خبرگزاری میراث فرهنگی – حمل ونقل - عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در خصوص آزاد سازی نرخ بلیت هواپیما گفت: مجلس شورای اسلامی بر اساس برنامه پنجم توسعه، دولت را موظف کرده بود تا نرخ بلیت هواپیما را در یک مقطع شناور و در مقطعی دیگر کاملا آزاد کند. در حال حاضر آزادسازی نرخ بلیت را در 170 مسیر انجام دادهایم و مسیرهایی که هنوز آزادسازی نرخها در آنها انجام نشده است مسیرهای پروازی به مقاصد مناطق کمتربرخوردار هستند و باید در این مقطع توجه بیشتری به آنها شود و این مسیرها همچنان مشمول قیمتگذاری هستند
.
متن کامل دستورالعمل آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازهای داخلی به شرح زیر است
:
1
-هدف: اجرای بند (ب) ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه کشور و مصوبه دهم اردیبهشت ماه 1393 شورای عالی هواپیمایی موضوع آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازهای داخلی
مقدمه: به منظور بهبود شرایط سفر، افزایش رضایتمندی مسافرین و ارتقای فضای کسب و کار در حوزه سفرهای هوایی داخل کشور جمهوری اسلامی ایران، آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازهای داخلی اعم از پروازهای برنامهای و دربستی بر اساس شرایط مندرج در این دستورالعمل اجرا میگردد
.
2
-کلیات
ماده 1: تعاریف
در این دستورالعمل عناوین و اصطلاحات به شرح ذیل تعریف گردیدهاند
:
1-1
-سازمان: سازمان هواپیمایی کشوری
1-2
-کمیته راهبری: کمیتهای متشکل از مدیرکل دفتر نظارت، مدیرکل دفتر حقوقی و امور بینالملل و دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی
1-3
-دفتر نظارت: دفتر نظارت بر فرودگاهها، شرکتها و موسسات هوانوردی
1-4
-انجمن: انجمن شرکتهای هواپیمایی
1-5
- شرکت هواپیمایی (خط هوایی) : شخص حقوقی که مطابق قوانین هواپیمایی کشوری تاسیس و پس از اخذ تاییدیههای لازم و پروانه بهرهبرداری در زمینه ارائه خدمات حمل و نقل مسافر و بار و پست در پروازهای بازرگانی (تجاری) فعالیت دارد
.
1-6
- شرکت حملکننده: کلیه شرکتهای هواپیمایی که عهدهدار حمل مسافر، بار و محمولات پستی یا هر گونه خدمات دیگر مربوط به چنین حمل و نقل هوایی است
.
1-7پرواز بازرگانی (تجاری) : پروازی است که توسط شرکتهای هواپیمایی مجاز به حمل بار، مسافر و محمولات پستی و یا قصد انتقاع انجام میگردد
.
1-8پرواز برنامهای: پروازی است که مطابق جدول زمانبندی شده (برنامه پروازی)، با مسیر منظم
و به طور مرتب و یا متناوب برای استفاده عموم اجرا میگردد
.
1-9
- پرواز غیربرنامهای: پروازی است، غیربرنامهای که تمام ظرفیت یک هواپیما به صورت دربست در اختیار بهرهبردار (چارترکننده) قرار گیرد
.
1-10
- کنوانسیون ورشو و اصلاحات آن: کنوانسیون تعیین حدود مسئولیتهای شرکتهای هواپیمایی ایران در پروازهای داخل کشور در سال 1364 و اصلاح بعدی آن در سال 1391 در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است
.
1-11
- بلیت: سندی است که با اشکال کاغذی و یا الکترونیک توسط شرکت هواپیمایی صادرکننده (و یا حملکننده) و یا نمایندگی فروش آن صادر میگردد که مشتمل بر شرایط قرارداد فی ما بین مسافر و شرکت هواپیمایی است و به موجب آن شرکت هواپیمایی مکلف به پذیرش مسافر، بار همراه وی میباشد
.
