صاحب‌خبر - زهرا میرابیان گسترش اعتراض‌های مردمی در کشورهای اروپایی نسبت به حضور پناهجویان در سال 2016 بر تصمیمات دولتمردان اروپایی تأثیراتی منفی بر‌جای­‌ گذاشت. این تأثیرات در واکنش‌های مردمی در اروپا و از سوی برخی سیاستمداران و مقامات دولتی با جمع شدن اردوگاه کاله در فرانسه که پناهجویان بسیاری در راه رسیدن به انگلستان در آنجا سکنی می‌گزیدند، وارد مرحله جدیدی شد. رئیس آژانس اتحادیه اروپا برای حقوق اساسی، (پروفسور میشل او فلرتی) می‌گوید در سال‌های اخیر این «انسان‌های بد» نیستند که شالوده‌های حقوق‌بشری را زیر سؤال می‌برند. به گفته «پروفسور فلرتی» مسأله ترسناک، کمرنگ شدن تعهدات حقوق بشری مردم در اروپاست. «با تصویب اعلامیه‌ جهانی حقوق بشر در سال 1948 و در پی آن پایه ریزی اصولی همچون برخورداری از حقوقی مساوی برای تمامی انسان‌ها، قواعدی در جهت صیانت از حقوق‌بنیادی انسان‌ها در مقابل ناقضان این حقوق تصویب‌ شده‌اند.» سال گذشته قریب به یک میلیون نفر به اروپا مهاجرت کردند که نیمی از آنان از کشورهایی نظیر سوریه، افغانستان و اریتره هستند. 40 درصد این افراد را کودکانی تشکیل می‌دهد که تنها اقدام به مهاجرت کرده‌اند. این کودکان که از جنگ و قحطی فرار می‌کنند، در مسیر مهاجرت در معرض انواع آسیب‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرند.کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست از کشورهای مختلف و عموماً بحران‌زده مقصد اروپا را در پیش می‌گیرند. ناتوانی در رسیدگی به وضعیت این کودکان از اصلی‌ترین انتقادات به دولت‌های اروپایی است. تعهد در پذیرش اولیه پناهندگان و سپس ناتوانی در سروسامان دادن به اوضاع ناگوار آنان، دغدغه مهم است که رسیدگی ویژه‌ای را می‌طلبد. کودکان بی‌دفاعی که از جنگ و قحطی فرار می‌کنند، در مسیر مهاجرت در معرض انواع آسیب‌های جسمی و روحی قرار می‌گیرند. در پی گزارش‌هایی که دو ماه قبل در بی‌بی‌سی منتشر‌ شد، درصد بسیار بالایی از این کودکان در اردوگاه‌های پناهجویان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد. آزار و اذیتی که در بسیاری از موارد توسط مردم محلی نیز صورت می‌گیرد. این حوادث در اردوگاه‌های پناهجویی در یونان، فرانسه، ایتالیا و... به ثبت ‌رسیده است. «پروفسور فلرتی» در بخشی از گزارش خود به تشابه وضعیت کودکان در بند و بدون حمایت اشاره کرد و ضمن تشبیه وضعیت این کودکان به‌ حیوانات باغ‌وحش اضافه می‌کند که «البته وضعیت نگهداری حیوانات به مراتب بهتراست». بنابر برخی گزارش‌ها درصدی از کودکان در اردوگاه‌های آلمان، فرانسه و یونان ناپدید شده و از سرنوشت آنان اطلاعی در دسترس نیست. زنان نیز در معرض سوءاستفاده و اذیت و آزارهای گسترده قرار دارند. بحران مهاجرت و پناهندگی در سال 2016 وضعیت ناخوشایندی از جهان امروز را به تصویر می‌کشند. مسأله‌ای مهم که بسیاری از کشورها که مدعی رعایت موازین حقوق بشر هستند، زمانی که صحبت مهاجران و پناهندگان می‌شود، از آن فاصله می‌گیرند. مهاجران و پناهندگان در راه فرار از بحران‌های داخلی در کشورهای خود و در راه رسیدن به سرپناهی امن برای خود و فرزندانشان، از دریا، صحرا و کوهستان‌ها می‌گذرند. بسیاری با عبور از مناطق جنگی خطر گلوله را به جان خریده و زندگی خود را در معرض انواع خطرات قرار