صاحبخبر - گروه هنر - شاید برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام دیدن فیلمی در سینما یا تلویزیون با تعجب به بازی نامعقول، دستوپا شکسته و ناشیانه بازیگری که تا پیش از این نمیشناختیدش، نگاه کنید و در ذهنتان این جمله نقش ببندد که «کی تو رو انتخاب کرده؟»؛ موضوعی که خبر از اتفاق ناخوشایند اما تکرار شونده در عرصه سینما و تلویزیون دارد: «نقشفروشی»!
نقشفروشی اتفاق تازهای در عرصه سینما و تلویزیون نیست. چندین سال است که پای نابازیگرهایی که به یکباره به نقش یک یا دوی یک سریال یا فیلم سینمایی تبدیل میشوند، به این عرصه باز شده است. اما علت این امر چیست؟ پیشترها مرتضی عباس میرزایی، کارگردان سینما در برنامهای رادیویی دراینباره گفته بود: من هم مانند بسیاری از فعالان این صنعت معتقدم این اتفاق رخ میدهد اما باید به این توجه کنیم که این پدیده چگونه بهوجود آمد و مسببان اصلی آن چه کسانی هستند؟ مدیران سینمایی و بزرگان سینما باید پاسخگو باشند. این اتفاق به اصناف مختلف سینما آسیب میزند و اصناف خانه سینما و بازیگری باید بدانند که این پدیده ضربه سختی به آنها خواهد زد و باید مدعی شوند که نتیجه این عمل در نهایت به مردم آسیب خواهد رساند.
او با بیان برخی مشکلات در مسیر ورود بازیگران به عرصه سینما گفت: در گذشته یکی از مدلهای ورود به عرصه بازیگری در سینما، تلویزیون بود؛ مثل شهاب حسینی که اوایل مجری یک برنامه تلویزیونی بود و از تلویزیون به سینما راه پیدا کرد و الان هم در بسیاری از فیلمها میدرخشد. زمانی هم تئاتر یکی از راههای رسیدن به سینما بود اما الان این اتفاق نمیافتد. بازیگران با استعداد و توانمندی در تلویزیون و تئاتر وجود دارند اما مانند سابق تئاتر و رادیو نمیتواند بازیگران را معرفی کند چرا که مخاطبان آنها کاهش یافته و مدیران و فعالان فرهنگی نیز به دنبال بازیگر در دیگر حوزهها هستند. الان برخی افراد به عرصه سینما وارد میشوند که نه توانایی و نه فیزیک مناسبی برای بازیگری دارند و از این افراد بیسواد پول میگیرند تا نقش به آنها بدهند چراکه پول و سرمایه برای آنها مهم است . این موضوع آنقدر ریشهای و مهم است که میتوان روزها در مورد آن صحبت کرد و الان سینما به تهیهکننده و پخشکننده فیلم منحصر شده و جایگاه و اولویتی برای کارگردان وجود ندارد.
میرزایی شهوت دیده شدن را یکی از دلایل نقشفروشی در سینما دانست و گفت: افراد پولدار در برخی حوزهها سرمایهگذاری میکنند. عدهای پول خود را در بورس هزینه میکنند و برخی نیز آن را در سینما سرمایهگذاری میکنند و خواستار این هستند که بیشتر دیده شوند. تا چه وقت باید سینما با ساخت این نوع فیلمها آسیب ببیند؟ این موضوع مشکل حل شدنی است و برای آن راهکار وجود دارد. فقط کمی جسارت و مدیریت میخواهد و در این خصوص ساعتها بحث شده و الان باید مسئولان برای آن اقدام کنند.
