پيش از تحريم‌ها، شرکت‌هاي بزرگ خارجي محصولات خود را با قيمت‌هاي گزاف ارائه مي‌کردند، اما حرکت در مسير توليد داخلي موجب عبور از اين مسير دشوار شد.»
وي افزود: «در بخش خودرو، توليد اين محصولات موجب خارج شدن شرکت خارجي از بازار کشورمان شد، چراکه محصول داخلي را با کيفيتي هم‌تراز نمونه خارجي به توليد رسانديم، اما با قيمت 20 تا 30 درصد کمتر از نمونه وارداتي به بازار عرضه شد.»
زکايي با اشاره به تامين بخش قابل توجهي از کامپاندهاي پليمري در داخل کشور که موجب صرفه‌جويي ده‌ها ميليون دلار ارز شده است، ظرفيت صادرات اين محصولات را يادآور شد و گفت: «توليد اين محصولات اکنون در ابعاد 7000 تن آغاز شد و اگرچه برخي کشورها نيز مشتري توليدات کشورمان هستند، با رسيدن ظرفيت سالانه 15000 تن، مي‌توان انتظار داشت ظرفيت صادرات به کشورهاي منطقه نيز بيشتر شود.»
پروژه «تبديل زباله هاي شهري به انرژي با استفاده از فناوري پلاسما» به بهره برداري مي رسد
پروژه «تبديل زباله‌هاي شهري به انرژي با استفاده از فناوري پلاسما» با حمايت ستاد توسعه فناوري انرژي‌هاي تجديدپذير معاونت علمي تا پايان سال جاري به بهره‌برداري مي‌رسد.
امروزه مديريت و بازيافت پسماندهاي شهري يکي از مشکلات و چالش‌هاي عمده کشور است. روش‌هاي مختلفي براي توليد انرژي از زباله‌هاي شهري و بيمارستاني وجود دارد که با توجه به مطالعات انجام شده، تکنولوژي پلاسما يکي از پيشرفته‌ترين فناوريهاي موجود براي امحاء، بي‌خطرسازي و تبديل زباله به انرژي است که ستاد انرژي‌هاي تجديدپذير معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري اين موضوع را جزو اولويت‌هاي اصلي خود قرار داده است.
در اين راستا مسئولان و کارشناسان ستاد از پايلوت «تبديل زباله‌هاي شهري به انرژي با استفاده از فناوري پلاسما» که با حمايت ستاد در حال انجام است، بازديد کردند. اين پايلوت با ظرفيت 1000 کيلوگرم در روز به همت پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت اجرا شده است. در واقع در اين پروژه طرح گازي کردن زباله با استفاده از فناوري مشعل پلاسمايي براي نخستين بار در پژوهشگاه صنعت نفت اجرايي شده است.
همچنين در اين بازديد حميد بزرگزاده مجري پروژه به تشريح مراحل مختلف ساخت پايلوت پرداخت و ضمن آن کارکرد و عملکرد سه مشعل پلاسمايي با توان 30 کيلووات ارزيابي شد.
بنا بر اين گزارش مجري طرح، ميزان پيشرفت پروژه را بسيار مناسب دانست و اعلام کرد با انجام آخرين بهينه‌سازي‌هاي لازم، پروژه در نيمه دوم اسفند ماه سال جاري مورد بهره‌برداري قرار خواهد گرفت. يکي از ويژگي‌هاي بارز اين پروژه استفاده از توان شرکت‌هاي دانش‌بنيان داخلي است و تجاري‌سازي اين فناوري براي گام‌هاي بعدي هدف‌گذاري شده است.
مولفان و ناشران کتاب هاي علوم شناختي حمايت مي شوند
ستاد توسعه علوم و فناوريهاي شناختي معاونت علمي از چاپ کتاب‌هايي که موضوع آن مرتبط با علوم شناختي و زيرمجموعه اين حوزه شامل علوم انسان‌شناسي، روان‌شناسي، علوم اعصاب، زبان‌شناسي، هوش مصنوعي و فلسفه ذهن است، حمايت مي‌کند.
