به گزارش ایکنا، حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمود موسوی؛ عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)، شامگاه سوم دی ماه در نشست علمی«معنویت و چالشهای فرارو در استفاده از هوش مصنوعی» با بیان اینکه دانش عرفان بیشترین ارتباط را با معنویت دارد، گفت: ما قبل از آن که علم و رشته فلسفه داشته باشیم به تعبیر ارسطو فلسفه از حیرت آغاز میشود و ابتدا ما خوانش فلسفی و فلسفهورزی داریم و بعدا با ساماندهی به آن مجموعه منظمی به نام فلسفه شکل گرفته است.
وی افزود: معنویت هم میتواند با عرفان نظری و عملی مرتبط باشد ولی آن چه بیشتر در حصول معنویت راستنی مؤثر است عرفان عملی و سیر و سلوک و ریاضت علمی و عملی است.
موسوی بیان کرد: تمایز معنویت راستین از معنویت دروغین برای ارتباط معنویت و هوش مصنوعی لازم است؛ معنویت راستین ضامن سعادت انسان است و نه معنویتهای دروغین؛ بنابراین یک مسئله تمایز قائل شدن بین این دو معنویت است. صحنهگردانان هوش مصنوعی و سرمایهگذاران این عرصه دغدغه معنویت راستین را ندارند و این که به صورت رایگان و سهل و آسان ین بستر را در اختیار مردم جهان قرار میدهند باید با احتیاط برخورد کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه ما در عرصه حقیقی میبینیم طالبان عرفان بعضا طعمه برخی جریانات میشوند، گفت: در بستر هوش مصنوعی هم بالقوه چنین چالشهایی وجود دارد و گاهی طالبان واقعی معنویت و معرفت را به آن چه صحنهگردانان واقعی قصد دارند سوق دهند سوق میدهد.
وی با بیان اینکه هوش مصنوعی با سرعت بسیار زیادی حدودی میتواند به عرفان نظری و این شاخه علمی کمک کند، اظهار کرد: البته در همین زمینه هم با توجه به تجربه بنده، هوش مصنوعی در موردی اطلاعات غیرمعتبر در اختیار مخاطب قرار میدهد و آیه و روایت میسازد و حتی کتابی را که وجود ندارد به آن ارجاع میدهد و یا از مؤلفانی نام میبرد که وجود خارجی ندارند؛ اگر استاد خبره و مسلط بر کار پشت دستگاه بنشیند یکطور جواب میگیرد و اگر یک طالب مبتدی در پشت دستگاه باشد اطلاعات و جواب دیگری خواهد گرفت. بنابراین معرفت حصولی رسمی باید معرفت صادق و درست و قابل اعتماد و از منابع درست باشد و هوش مصنوعی بسته به نوع کاربر ممکن است اطلاعات غلطی به انسان بدهد.
مخاطرات هوش مصنوعی برای عرفان و معنویت
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: چالش دیگر این است که معرفت نظری برای حصول معنویت به معنای استکمال نفس بیشتر زمینهساز و ایجاد انگیزه برای ورود به سیر و سلوک است یعنی عامل پیدایش معنویت راستین و دگرگونی انسان همان عرفان عملی و عبادت و نماز شب و ... است؛ هوش مصنوعی چون مفت و رایگان مطالبی را در اختیار مخاطب قرار میدهد زمینهسازی لازم را برای عرفان عملی هم ندارد. مثلا گاهی خود شخص تولید معرفت میکند آن هم با زحمت کشیدن و کنار هم گذاشتن گزارههای علمی و ... و گاهی فقط از محصول علوم و معارف دیگران استفاده و تحصیل میکند و بین این دو تفاوت زیادی وجود دارد.
وی افزود: مثلا کسی بخواهد ریاضیدان باشد باید خودش مسائل را حل کند و فیلسوف هم صرفا با خواندن تربیت نمیشود و فرایند یادگیری باید با ذهن و ضمیر شخص عجین باشد لذا معنویت راستین هم در گرو تهذیب و تزکیه و مراقبه و ... است و هوش مصنوعی و این سامانهها نمیتوانند ابدا کمکی به انسان بکنند و صرفا کمک آنها در اختیارقرار دادن معارف نظری است و چون این معارف هم مفت و رایگان در اختیار او هست قدر آن را نمیداند.
موسوی با بیان اینکه هوش مصنوعی به دلیل جاذبهها و افقهای وسیعی که دارد و برای انسان باز میکند انسان ساعتهای متوالی از این هوش استفاده می کند، اضافه کرد: هوش مصنوعی چنان ضمیر انسان را به خود مشغول میکند و ساعتهای متمادی انسان را از خواب و خوراک و تحصیل علم و ذکر و مراقبه و نماز و طاعت و ... دور میکند که در عمل انسان را به معنویت نزدیک نمیکند که دور هم میسازد؛ بنده معتقد نیستم که واقع این گونه و با این هدف طراحی شده است ولی در عمل این نتیجه را هم دارد.
غیرقابل اعتمادبودن هوش مصنوعی
وی افزود: کسی که به صورت حضوری نزد مرشد و استاد و صاحب تجربه انفسی تحت هدایت انفسی قرار میگیرد استاد چون صاحب نفس است و راه را طی کرده است و معلم زنده است میتواند خوب راهنمایی کند و او نمیگذارد انسان دچار مشکل شود ولی هوش مصنوعی به فرض اینکه برنامه سیر و سلوک به انسان بدهد صددرصد قابل اعتماد نیست ضمن اینکه هیچ ستاریتی ندارد و وقتی انسان در پای سیستم جستجو میکند سابقه همه جستوجوهای او مشخص است.
وی افزود: انسان وقتی با خدا هم مناجات میکند همه چیز او برای خدا روشن است ولی خداوند ستاریت دارد و مرشد و استاد معنوی راستین هم به دلیل اینکه جلوه تام و تمام اسماء الهی است ستاریت را دارد و عیب انسان را میپوشاند؛ هوش مصنوعی ستاریت ندارد و براساس گذشته انسان چه بسا مطلوب هم نبوده است نسخهای به انسان میدهد که او را به ناکجا آباد میبرد. قطعا صحنهگردانان هوش مصنوعی از دادههای افراد سوء استفاده میکنند وتجربه نشان داده است که مثلا فلان جوان بعد از چند ساعت استفاده از هوش مصنوعی خودکشی کرده است.
موسوی تصریح کرد: تجربه بنده نشان میدهد بسته به طالب و نوع جستوجوگر معارف را به مخاطب ارائه میدهد و اساسا دغدغه حقیقت و رشد و کمال انسان را ندارد؛ مرشد هدایت یافته کجا و اطلاعاتی که یک ماشین بی روح در اختیار انسان قرار میدهد کجاست و فرق بین این دو از زمین تا آسمان است.
انتهای پیام