روزها پس از دیگری طی شد اما پای نقشفروشی از سینما بریده نشد. شهوت دیدهشدن و زودتر به نتیجه رسیدن آن هم به هر قیمتی باعث ادامهدار شدن این موضوع شده است. چندی پیش عزیزالله حمیدنژاد، کارگردان سریال «بانوی عمارت» درباره پدیده نقشفروشی گفت: متاسفانه من درباره نقشفروشی زیاد شنیدهام و بعضی از آثار را که نگاه میکنم مشخص است که نقش به صاحب نقش سپرده نشده است، یعنی آن نقش به آدم شایستهای سپرده نشده است و اجرای بازی داد میزند که به نوعی گزینش شده است که انگار پشت پرده مسائل مالی تعیینکننده بوده است. رواج نقشفروشی به روند کیفیت تولید در سینما و تلویزیون آسیب میزند و از طرفی بسیاری از بازیگران تئاتر که سالها تلاش کرده و زحمت کشیدهاند، به یک مراحلی رسیدهاند که باید از آنها به عنوان استعدادهای هنری بهرهبرداری شود، اما متاسفانه آنها منزوی میشوند چرا که نمیتوانند نقشی برای خود در این شرایط دست و پا کنند. به عقیده من کارگردان باید تلاش کند که از استعدادهای شایسته و مناسب نقشها استفاده کند و سرمایه سالاری در این میان نباید در انتخاب نقشها سرنوشتساز باشد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا عواملی چون نبود بودجه برای ساخت یک اثر میتواند دلیلی برای حضور نابازیگران و فروش نقش باشد؟ اظهار کرد: به عقیده من بودجه لازم برای استانداردسازی تولید باید تامین شود اما صرفاً کمبود بودجه در تلویزیون عاملی برای نقشفروشی نیست که باعث شود نقشفروشی رواج پیدا کند، کارگردان باید تلاش کند استعدادهای جدیدی کشف کند. کشف استعداد خودش یک حرفه و هنر ویژهای است. نقشفروشی هم آسانترین و کوتاهترین راه است که این روزها انتخاب میکنند و این به کل کار آسیب میزند.
جمشید محمودی، کارگردان سریال «دلدار» هم که این روزها به مناسبت ماه مبارک رمضان از شبکه دو سیما در حال پخش است، درباره حضور پررنگ برخی نابازیگران در تلویزیون که از آن به عنوان پدیدهای به نام نقشفروشی نام برده میشود، اظهار کرد: نقشفروشی هم مثل هر شغل دیگر که فساد در آن فرا گرفته ناجوانمردانه است. پولی که از آن درمیآید طبیعتاً درست نیست و شما دیگر در صحنه نمیتوانید با این وجود، مدیریت درست روی کار، عوامل و بازیها داشته باشید. اتفاقی که فکر میکنم میلیونها سال نوری با من فاصله دارد و هیچ وقت به سمت آن نمیروم.
همچنین جلیل فرجاد، بازیگر پیشکسوت که حالا نقشی فرعی در سریال «برادر جان» که از شبکه سه پخش میشود دارد، در بخشی از یک گفتوگو با اشاره به این پدیده گفت: متاسفانه شنیدهام برخی از آدمها از تهیهکنندگان و کارگردانان خواهش میکنند که به آنها نقش بدهند، حتی شنیدم که برای نقش هم پول میدهند و اگر واقعیت داشته باشد و مستند باشد خیلی غمانگیز است. مسلم است یک عده علاقهمند برای اینکه کار کنند و تصویرشان دیده شود پول بدهند و نقش بگیرند اما اعتقاد دارم وقتی یک نقشی وجود دارد، کارگردان و تهیهکننده یا مسئولان تلویزیون نمیتوانند نقش را بفروشند، حتماً باید بازیگر باشد تا بتواند از عهده آن نقش بربیاید.
نقش خریدن شاید کوتاهترین راه برای دیده شدن از صفحه جادویی تلویزیون یا نقش بستن بر پرده نقرهای سینما باشد اما بیشک نمیتواند راهی ادامهدار برای ماندن در عرصه بازیگری باشد، از سوی دیگر ورود چنین مبالغی راه را برای فساد در سینما فراهم میکند بنابراین به نظر میرسد که نهادها و سازمانهای صنفی مربوطه باید به این موضوع ورود کنند تا در آینده شاهد حضور پررنگ نقشخرها در سینما و خانهنشین شدن بازیگران واقعی نباشیم.∎
نظر شما