تاکنون 53 عنوان کتاب از سوي ستاد توسعه علوم و فناوريهاي شناختي مورد حمايت قرار گرفته است که عبارتند از 10 عنوان در حوزه‌هاي زبان‌شناسي شناختي، 10 عنوان روان‌شناسي، 5 عنوان علوم اعصاب‌شناختي، 7 عنوان فلسفه ذهن، 3 عنوان اقتصاد شناختي، 3 عنوان آموزش و پرورش شناختي، 4 عنوان توانبخشي شناختي و 2 عنوان انسان‌شناسي شناختي.
همچنين کتاب‌هاي يادشده از سوي يک کميته داوري متشکل از متخصصان و صاحبنظران هر حوزه مورد بررسي قرار مي‌گيرد و پس از تاييد کتاب، از ناشر، مولف يا مترجم آن حمايت مالي مي‌شود.
نانوذرات مختلفي با کاربردهاي متنوع در پزشکي و زيست فناوري ساخته شد
محققان پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک موفق به ساخت انواع نانوذرات شدند که در فرمولاسيون مواد دارويي همچون آنتي‌بيوتيک‌ها، تثبيت آنزيم‌هاي صنعتي به منظور بهبود عملکرد آن‌ها، توليد زيست سوخت و ساخت نانوکامپوزيت‌هاي جديد براي کشت و تمايز سلول‌هاي بنيادي و تشخيص و درمان بيماري‌ها کاربرد دارد.
ايوب آرپنائي مجري پروژه «طراحي و ساخت نانوذرات مزومتخلخل سيليکاي عاملدار شده» که آن را با پشتيباني صندوق حمايت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمي به انجام رسانده، درباره اين پروژه بيان کرد: «از حدود هشت سال پيش تحقيقات در زمينه نانوزيست‌فناوري در پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست‌فناوري آغاز شد که دشواري دسترسي به نانومواد يکي از عوامل انجام و شکل‌گيري اين پروژه بود. در واقع نانوذرات براي کاربردهاي پزشکي و زيست‌فناوري موادي گران‌قيمت هستند و توليد و ساخت آن‌ها در کشور از اهميت بالايي برخوردار است.»
آرپنائي ادامه داد: «در حال حاضر با گذشت 8 سال از تحقيقات در اين زمينه، به دانش و مهارت لازم براي توليد انواع مختلفي از اين نانومواد در مقياس آزمايشگاهي دست پيدا کرده‌ايم. بخشي از بودجه لازم براي انجام اين طرح توسط پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست‌فناوري و بخشي ديگر توسط صندوق حمايت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمي تامين شد. همچنين هم‌اکنون نيز تحقيقات گسترده‌اي در زمينه کاربرد اين نانومواد در حوزه زيست‌فناوري و پزشکي در دستور کارمان قرار داده‌ايم.»
عضو هيئت علمي پژوهشگاه ملي مهندسي ژنتيک و زيست‌فناوري با اشاره به کاربردهاي متفاوت و متنوع نانوذارت تهيه شده گفت: «نانوفناوري زمينه‌اي از علم و فناوري است که در آن به توليد، تغيير يا اصلاح مواد يا سامانه‌هايي پرداخته مي‌شود که در کل يا بخشي از آن داراي ابعاد نانومتري است و عملکرد يا ويژگي‌هاي آن ماده يا سامانه وابسته به ابعاد نانومتري آن است. نانوفناوري داراي کاربردهاي گسترده‌اي است. از جمله مي‌توان به کاربرد نانوفناوري در پزشکي براي درمان و تشخيص بيماري‌ها، زيست‌فناوري، علوم زيستي، حذف آلاينده‌ها از محيط زيست و موارد متعدد ديگر اشاره کرد.»
وي همچنين بيان کرد: «انواع نانوذرات ساخته شده در اين گروه تحقيقاتي در فرمولاسيون مواد دارويي همچون آنتي‌بيوتيک‌ها، تثبيت آنزيم‌هاي صنعتي به منظور بهبود عملکرد آن‌ها، توليد زيست سوخت، ساخت نانوکامپوزيت‌هاي جديد براي کشت و تمايز سلول‌هاي بنيادي و تشخيص و درمان بيماري‌ها استفاده شده است. مهم‌ترين ويژگي اين نانوذرات تهيه شده، کيفيت بسيار بالاي آن‌هاست که در صورت حمايت بيشتر، امکان صنعتي‌سازي توليد اين نانومواد در کشور وجود دارد.»
