جشنواره نمد شهرکرد؛ نمدمالی هنرصنعتی دیرینه با طراحی نوین
شهرکرد- ایرنا- «نمد مالی» یکی از دیرینهترین رشتههای صنایعدستی و هنرهای سنتی است که از قرن شگل گرفته و وجود داشته است و اکنون در جشنواره نمد شهرکرد ویژگی ها نو شدن ان مورد ارزیابی کارشناسان و هنرمندان صنایع دستی قرار گرفته است.
صاحبخبر - به گزارش ایرنا، شهرکرد که به لحاظ ارتفاع بالا از سطح دارد در گذشته در حوزه دامداری و دامپروری ظرفیت قابلتوجهی داشت و بههمین علت تولیدات دامی مانند پشم یکی از مهمترین و اصلیترین مواد اولیه در چهارمحال و بختیاری بهشمار میرود و این عامل باعث شده هنرصنعت نمدمالی در این استان بهویژه شهرهای شهرکرد و بروجن رونق یابد. همچنین انواع تولیدات نمدمالی در چهارمحال و بختیاری بهویژه شهرهای شهرکرد و بروجن تا حدی با کیفیت و مطلوب است که با پیگیریهای انجام شده، شهرکرد در سال ۱۳۹۷ بهعنوان شهر ملی نمد ثبت و معرفی شد و هماکنون تلاشها برای جهانی شدن این شهر به «شهر جهانی نمد» ادامه دارد. براساس اعلام مسوولان ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری هماکنون ۵۰۰ هنرمند نمد مال در این استان وجود دارد که از این تعداد ۴۰۰ هنرمند در شهرکرد و ۱۰۰ هنرمند در بروجن فعالیت میکنند. علیاصغر علیاری دهکردی یکی از هنرمندان پیشکسوت نمدمالی در شهرکرد است که آموزش هنرصنعت نمد مالی را از سن ۱۳ سالگی نزد استاد مرحوم حاج آقا (نصرالله) شمسیپور دهکردی آغاز کرد و سپس این آموزشها را زیر نظر استادان بنام دیگری در شهرکرد همچون استاد حسین سلطانی، استاد حسن محمدیان دهکردی و استاد مرحوم محمدآقا (مندآقا) محمدیان دهکردی ادامه داد. این هنرمند صنایع دستی امروز ۶۵ سال سن دارد و هنوز هم خود را شاگرد استادانش میداند و موفقیتهای کنونی خود را مرهون علم و تجربه آن استادان اعلام میکند. او امروزه هنرصنعت نمد مالی را بههمراه همسرش ناهید علیاری دهکردی و فرزندانش امیرمحمد علیاری دهکردی، مرضیه علیاری دهکردی و علی علیاری دهکردی و شقایق ولیزاده دهکردی ادامه میدهد و با روشهای مختلف توانسته است نمدهایی با طرحهای بسیار زیبا تولید و محصولات خود را علاوهبر بازار چهارمحال و بختیاری و شهرکرد به بازارهای سایر استانها و حتی کشورهای خارجی عرضه کند. عاشق هنرصنعت نمد مالی هستم پیشکسوت هنرصنعت «نمدمالی» شهرکرد درخصوص هنرصنعت نمد مالی گفت: از دوران کودکی به نمدمالی علاقهمند شدم و اکنون عاشق هنرصنعت نمد هستم. علیاصغر علیاری دهکردی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: پس از آن که عشایر گوسفندان خود را در خردادماه هر سال از قشلاق به ییلاق میآورند، پشم گوسفندان (پشم بهاره) را در آبهای جاری شستشو میدهند که در اصطلاح محلی به آن «گردهشور» میگویند. وی افزود: سپس در مراسمی خاص پشم گوسفندان را بهوسیله قیچی مخصوصی بهنام «چَرِه» میچینند و پشم هر گوسفند را جداگانه بستهبندی میکنند. علیاری تصریح کرد: پس از چیدن پشمها و جداسازی آنها از نظر رنگبندی و کیفیت، صنعتگران نمدمال که بیشتر بهصورت سنتی در مجاورت عشایر هستند، پشم مورد نیاز را خریداری و به محل کار خود منتقل میکنند. وی با اشاره به مراحل هشتگانه تولید نمد یادآور شد: مرحله نخست پشم «حلاجی» است که در گذشته بهوسیله کمانهای دستی انجام میشُد اما در یکی دو دهه اخیر بهوسیله دستگاه انجام میشود. این پیشکسوت هنرصنعت نمد مالی در شهرکرد اظهار داشت: سپس براساس نوع نمدی که میخواهند مالش دهند قالب آن را پهن میکنند که بهطور معمول قالب یک تکه حصیر است. وی گفت: پس از این کار بهوسیله ابزار سادهای بهنام «پنجی» یا «پنجک» الیاف پشم حلاجی شده را تا ارتفاع ۶۰ سانتیمتر بر روی قالب بهصورت یکنواخت قرار میدهند و به اصطلاح محلی پشم را بر روی قالب بهشکل «پُف» یا «پُفکی» درمیآورند که بعد از این عمل با همان وسیله «پنجی» یا «پنجک» بر روی پشم «پُف شده» فشار میدهند تا کمی از حجم آن کاسته شود. علیاری تاکید کرد: در مرحله دوم بر روی پشمهای ریخته شده در قالب بهصورت یکنواخت آب داغ میریزند که این عمل پشم را سنگین کند و در همان مرحله الیاف پشم به یکدیگر زنجیر و درهمتنیده میشوند. وی افزود: در مرحله سوم قالب را بهصورت لوله میپیچند، دور