خبرگزاری خانه ملت ، گروه بین الملل:عربستان به عنوان کشوری که تروریسم را در خاورمیانه و جهان ترویج می‌نماید این روزها رسما جنگ را در کشورهای مختلف دنبال می‌کند. ریاض که خود را پدرخوانده دیکتاتورهای عرب قلمداد می‌کند،دایعه رهبری دنیای عرب را دارد.
عربستان که با تشکیل شورای همکاری‌های خلیج فارس شیخ نشینان کوچک را گرد خود جمع کرده است همواره در نبردی پنهان با مصر به سر برده‌است. آل‌سعود اگرچه با «حسنی‌مبارک» دیکتاتور پیشین مصر روابط رفاقت آمیزی داشت اما با اخوان‌المسلمین نیز رفاقت پنهانی داشت و از طریق آنها تلاش می کرد برای قاهره نا امنی ایجاد کند.نکته جالب اینجاست که «اسامه‌بن‌لادن» بنیان‌گذار سعودی گروه تروریستی القاعده از میان اخوانی ها اقدام به جذب نیرو کرد.
عربستان در جریان انقلاب مردم مصر به شدت تلاش کرد از سقوط مبارک جلوگیری کند اما تلاش های ریاض به دلیل بی‌اعتنایی واشنگتن به نتیجه نرسید. پس از پیروزی اخوان‌السملین در انتخابات سرزمین فراعنه،ریاض ارتباطات قدیمی خود را فعال کرد تا «محمدمرسی» پیش از تحلیف ریاست جمهوری خود را برای اعلام همبستگی با آل‌سعود به ریاض برساند.
می‌توان گفت که عربستان همیشه خواهان یک مصر ضعیف است ؛ در همین چارچوب ریاض از ضعف حکومت مرسی و شبهه دیکتاتوری اخوانی ها بر علیه جامعه مصر با رسانه‌های سعودی زمینه نارضایتی و کودتا را فراهم کردند. پس از کودتا و روی کار آمدن ژنرال السیسی ، دولتمردان جدید قاهره با عبرت از گذشته از سعودیها فاصله گرفتند. مصر در عین حال روابط خود را با ایالات متحده تجدید کرد و با روسیه به عنوان متحد نظامی وارد معامله شد.
محمدمرسی در نقشه عربستان با تشکیل هلال سلفی در کشورهای مختلف با محوریت مصر به نوعی زمینه ساز تشکیل داعش در سوریه بود. با خلع قدرت رئیس‌جمهوری پیشین مصر که با قلع و قمع اخوانیها همراه شد اگرچه مصر وارد یک مرحله جدید از دیکتاتوری شد اما به نوعی در سازوکار تکفیری‌ها اخلال به وجود آمد.
عربستان به فاصله چند ماه از روی کار آمدن السیسی با اخوانیها از در دوستی وارد شد. اخوانیها در یمن ، سوریه و حتی اردن به نوعی ارادت خود را به سعودی ها نشان دادند. در مورد اردن این نکته گفتنی‌است که با چرخش این کشور در مورد جنگ سوریه ، ریاض اخوانیها را تحریک به اغتشاش و منازعه کرده است.
در میان تلاطم روابط ریاض و قاهره ، از یک هفته پیش تنش ها وارد فاز جدیدی شده است. چند روز پیشتر «احمد القطان» سفیر عربستان در مصر، قاهره را به مقصد کشورش ترک کرد.این اتفاق عمق وخامت روابط دو کشور به دلیل اختلافات گسترده در چند مسأله اساسی در منطقه به خوبی نمایان کرد.
ظرف چند ماه اخیر کانال‌های ارتباطی مصر و عربستان دچار قطعی شد و حالا سفیر سعودی به ریاض باز گشته است.گفتنی استکه لغو سفر «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان به مصر طی ماه میلادی گذشته در شرایطی که قرار بود در راه بازگشت از واشنگتن به این کشور برود، بهترین گواه بر مسدود بودن کانال های ارتباطی میان ریاض و قاهره است.
منازعه در سوریه
ژنرال عبدالفتاح السیسی در دو مسأله اساسی و دو پرونده اصلی منطقه با مقامات سعودی اختلاف نظرهای ریشه ای دارد. مصر معتقد است که مداخله در جنگ سوریه تنها به تشدید منازعه و گسترش قدرت داعش منجر خواهد شد.
در عین حال قاهره با دمشق وارد تبادلات اطلاعات و امنیتی شده است و رسما اعلام کرده که خواهان بقای اسد می‌باشد. سفر «علی المملوک» رئیس دستگاه امنیت ملی سوریه به مصر، پیام سنگینی را به گوش مقامات سعودی رساند؛ پیامی که حاکی از روابط نزدیک میان قاهره و دمشق بود.