چهل و چهار محور فناوري دريايي شناسايي شده است
با حمايت ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي، تدوين نقشه راه فناوري‌ها در اين حوزه در دستور کار قرار گرفت که حاصل اقدامات و فعاليت‌هاي انجام شده در اين راستا، شناسايي 44 محور فناوري دريايي است.
اميرحسين صفرقلي دبير گروه مطالعات و برنامه‌ريزي راهبردي ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي گفت: «از پيامدهاي رصد و شناسايي فناوريهاي نوظهور دريايي در کشور انتشار خبرنامه فناوريهاي دريايي با حمايت ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي است که تاکنون 2 شماره از اين خبر منتشر شده است که در شماره دوم اين خبرنامه به موضوعاتي همچون محور کامپوزيت‌ها، سوخت متانول، کشتي‌هاي خودکار و همچنين سامانه دفاع نزديک يا ciwsبه اختصار پرداخته شده است.
دبير گروه مطالعات و برنامه‌ريزي راهبردي ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي با بيان اين‌که متانول سوختي ارزان و با آلايندگي کم براي شناورها محسوب مي‌شود، بيان کرد: «در آينده‌اي نزديک پيش‌بيني مي‌شود کشتي‌هاي اقيانوس‌پيما به منظور رعايت الزامات محيط زيستي و کاهش آلودگي ملزم به استفاده از سوخت‌هاي جايگزين شوند. در صنايع دريايي استفاده از سوخت متانول در آغاز راه قرار دارد.»
صفرقلي با بيان اين‌که در سال‌هاي اخير کاهش هزينه‌هاي حمل و نقل به يکي از مسائل مهم ارائه‌کنندگان خدمات لجستيک تبديل شده است، گفت: «کشتي‌هاي بدون خدمه يا همان کشتي‌هاي خودکار مي‌توانند باعث تحولات عظيمي در حمل و نقل دريايي شوند. پيشرفت‌هاي قابل توجهي در حوزه حمل و نقل دريايي صورت گرفته و مفاهيم جديد در سراسر دنيا در حال توسعه هستند.»
دبير گروه مطالعات و برنامه‌ريزي راهبردي ستاد توسعه فناوري و صنايع دانش‌بنيان دريايي، صنايع نظامي را يکي ديگر از جنبه‌هاي اهميت دريا معرفي کرد و گفت: «اغلب کشورهايي که به دريا راه دارند، به منظور حفظ استقلال و اثبات اقتدار خود در منطقه و دنيا همواره به فکر افزايش قدرت نظامي خود در دريا هستند. يکي از فناوريهاي جديد در صنايع نظامي سامانه دفاع نزديک يا ciws است.»
صفرقلي در تعريف اين سامانه دريايي بيان کرد:« اين سامانه جزو سامانه‌هاي برد کوتاه است که از آن به عنوان حلقه آخر دفاعي بر روي ناوها استفاده مي‌شود. از آن‌جا که ناوها و کشتي‌هاي نظامي در محافظت از خود تنها هستند، بايستي داراي يک حلقه دفاعي چند لايه باشند که هر يک در موقعيت خاصي قابليت دفاعي خود را نمايش دهد. در واقع وظيفه سامانه دفاع نزديک، برخورد با دشمن به عنوان آخرين خط دفاعي و اميد نهايي ناو است. در اين شماره همچنين سعي شده فناوريهاي مرتبط با سامانه‌هاي دفاع نزديک معرفي شوند و مورد بررسي قرار گيرند.»
چالش نوآوري «افزايش زمان ماندگاري محصولات کشاورزي» با استقبال مواجه شد
97 طرح مفهومي در دومين چالش نوآوري نانو در نخستين مرحله چالش نوآوري «افزايش زمان ماندگاري محصولات کشاورزي» که توسط ستاد توسعه فناوري نانو معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري برگزار مي‌شود، دريافت شد.
مهلت ثبت‌نام در نخستين مرحله چالش نوآوري «افزايش زمان ماندگاري محصولات کشاورزي» و ارسال طرح‌ها در حالي پايان يافت که با گذشت تنها 2 ماه از انتشار فراخوان آن، با استقبال چشمگيري از سوي پژوهشگران و فناوران دانشگاهي و صنعتي روبه‌رو شده است.