می‌دهند. بر اساس آمار سازمان بین‌المللی مهاجرت در سال 2016 بالغ بر هفت‌هزار نفر در مسیر مهاجرت جان باخته‌اند. این آمار شامل افرادی که در صحنه نبرد و هنگام فرار به قصد مهاجرت کشته می‌شوند، نیستند. بر اساس همین آمار روزانه 20 نفر در مسیر حرکت خود کشته می‌شوند. اکثریت این مهاجران از کشورهای بحرانی و جنگ‌زده می‌گریزند و بسیاری دیگر از قحطی‌های ناشی از خشکسالی و عده‌ای دیگر نیز به دلیل نا‌امنی سیاسی فرار را بر ماندن ترجیح می‌دهند. بنابر آمار مشترک سازمان بین‌المللی مهاجرت و آژانس مهاجرت سازمان‌ملل، یکی از هفت نفر انسان این کره‌ خاکی مهاجر است و در سال 2016 بالغ بر 5000 مهاجر در مسیر مهاجرت خود ناپدید شده‌اند. فراتر از تلفات انسانی مهاجرت و از دست‌رفتن جان هزاران انسان، اعم از کودکان و زنان، مهاجرت آثار زیانباری را نیز بر وضعیت روحی و روانی مهاجران خواهد گذارد. سردرگمی دولت‌های اروپایی در رسیدگی به این وضعیت، احزاب راستگرای افراطی را که با حضور خارجی‌ها مخالفند پرطرفدارتر ساخته است. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل‌متحد در آخرین گزارش خود در سال 2016 از اتحادیه اروپا خواسته است با تجدید نظر در سیاست‌های خود در مقابله با پناهجویان به راهکارهایی انسان‌دوستانه‌تر در برخورد با پناهندگان دست‌یابند. و با اعتمادسازی میان مردم و دولت‌ها مانع رشد تفکرات افراط‌گرایانه در برخورد با مهاجران و پناهندگان شوند. رئیس کمیساریای عالی پناهندگان در گزارش اخیر خود اذعان می‌دارد که علت بحران اخیر پناهندگان سیاست‌های ناهماهنگ و غلط اتحادیه اروپا است. به اعتقاد او بی‌اعتمادی‌های مردمی به دولتمردان در آینده دولت‌هایی را روی‌کار خواهدآورد که با سیاست‌های افراط‌گرایانه عرصه را برای حقوق‌ بشردوستانه تنگ‌تر خواهند کرد. گسترش اعتراض‌های مردمی در کشورهای اروپایی نسبت به حضور پناهجویان و مهاجران، پیروزی رئیس‌جمهوری امریکا با وعده‌های ضد مهاجرتی و قدرت‌گیری احزاب راستگرا در اروپا در ماه‌های اخیر نگرانی‌هایی را به‌وجود می‌آورد. انتقاد وارد آمده دیگر درباره هجمه ادبیاتی آمار پناهندگان در کل اتحادیه اروپا از بسیاری از کشورهایی که به طور سنتی در همسایگی کانون‌های بحران و پناهندگی هستند، بسیار کمتر است اما همین درصد کم به صورت مداوم آماج حملات و موج جدیدی از نفرت هستند. حملاتی که بیشتر از جانب احزاب و مقامات سیاسی بیان می‌شوند و نه مردم عادی. حملات علیه پناهجویان به بهانه تهدیدات امنیت ملی و آسیب‌های اجتماعی مضاعف مطرح می‌شوند. فراتر از آسیب‌های مهاجرت و پناهجویی در مسیر اروپا، بازگشت اجباری این افراد از اروپا نیز نگرانی‌هایی را به‌وجود آورده‌است. بازگشت اجباری پناهندگان از دیگر روند‌های جدیدی است که مهاجران و پناهندگان را با چالش‌های انسانی جدیدی روبه‌رو می‌سازد. افزایش حملات علیه سیاست‌های مهاجرت‌پذیری و پناهجویان در اروپا و امریکا، بدون هیچ‌گونه تحقیق و بررسی موشکافانه و تنها با گذشت یک‌سال از شدت یافتن ورود پناهجویان نشأت می‌گیرد. فاصله‌زمانی کوتاهی که بسرعت توانسته‌است بدون هیچ‌گونه سند و مدرکی پناهجویان را مقصر بسیاری از مشکلات سیاسی، امروز اروپا معرفی کند. منابع: https://www.amnesty.org/ https://documents-dds-ny.un.org/ http://www.iom.int/∎​