1-12
- کانالهای توزیع
:
1-12-1
-سیستمهای ذخیره، کنترل و توزیع ظرفیت پروازهای برنامهای
(CRS)
1-12-2
- سیستمهای توزیع ظرفیت پروازهای برنامهای
(GDS)
1-13
-کانالهای فروش
:
الف) پروازهای برنامهای
:
1-13-1
- دفاتر فروش (شعب) خطوط هوایی
1-13-2
-دفاتر نمایندگی فروش (دارای مجوز بند الف)
1-13-3
- دفاتر نمایندگی کل فروش
1-14
- پروازهای غیربرنامهای
1-14-1
–دفاتر فروش (شعب) خطوط هوایی
1-14-2
- دفاتر نمایندگی فروش (دارای مجوز بند الف)
1-14-3
- دفاتر خدمات گردشگری (مجاز به صدور ملیت نمی باشند)
3
-الزامات آزادسازی
ماده 2: شرکتهای هواپیمایی ملزم به ایجاد بسترها و شرایط ذیل به منظور اجرای آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی هستند
.
2-1
-آزادسازی پروازهای داخلی صرفاً مشمول پروازهای برنامهای خواهد بود که الزاماً از طریق کانالهای توزیع شرکتهای هواپیمایی عرضه گردد
.
2-2
-رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوطه به ویژه دستورالعمل حقوق مسافر ابلاغی توسط سازمان الزامی است
.
2-3
-ارائه آمار عملکرد مالی و اقتصادی شرکتها به صورت ادواری و یا در بازههای مورد نظر سازمان ضروری است
.
2-4
-پرداخت کارمزد شناور
(Commission) و یا کارمزد ثابت
(Fixed Service fee) به نمایندگان فروش امکانپذیر گردد
.
2-5
-پروازهای برنامهای از کانال سیستمهای ذخیره و توزیع جا
(Crs.GDS) عرضه گردد
.
2-6
-پروازهای برنامهای در قبال صدور بلیت شرکت هواپیمایی و توسط دفاتر فروش شرکتهای هواپیمایی و یا دفاتر خدمات مسافرتی هوایی مجاز عرضه گردد
.
2-7
-اعمال نظارت کافی بر دفاتر خدمات مسافرتهای هوایی در خصوص اطمینان از فروش با نرخ اعلامی شرکت هواپیمایی صورت گیرد
.
2-8
- برخورداری از زیرساختهای بازرگانی و کانالهای استاندارد توزیع و فروش ضروری است
.
2-9
- درج نرخ، شرایط فروش و استرداد بلیت و اطلاعرسانی آن از طریق وبسایت شرکت هواپیمایی الزامی است
.
4
- روش اجرا
ماده 3: این دستورالعمل با رعایت موارد ذیل اجرا میگردد
.
3.1
-به منظور ایجاد فضای رقابتی و رونق هر چه بیشتر فرودگاههای کشور مسیرهای پروازی از لحاظ نرخ و شبکه پروازی در دو گروه مسیرهای مشمول آزادسازی نرخ و مسیرهای حمایتی مطابق جدول شماره یک پیوست دستهبندی شده است
.
3.2
-در خصوص مسیرهای حمایتی نرخ بلیت به مدت یکسال، توسط سازمان هواپیمایی کشوری تعیین و اعلام میگردد، پس از دوره یکساله این مسیرها نیز با صلاحدید سازمان مشمول آزادسازی نرخ خواهند گردید
.
5
- نظارت بر اجرا
ماده 4: نظارت سازمان بر جریان آزادسازی پرواژهای داخلی در قالب اعمال حاکمیتی خود تحت تدابیر و ساز و کارهای ذیل میباشد
.
4.1
- ایجاد فرصتها و شرایط یکسان برای شرکتهای هواپیمایی جهت ارائه خدمات به مسافران و تعادل در توزیع شبکه پروازی
4.2
-اتخاذ تدابیر لازم به منظور ایجاد فضای کسب و کار و ارتقای رقابتپذیری سالم نسبت به نحوه ارائه خدمات شرکتهای هواپیمایی
4.3
-پایش و ارزیابی مستمر و موثر فعالیت شرکتهای هواپیمایی به منظور اتخاذ سیاستها و تصمیمهای لازم جهت ارتقای سطح ایمنی و کیفیت پروازها
4.4
-انجمن موظف است اطلاعات و مستندات مربوطه در خصوص نحوه اجرای مطلوب آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی را ضمن ساماندهی و بررسی روند عملکرد شرکتها هر 2 ماه یکبار به دفتر نظارت ارائه نماید
.