از ميان 97 طرح مفهومي‌که در مرحله اول اين چالش ثبت شده‌است، 60 درصد متعلق به مردان و مابقي متعلق به زنان است. همچنين 66 درصد شرکت‌کنندگان در قالب گروهي و 33 درصد به طور انفرادي در اين چالش شرکت کرده‌اند.
دانشجويان و فارغ‌التحصيلان دوره دکتري به عنوان پرتعدادترين گروه، بيش از نيمي از شرکت‌کنندگان را تشکيل مي‌دهند.
رشته تحصيلي شرکت‌کنندگان در مرحله نخست اين چالش نيز از تنوع جالب توجهي برخوردار است. شرکت‌کنندگان از رشته‌هاي مختلف در اين چالش حضور يافته‌اند که بيشترين شرکت‌کننده از رشته‌هاي مهندسي کشاورزي، صنايع غذايي، شيمي، بسته‌بندي، مواد و پليمر بوده‌اند.
نکته بسيار قابل توجه آن است که 60 درصد طرح‌هاي ثبت شده در دومين چالش نوآوري فناوري نانو داراي نمونه اوليه بوده‌اند و از اين تعداد 18 طرح داراي ثبت اختراع داخلي و خارجي هستند که در نوع خود بي‌نظير است. همچنين لازم به ذکر است که بيش از يک چهارم شرکت‌کنندگان در اين برنامه را اعضاي محترم هيئت علمي دانشگاه‌ها و مؤسسات علمي و پژوهشي کشور تشکيل مي‌دهند.
اينک با اتمام مهلت ثبت‌نام، فرايند بررسي طرح‌هاي دريافتي به عنوان مقدمه‌اي براي فرايند ارزيابي آن‌ها آغاز شده است. مطابق برنامه‌ريزي قبلي، داوري طرح‌ها در اين مرحله طي دو نوبت انجام مي‌شود. طرح‌هاي برگزيده در مرحله اول اين چالش جايزه نقدي 20 ميليون ريالي براي تکميل مستندات فني خود دريافت خواهند نمود و به طرح‌هاي برگزيده مرحله دوم که شامل ساخت نمونه آزمايشگاهي است، علاوه بر جايزه نقدي 100 ميليون ريالي، تسهيلات تجاري‌سازي نيز تعلق خواهد گرفت.
چالش‌هاي فناوري و نوآوري نانو، يکي از برنامه‌هاي مهم ستاد توسعه فناوري نانو معاونت علمي است که مي‌کوشد مشکلات و نيازمندي‌هاي فناورانه بنگاه‌هاي صنعتي کشور را از طريق جلب مشارکت پژوهشگران و فناوران از سراسر کشور برطرف کند.
انتقال فناوري هاي لازم براي ساخت ماهواره هاي بومي صورت مي گيرد
رئيس مرکز ملي فضايي ايران گفت: «تا پيش از ساخت ماهواره‌هاي بومي، انتقال فناوريهاي لازم براي ساخت اين ماهواره‌ها صورت خواهد گرفت.»
منوچهر منطقي در خصوص دستيابي به خدمات و زيرساخت‌هاي ارتباطات فضاپايه براي تامين نيازمندي‌هاي کشور، گفت: «با هدف تامين ماهواره‌هاي مختلف با کابردهاي متنوع در کشور پيش از ساخت مدل بومي‌آن‌ها با کشورهاي پيشرفته در حوزه طراحي و ساخت همکاري مي‌کنيم.»
وي افزود: «اين همکاري‌ها در حوزه تامين ماهواره مخابراتي پيش از ساخت و بهره‌برداري ماهواره‌هاي بومي و تامين ماهواره سنجش از دور پيش از ساخت و بهره‌برداري ماهواره‌هاي بومي صورت مي‌گيرد.»
به گفته منطقي، توسعه خدمات موقعيت‌يابي با سامانه‌هاي جهاني، توسعه روابط علمي و دانشگاهي با هدف ارتقا سطح علمي در حوزه فضايي و... نيز از ديگر همکاري‌هاي مشترک با کشورهاي پيشرفته در حوزه ماهواره است.