بدون شک دولت السیسی با نزدیکی به دولت دمشق، خطرات ناشی از این نزدیکی که در واقع به معنای دوری از عربستان سعودی و بروز تنش در روابط دو طرف است را به جان خریده است. اقدام ریاض در سنگ اندازی در مسیر تشکیل نیروی مشترک عربی که مصر طرح آن را به اتحادیه عرب ارائه داده است، از جمله بارزترین نشانه های وجود تنش در روابط مصر و عربستان به شمار می رود.
مصر معتقد است که بشاراسد بخش اصلی راه حل جنگ سوریه است. براین اساس ، «احمد ابوزید» سخنگوی وزارت خارجه مصر در مصاحبه با روزنامه «الحیات» در پاسخ به سؤالی پیرامون برخی اختلافات میان مصر و عربستان در منطقه با بیان اینکه این مردم سوریه هستند که باید برای سرنوشت بشار اسد تصمیم گیری کنند، گفت: «ما خود را صاحب تصمیم نمی دانیم که قضاوت کنیم شخصی در قدرت باقی بماند یا از قدرت برکنار شود».
وی همچنین ادامه داد: «هر دولتی در مواردی خاص مواضعی دارد که ممکن است به صورت صد در صد با دولت دیگر تطابق نداشته باشد».
در مقابل نگاه قاهره،پافشاری سعودیها بر لزوم حذف بشاراسد را می توان در اظهارات «عادل الجبیر» وزیر خارجه این کشور در خصوص مسأله بقای اسد در قدرت یافت که گفت: «اسد باید برود؛ چه با جنگ چه با صلح».
نکته دردناک برای آل‌سعود اینجاست که خطوط قرمز عربستان سعودی در منطقه برای مقامات مصری به خطوط سبز تبدیل شده است تا جایی که دولت قاهره رسما از دخالت نظامی روسیه در سوریه حمایت کرده و از مسکو قدردانی کرده است.رویکرد جدی مصر در حمایت از متحدین بشاراسد، درست همان عاملی بود که کاسه صبر سعودیها را لبریز کرد و موجب شد تا «احمد القطان» سفیر عربستان در مصر، قاهره را با ناراحتی به مقصد کشورش ترک کند.
اختلاف جدی در یمن
موضوع جنگ یمن نیز از مباحثی است که روابط دوکشور را به شدت متلاطم کرده است. اختلافات گسترده میان مصر و عربستان در زمینه مسأله یمن زمانی آغاز شد که مقامات مصری با اعزام نیروی زمینی ارتش خود به یمن برای پیوستن به ائتلاف سعودی مخالفت کردند.
«احمد عبدالعال» یکی از نمایندگان پارلمان مصر می‌گوید:« تجاوز عربستان به یمن باعث شده است قاهره روابط خود را با مسکو گسترش دهد و همین مسئله منجر به گسترش روابط با ایران خواهد شد.»
این شخصیت پارلمانی مصر در گفتگوی مطبوعاتی گفت: «روی آوردن مصر به سمت امارات نیز تقریبا برای اعمال فشار بر عربستان سعودی است تا رژیم سعودی از سیاستهای خود در یمن دست بردارد.»
وی افزود:« قاهره به کمیته های مردمی یمن ابلاغ کرده است که از تماسهای بیش از حد مقامات سعودی با گروه اخوان المسلمین در مصر در زمینه مسئله یمن ناراضی است و این مسئله باعث شده است تا مصر به عربستان سعودی در زمیه تجاوز به یمن کمک نکند.»
تهدید منافع ریاض توسط قاهره
در روزهایی که مصر و عربستان به سمت قطع کامل روابط دیپلماتیک سوق داده می‌شوند، این سؤال بسیار اساسی مطرح می شود که چه زمانی «احمد القطان» سفیر عربستان در مصر به قاهره باز می گردد؟
براساس برخی شایعات، السیسی به «ملک سلمان» پادشاه سعودی هشدار جدی داده‌است که ادامه تخاصم ریاض که با حمایت از اخوان و اتحاد با کشورهایی نظیر ترکیه برعلیه مصر دنبال می‌شود ، با واکنش تند مصر در آینده مواجه خواهد شد. این تدابیر و اقدام ها شامل حملات رسانه های مصری علیه عربستان، حمایت از سیاست منطقه ای ایران و اقدام دستگاه های اطلاعاتی مصر در افشا کردن رسوایی های آل سعود خواهد بود.
بدون شک در شرایط کنونی که هیچ چشم اندازی برای بهبود روابط میان دو کشور دیده نمی شود، نمی توان پاسخ صریح و شفافی به این سؤال داد. با این حال، بررسی نحوه سیاست های خبری رسانه های مصری در قبال عربستان سعودی و حملات گسترده این رسانه ها به سیاست های ریاض در منطقه به خوبی گویای این مسأله است که غیبت سفیر عربستان در مصر زمان زیادی به طول خواهد انجامید و نمی توان انتظار بهبود روابط دوجانبه میان دو کشور را داشت.
پایان پیام/