آن را با طناب میبندند و حدود ۲۰ دقیقه تحت فشار چند کارگر با دست و پا به آن ضربه میزنند تا الیاف پشم بههم فشرده و نسجگونه شود که البته امروزه برخی نمدمالان این مرحله را با دستگاه انجام میدهند. پیشکسوت هنرصنعت نمدمالی در شهرکرد تصریح کرد: در مرحله چهارم قالب را باز میکنند، لبههای نمد را روی خود برمیگردانند، مقدار کمی پشم حلاجی شده در آن اضافه میکنند، بر روی سطح کار مخلوطی از آب و صابون پخته شده (صابون معروف به پی) میریزند و دوباره قالب را میبندند و مالش میدهند. وی یادآور شد: در مرحله پنجم قالب را باز میکنند و نقش و طرح را بر روی نمد میگذارند که به ۲ طریق انجام میشود و در این مرحله قبل از ریختن پشم بر روی قالب، نقش ترسیم و طراحی میشود و بعد روی آن بههم میچسبد. وی گفت: در نمد قالب کرده، نقش را از قبل تهیه میکنند، بر روی آن میگذارند و بهوسیله محلول آب گرم و صابون با فشار و مالش دادن، طرح و نقش را بر روی نمد میچسبانند و بعد نمد را لوله میکنند و مالش میدهند. این پیشکسوت هنرصنعت نمدمالی در شهرکرد تاکید کرد: در مرحله ششم دوباره نمد را بهصورت لوله درمیآورند، به مدت ۱.۵ تا ۲ ساعت مالش و ورز میدهند و هنگام انجام مالش نسبت به صاف کردن و قرینهکردن طرح و نقش اقدام میکنند. وی افزود: در مرحله هفتم پس از انجام کار مالش، ابتدا نسبت به صاف کردن ابعاد نمد، رفع کجیها و برطرف کردن اختلاف سطح احتمالی و پرزسوزی و اصلاح آن اقدام میشود. علیاری تصریح کرد: در مرحله هشتم نمد آماده شده را با آب ولرم شستشو و سپس در آفتاب مستقیم خشک میکنند که در این مرحله نمد آماده عرضه به بازار میشود. محصولات نمدی چهارمحال و بختیاری به ۲ روش سنتی و نوین تولید میشود مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: تولید محصولات نمدی در این استان به ۲ روش سنتی و نوین انجام میشود. علیرضا جیلان در گفتوگو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: امروزه در بخش تولید نمدهای نوین بهعلت نوآوری و کاربردهای مختلف، بیش از ۴۰ نوع محصول نمدی در چهارمحال و بختیاری تولید و روانه بازارهای مصرف داخلی و خارجی میشود. وی با اشاره به ثبت و معرفی شهرکرد بهعنوان «شهر ملی نمد» در سال ۱۳۹۷ افزود: ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری برای جهانی شدن شهرکرد بهعنوان شهر جهانی نمد در حال پیگیری است. جیلان تصریح کرد: کمک برای تقویت کارگاههای سنتی واقع در «کوی نمدمالان» شهرکرد از مهمترین برنامههای در دست پیگیری ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری بهشمار میرود. وی یادآور شد: تولیدات و محصولات نمدی علاوه بر هنر سنتیو دستی دارای ویژگیهای خاص و کاربرد در صنایع خودروسازی، پزشکی و سایر حوزههای دیگر است. نمایش آثار هنرمندان ۲۵ استان تولیدات نمدی خود را در جشنواره ملی نمد شهرکرد شهردار شهرکرد گفت: هنرمندان ۲۵ استان کشور تولیدات نمدی خود را همزمان با نخستین جشنواره ملی نمد شهرکرد در ۵۰ غرفه به نمایش گذاشتند. محمدحسین واحدیان برندسازی را یکی از مهمترین شاخصها برای سرمایهگذاری پایدار و معرفی شهرکرد در سطح ملی و بینالمللی اعلام و تاکید کرد: در همین راستا مدیریت شهری در شهرداری و شورای اسلامی شهرکرد با مشارکت ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی چهارمحال و بختیاری دبیرخانه شهرکرد، شهر ملی نمد را راهاندازی کرد. وی تنوع محصول، تاثیر در اقتصاد، شناسایی مشکلات دغدغهمندان و هنرمندان حوزه نمدمالی را ضروری دانست و افزود: نجات هنرصنعت نمدمالی و اهمیت بیشتر به این رشته بهعنوان یکی از اولویتهای شهری در دستور کار قرار دارد. واحدیان به تلاش برای جهانی شدن شهرکرد بهعنوان شهر جهانی نمد اشاره و تصریح کرد: در این راستا برگزاری جشنوارههای ملی و بینالمللی ضروری است و بههمین منظور برگزاری نخستین جشنواره ملی نمد شهرکرد در دستور کار قرار گرفت. وی یادآور شد: نخستین جشنواره ملی نمد شهرکرد تا ۲۰ آذرماه جاری در فرهنگسرای شهرکرد ادامه دارد و ساعت بازدید از نمایشگاه مرتبط با این جشنواره صبحها ۹ تا ۱۳ و عصرها ۱۵ تا ۲۰ در نظر گرفته شده است. به گزارش ایرنا، شهرکرد سال ۱۳۹۷ بهعنوان شهر ملی نمد ثبت و معرفی شد.∎