وي بيان کرد: «در اين راستا با کشورهاي پيشرفته در حوزه طراحي و ساخت ماهواره، مناسبات علمي و فناوري ارتباطاتي برقرار شده که در حين تامين ماهواره‌هاي مورد نياز، انتقال فناوريهاي لازم نيز صورت گيرد.»
حركت بنيادي براي ساخت آنزيم چند منظوره طراحي شد
«طراحي و ساخت آنزيم مصنوعي چندکاره کلروپروکسيداز» عنوان طرحي است که با پشتيباني صندوق حمايت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمي توسط محققان پژوهشگاه شيمي و مهندسي شيمي ايران انجام شده است. در واقع انجام اين طرح مي‌تواند حركتي بنيادي باشد براي طراحي و ساخت آنزيم چند منظوره که در صنعت كاربرد فراوان دارد.
يکي از علوم جهان علم بيوميمتيک يا الگوبرداري از طبيعت است که در راستاي آن دانشمندان در علمي به نام شيمي بيوميمتيک از علوم نوين در جهان به تحقيق مي‌پردازند. در واقع شيمي بيوميمتيک به طراحي مولکولي مي‌پردازد که با استفاده از الگوبرداري طبيعي از يک مولکول طبيعي، مشابه با ساختار و عملکرد آن عمل مي‌کند. يکي از شاخه‌هاي شيمي بيوميمتيک طراحي آنزيم مصنوعي يا بيوکاتاليست‌ها از طريق الگوبرداري از روي آنزيم طبيعي است. انتظار بر اين است که آنزيم مصنوعي طراحي شده با گام به گام نزديک‌تر شدن به ساختار آنزيم طبيعي، داراي عملکرد و کارايي مناسب‌تر و نزديک‌تر به آنزيم طبيعي شود. اين مسئله خود از نظر بنيادي اهميت ويژه‌اي دارد، زيرا براي طراحي يک بيوکاتاليست با کارآيي مناسب، بايد به سوي شناخت هرچه کامل‌تر آنزيم طبيعي يا بيومولکول پرداخت.»
در راستاي محقق شدن اين موضوع موضوعاتي همچون استفاده کاربردي يا صنعتي نيز مطرح مي‌شود. در اين خصوص طراحي بيوکاتاليستي که داراي کارآيي بالايي باشد يا بتواند در محيط‌هاي مختلف نقش‌هاي کاتاليستي متفاوتي را انجام دهد، بسيار مقرون به صرفه است. بنابراين انجام طرح‌هاي پژوهشي در اين زمينه دغدغه محققان است. «طراحي و ساخت آنزيم مصنوعي چندکاره کلروپروکسيداز» عنوان طرحي است که در اين راستا با پشتيباني صندوق حمايت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمي توسط محققان پژوهشگاه شيمي و مهندسي شيمي ايران انجام شده‌است، اين طرح مي‌تواند يك حركت بنيادي براي طراحي و ساخت آنزيم چند منظوره باشد که مي‌تواند در صنعت كاربرد فراوان داشته باشد.
البته هدف از اين بررسي، طراحي آنزيم کلروپروکسيداز مصنوعي چندکاره با فعاليت کلروپراکسيدازي، پراکسيدازي و کاتالازي با رعايت اصول بيوميمتيک (زيست الگو) شيميايي است. طراحي اين سيستم دو جنبه سازنده دارد. در نگاه اول به علت صنعتي بودن کاربرد اين آنزيم به عنوان ايجادکننده پايه پليمري روي حلقه‌هاي شبه بنزني و کمک به پليمريزاسيون، طراحي مصنوعي آن باعث کاهش در هزينه مي‌شود. از طرفي طراحي يک سيستم مصنوعي به اطلاعات ساختاري و عملکردي از سيستم منتهي مي‌شود و علت اين امر مشخص شدن نقش عوامل موثر در پايداري و فعاليت آنزيم است.
سامانه ضد سرقت علمي رونمايي شد
سامانه مشابهت‌ياب متني در مقالات فارسي تحت نام «همتاجو» با حمايت ستاد فناوري اطلاعات، ارتباطات و ميکروالکترونيک معاونت علمي رونمايي شد.