4.5دفتر نظارت موظف است گزارش عملکرد و روند اجرای آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی را هر 3 ماه یکبار به ریاست سازمان آزادسازی ارائه نماید
.
6
- ضمانت اجرایی
ماده 5: سازمان می تواند در جهت اعمال نظارت بر فعالیت های شرکت های هواپیمایی در حوزه آزادسازی نرخ بلیت و شبکه پروازی در صورت مشاهده تخلف شرکت ها از مفاد مقررات این دستورالعمل به شرح ذیل تصمیم گیری نماید
:
1. تذکر و اخطار کتبی با تعیین مهلت مناسب جهت رفع اشکال
2.محدود نمودن حوزه فعالیت شرکت از لحاظ پروازهای برنامهای و دربستی
3.محدود نمودن مسیرهای پروازی شرکت از لحاظ مناطق جغرافیایی داخلی با خارجی
4.تعلیق فعالیت شرکت طبق بند ب تبصره (1) ماده 6 قانون سازمان هواپیمایی کشوری
تبصره 1: اتخاذ تصمیم و اعمال برخوردهای مندرج در بندهای 1 و 2 بر عهده سازمان است
.
تبصره 2: اتخاذ تصمیم و اعمال برخورد مندرج در بند 3 بر عهده کمیته راهبری آزادسازی است
تبصره 3: اتخاذ تصمیم و اعمال برخورد مندرج در بند 4 بر عهده شورایعالی هواپیمایی است
.
7
- سایر موارد
ماده 6: بلیت هایی که قبل از تصویب این دستورالعمل فروخته شده اند مشمول طرح آزادسازی نرخ ها نمی گردند
ماده 7: این دستورالعمل در 7 بند و 7 ماده و 3 تبصره تدوین و از تاریخ 1394.09.15 قابل اجرا می باشد
.
لیست مسیرها و شبکههای پروازی مشمول آزادسازی
برهمین اساس، طبقه بندی مسیرهای پروازی در کشور در قالب آزادسازی نرخها و شبکه پروازی به شرح ذیل است
:
1.مسیرهای مشمول آزادسازی
شاخصهای مسیرهای مشمول آزادسازی
* فرکانس پروازی بالا
* وجود حداقل 3 شرکت هواپیمایی فعال در آن مسیر
* مسافت کم مسیر و امکان استفاده آسان از شقوق حمل و نقل جایگزین
* تمامی مسیرهای منتهی به فرودگاه کیش، قشم و فرودگاه های شهرهای نفتی است که تمامی پروازهای آن ها به صورت دربستی کامل بین شرکت ملی نفت و سازمان های زیرمجموعه و با هدف جابجایی پرسنل صورت می گیرد
.
* مسیرهای جدید که هم اکنون پروازی توسط شرکتهای هواپیمایی در این مسیرها برقرار نیست و در آینده فعال خواهد شد
.
2.مسیرهای حمایتی
شاخصهای مسیرهای حمایتی
* فرکانس پروازی پایین
* عدم وجود حداقل 3 شرکت هواپیمایی فعال در آن مسیر
* مسافت بالای مسیر و عدم امکان استفاده آسان از شقوق حمل و نقل جایگزین
* مسیرهای مربوط به مناطق محروم
جمع بندی آماری مسیرهای مشمول آزادسازی و حمایتی
تعداد کل مسیرها: 257 مسیر
الف) مسیرهایی که آزادسازی نرخ در مورد آنها انجام می گردد
.
تعداد مسیرها: 170 مسیر (66 درصد کل مسیرها)
- مسیرهای منتهی به جزایر کیش و قشم: 26 مسیر
- مسیرهای منتهی به شهرهای نفتی: 37 مسیر
- مسیرهای جدید: 72 مسیر
ب) مسیرهایی که در مورد آنها سقف برخی (به مدت یکسال) تعیین خواهد شد. (مسیرهای حمایتی)
تعداد مسیرها: 87 مسیر (34 درصد کل مسیرها)
![]() |
| لیست مسیرهای جدید پروازی |
![]() |
| لیست مسیرهای حمایت |
![]() |
| لیست مسیرهای مشمول آزادسازی |