سيد مجتبي هاشمي دبير ستاد فناوري اطلاعات، ارتباطات و ميکروالکترونيک معاونت علمي، لزوم صيانت از حقوق مولفان و محققان را از ضرورت‌هاي انجام اين طرح خواند و گفت: «سامانه «همتاجو» حاصل يک طرح پژوهشي است که توسط جهاد دانشگاهي و با حمايت ستاد فناوري اطلاعات، ارتباطات و ميکروالکترونيک معاونت علمي طراحي و پياده‌سازي شده است.»
وي گفت: «لزوم صيانت از حقوق مولفان و محققان و تضمين فضاي درستکاري علمي در چهارچوب اخلاق علمي از ضرورت‌هاي اين طرح بوده است که در اين زمينه مسلما حاکميت نيز مي‌تواند نقش مهم و سازنده ايفا کند که همان آگاه‌سازي، آموزش، ترويج اخلاق علمي و پيشگيري از وقوع سرقت علمي‌خواهد بود.»
هاشمي با اشاره به مشخصات سامانه همتاجو بيان کرد: «نرم‌افزار تشخيص سرقت علمي همتاجو، سامانه‌اي تحت وب است که با استفاده از الگوريتم‌هاي هوش مصنوعي مي‌تواند شباهت‌هاي متني موجود ميان مقاله علمي مشکوک را با مجموعه مقالات علمي پژوهشي کشور در پايگاه SID استخراج کند و با استفاده از روشي هوشمند نتايج را براساس ميزان مشابهت نمايش دهد. قاعدتا اين خروجي نيازمند بررسي نهايي توسط يک انسان خبره به عنوان داور يا ارزياب است، تا با توجه به ساختار جمله و اهميت آن در نوشتار، نسبت به سرقت يا عدم سرقت علمي آن نظر نهايي کارشناسي را ارائه دهد.
از ويژگي‌هاي اين سامانه، امکان تشخيص جابه‌جايي کلمات، قابليت شناسايي عبارات جايگزين شده و کشف سرقت علمي بازنويسي شده بر مبناي شبکه معنايي (SEMANTIC NETWOEK) و روش‌هاي مشابهت‌يابي معنايي است. به اين ترتيب از نقاط قوت اين سامانه، تشخيص سرقت معنايي حاصل از بازآرايي معنايي جملات است. بر اين اساس ادغام دو جمله در يک جمله يا شکستن يک جمله به دو جمله قابل تشخيص است. ويژگي ديگر اين سامانه، اهميت دادن به بخش‌هاي خاص مقاله براساس اهميت آن بخش در امر سرقت علمي است.
کاتاليست هايي که صنعت را از واردات بي نياز مي کنند
يک شرکت فناور داخلي با توليد کاتاليست‌هاي فلزات گران‌بها و احياي کاتاليست‌هاي استفاده شده، بخشي از نياز صنايع گوناگون به خصوص صنعت نفت را تامين مي‌کند.
مديرعامل يکي از شرکت‌هاي فناور توليد كاتاليست‌ها کشورمان با اشاره به اهميت بالاي کاتاليست‌ها در فعل و انفعالات شيميايي در عرصه صنعتي گفت: «کاتاليست‌ها نقش مهمي در روند توليدات صنعتي ايفا مي‌کنند که پايه‌ها به عنوان يكي از مهم‌ترين و اساسي‌ترين زمينه توليد كاتاليست‌ها به شمار مي‌روند، اما توليد اين تجهيزات نيازمند داشتن دانش فني و فناوري توليد آن در سطح انبوه است که در اختيار همه کشورها نيست.»
محمد فتوره، مديرعامل اکسيرنوين، کاتاليست‌ها را يکي از نيازهاي اساسي صنعت عنوان کرد و گفت: «با توجه به اين‌كه صنايع كشور به خصوص صنعت نفت به كاتاليست‌هاي حاوي فلزات گران‌بها از جمله پلاتين، پالاديوم، روديوم، نقره و طلا نيازي جدي دارند، توليد و فرآوري اين کاتاليست‌ها در کشور و بدون نياز به صرف هزينه‌هاي دوچندان براي واردات اين محصولات، داراي اهميت بالايي است.»
مديرعامل اين شرکت، فرايند توليد پايه‌هاي اكسترود و گرانول با فناوري پيشرفته را مستلزم کسب دانش فني و داراي اهميتي بالا دانست و گفت: «توليد پايه‌هاي كروي با يك تكنولوژي بسيار جديد و منحصر به فرد موجب شد کشور از واردات پايه‌هاي اكسترودر 6 تن در روز و پايه‌هاي گرانول 1 تن و با استحكامي بين 40 تا حداکثر 120 نيوتن بي‌نياز شود.»
اين فعال حوزه فناوري، کامل شدن چرخه كامل توليد كاتاليست‌هاي گران‌بها را زمينه‌اي براي حرکت چرخ صنايع پتروشيمي و پالايشگاهي دانست و گفت: «با توجه به اهميت بالاي بومي کردن و توسعه فناوريهاي نو در زمينه توليد كاتاليست‌ها، طراحي و مهندسي فرايند توليد آن‌ها، بومي‌سازي مواد اوليه مورد نياز، استحصال و بازيابي فلزات گران‌بها از كاتاليست‌هاي کهنه ممکن شده است.»
وي با بيان اين‌که توليد كاتاليست‌هاي حاوي فلزات گران‌بها به صورت صنعتي با خط توليد پايه‌هاي گرانول و اکسترودر و بازيابي فلزات گران‌بها از کاتاليست‌هاي مستعمل موجب اشتغال بيش از دويست نفر به طور مستقيم از متخصصين، نخبگان و نيروي انساني فارغ‌التحصيل دانشگاه‌ها و تکنسين‌هاي کشور شده است.
استفاده از سلول هاي بنيادي مي تواند راهي براي درمان ديابت و اوتيسم باشد
با انجام تحقيقات پي در پي محققان در حوزه سلول‌هاي بنيادي دريافتند درمان به کمک سلول‌هاي بنيادي مي‌تواند راه حلي سودمند براي درمان اوتيسم و ديابت نوع يک در قياس با داروهاي پرضرر باشد.
درمان بر پايه سلول‌هاي بنيادي، دريچه‌اي از اميد را بر روي بيماران لاعلاج باز کرده است. محققين و متخصصين اعتقاد دارند که کشور هند پيشتاز توسعه درمان بر پايه سلول‌هاي بنيادي بوده و کشورهاي متعدد ديگري مانند چين و ژاپن در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفته‌اند. با اين حال، به دليل عدم اطلاع‌رساني مناسب، عموم مردم درباره درمان بسياري از بيماري‌هاي لاعلاج با کمک سلول‌هاي بنيادي اطلاعي ندارند.
اين مشکلات با استفاده از سلول‌هاي بنيادي خود بيمار (پيوند اتولوگ) قابل حل شدن است و تمام پيچيدگي و مشکلات رد پيوند و عوارض جانبي را رفع مي‌کند. تحقيقات نشان داده است سلول‌هاي بنيادي موجود در پانکراس بيمار قادرند سلول‌هاي بتا جديد را بسازند. به جز اين راه، درمان به کمک سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي هم مورد بررسي قرار گرفته است که مي‌توان آن‌ها را از بافت چربي، بند ناف، مغز استخوان و... به دست آورد.
همچنين مطالعات باليني بر روي انتقال سلول‌هاي بنيادي مزانشيمي به بيماران ديابتي نوع يک، دو ويژگي مفيد را نشان داده است: «يکي خاصيت بازساختي و اصلاح سلول‌هاي بتا است و ديگري تنظيم سيستم ايمني به کمک مهار پاسخ‌هايي که منجر به واکنش خودايمني فرد به سلول‌هاي بتا مي‌شود. از آن‌جا که اين سلول‌ها از خود بيمار گرفته مي‌شود، خطري از جانب رد شدن پيوند و عوارض جانبي وجود ندارد.»
متخصصين بر اين باورند که سلول‌هاي بنيادي بند ناف براي درمان اين بيماري مناسب هستند، زيرا درست بعد از تولد قابل جمع‌آوري هستند و نسبت به سلول‌هاي بنيادي بالغ مانند سلول‌هاي مشتق شده از مغز استخوان توانايي بالاتري دارند.
در پايان، با توجه به آزمايش‌هاي انجام شده، درمان به کمک سلول‌هاي بنيادي مي‌تواند راه حلي سودمند براي درمان اوتيسم و ديابت نوع يک در قياس با داروهاي پرضرر باشد.
گفتني است به منظور پيشرفت در بخش سلول‌هاي بنيادي و پزشکي بازساختي اقدام به راه‌اندازي ستاد توسعه فناوريهاي مواد و ساخت پيشرفته کرده است تا فناوريهاي مرتبط با اين حوزه بيش از پيش در کشور ارتقاء يابد.
ميکروارگانيسم هايي که سلامتي را فرآوري مي کنند
يکي از شرکت‌هاي فناور کشورمان با توليد و فرآوري مواد پروبيوتيکي در کشورمان موفق شده است با رفع نياز کشور به اين محصول، زمينه توليد مواد غذايي بر پايه زيستي را فراهم کند.
به گفته يکي از فعالان توليدکننده اين پروبيوتيکها در کشورمان، مي‌توان با مصرف مکمل‌ها و همچنين برخي مواد غذايي که با فرايند تخمير باکتريايي توليد شده‌اند، براي بدن تامين کرد و آن‌ها را مي‌توان در موادي چون لبنيات، کلم رنده شده و آب‌پز شده با سرکه، خمير سويا، کيمچي و برخي مواد غذايي ديگر پيدا کرد.
سحر بهمني، مديرعامل شرکت زيست‌تخمير، با اشاره به اهميت پروبيوتيکها در بازار مي‌افزايد: «دانش فني و توليد محصولاتي که داراي اين ويژگي باشند نيز اهميت بالايي دارد و کشورهايي که از اين دانش و فناوري برخوردارند، توانسته‌اند با توليدات خود زمينه توليد ثروت و اشتغال بالايي را فراهم کنند.»
بهمني همچنين با يادآورشدن اهميت بالاي ميکروارگانيسمي زنده در بهبود کيفيت زندگي و سلامت بيان مي‌کند: «استفاده از پروبيوتيکها داراي مزاياي بسياري است که از جمله اين مزايا مي‌توان به کاهش وزن، تسهيل گوارش، بهبود عملکرد سيستم ايمني، پوستي بهتر و کاهش خطر ابتلا به بسياري از بيماري‌ها اشاره کرد.»
اين فعال حوزه زيست‌فناوري، به فراهم شدن زمينه اشتغال براي فارغ‌التحصيلان دانشگاهي کشورمان اشاره مي‌کند و مي‌افزايد: «نقش پروبيوتيکها در صنعت مواد غذايي بيش از پيش پررنگ شده است و بر همين اساس ورود به حوزه توليد اين محصول در کشور ضروري است که ورود به اين حوزه اشتغال براي فارغ‌التحصيلان دانشگاهي و متخصصان کشور در حوزه زيست‌فناوري را به همراه داشته است.»
وي توليد و فرآوري مبتني بر نياز کشور به پروبيوتيک را از مزيت‌هاي توليد داخلي مي‌داند و بيان مي‌کند: «با توجه به اين‌که عموم محصولات پروبيوتيک موجود در بازار ايران وارداتي هستند و بنابراين ايده توليد فرآورده‌هايي با پايه پروبيوتيک مي‌تواند مزاياي بسياري به همراه داشته باشد.»
بهمني يکي از محصولات اين حوزه را توليد کپسول‌هاي خوراکي مخمر عنوان کرد و توضيح داد: «کپسول‌هاي حاوي مخمرهاي مفيد براي بدن که به عنوان پروبيوتيک در سراسر جهان استفاده مي‌شوند و داراي خواص سلامت‌بخش و درماني اثبات شده فراواني هستند، در داخل کشور توليد مي‌شوند و با فعاليت‌هاي ضد ميکروبي، اثرات آنتي‌اکسيداني و تعديل فلور ميکروبي باعث تقويت سيستم ايمني بدن مي‌شوند و تسريع بهبودي بيماران را به همراه مي‌آورند.»
وي با اشاره به تنوع محصولات توليدي در اين حوزه براي گروه‌هاي سني گوناگون مي‌افزايد: «با توجه به اين‌که دانش فني و فناوري توليد اين مخمرها در داخل کشورمان وجود دارد و بازار خوبي در انتظار اين محصولات است، مي‌توان انتظار داشت با ورود محصولات داخلي به بازارهاي جهاني، عرضه اين محصولات در بازارهاي بين‌المللي بتواند ارزآوري و کمک به اقتصاد اين حوزه را براي کشور به دنبال داشته باشد.» w
منبع: مجله دانش بنیان
∎
نظر شما