به گزارش خبرگزاری آنا؛ محمدرضا رازیان، متخصص سیستم‌های اندرویدی و عضو سابق هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی، در گفت‌وگو با خبرنگار فناوری آناتک درباره طراحی فنی و معماری سیستم‌عامل موبایل گفت: «کرنل لینوکس سال‌هاست که از جهت پایداری و توسعه‌پذیری در دستگاه‌های مختلف بهره‌برداری شده است. بدین ترتیب کرنل لینوکس می‌تواند گزینه اول باشد.»
او در ادامه توضیح داد: «در یک دستگاه تلفن همراه هوشمند اندرویدی، فرایند آماده‌سازی کرنل لینوکس بدین ترتیب است: ابتدا از شاخه پایدار (Stable) لینوکس یک انشعاب گرفته می‌شود، سپس این انشعاب از کرنل لینوکس که به آن Vanilla گفته می‌شود (یعنی کرنل دست نخورده)، توسط توسعه‌دهندگان مرتبط با گوگل، اندرویدی می‌شود.»
رازیان افزود: «اندرویدی شدن کرنل لینوکس شامل تغییراتی در شیوه ارتباط بین پردازده‌ای، مدیریت ارتباطات شبکه‌ای، مدل کنترل دسترسی، شیوه مدیریت مصرف و بیدار نگه داشتن پردازنده و … است.
این متخصص سامانه‌های اندرویدی در ادامه تصریح کرد: در وهلۀ بعد تولیدکنندگان SoC مانند کوالکام، مدیاتک و یونیساک، این کرنل را برای سکو مربوطه (مثلاً کوالکام SM۸۴۵۰ یا مدیاتک دایمنسیتی ۸۲۰۰) آماده می‌کنند. تولید کننده پردازنده نه تنها کرنل، بلکه کد اولیه برای کارکردن اندروید روی این سکو را هم آماده می‌کند. در مرحله بعد این کد به تولید کننده گوشی داده می‌شود و تولید کننده درایور مؤلفه‌هایی که خود اضافه می‌کند (مانند دوربین) را به کرنل اضافه می‌کند و در نهایت این کرنل آماده کامپایل برای قرارگیری در ساختار کد سیستم‌عامل (Build System) می‌شود.»
از صفر تا صد ساخت سیستم‌عامل؛ واقع‌گرایی یا بلندپروازی؟
رازیان در پاسخ به این پرسش که آیا باید از ابتدا یک سیستم‌عامل طراحی کرد یا سورس سیستم‌عامل‌های موجود را شخصی‌سازی کرد، گفت: «طبیعتاً به دلیل مسائلی مانند زمان عرضه به بازار، بازارسنجی و جذب مخاطب، هزینه هنگفت توسعه، کمبود نیروی متخصص این حوزه، طراحی یک سیستم‌عامل از ابتدا عملیاتی به نظر نمی‌رسد.»
او با اشاره به تجارب جهانی افزود: «در ایران (در حوزه سیستم‌عامل موبایل) و دنیا تلاش‌های گسترده‌ای توسط مجامع آزاد و متن‌باز صورت گرفته است که می‌توان از آن تجارب بهره برد. توجه به این مهم ضروری است که تبدیل یک تلاش متن‌باز به یک محصول تجاری پایدار و کاربرپسند قابل عرضه در سطح تجاری پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و همچنین زمان و تلاش زیادی می‌طلبد.»
رازیان ادامه داد: «علاوه بر تلاش‌های آزاد و متن‌باز، تجارب تجاری نیز موجود است که در آن امکان انتقال کدمنبع و (تا حدی) انتقال دانش وجود دارد. این مسیر هم در حال حاضر در کشور در حوزه تلفن همراه هوشمند تجربه شده است و الگوی موفقی برای شروع را ایجاد کرده است. مسیر شیائومی، ابتدا طراحی رابط کاربری بوده است.
این عضو سابق هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه تأکید کرد: رابط کاربری (MiUI) شیائومی نه با یک سیستم‌عامل جدید، بلکه با یک رابط کاربری بر پایه اندروید توسعه را آغاز کرد. این شرکت با این کار به ایجاد پایگاه کاربران، دریافت بازخورد از کاربران در مورد ویژگی‌ها و در نهایت ساخت نشان تجاری و زیست‌بوم پرداخت. پس از کسب تجربه در این زمینه در طی چند سال، الان مدعی هایپر OS است.»
تجربه هواوی، هشدار گوگل و فرصت برای ایران
رازیان با اشاره به مسیر توسعه سیستم‌عامل هواوی گفت: «شرکت هواوی حداقل یک دهه روی سیستم‌عامل کار و هزینه کرده است، آموزش دیده و آموزش داده است، آکادمی دارد، جامعه توسعه‌دهندگان شکل داده است و امروز می‌گوید که یک سیستم‌عامل بدون خدمات گوگل و مستقل (حتی از کرنل لینوکس) با خدمات اختصاصی (هارمونی موبایل سرویس) دارد.»
او در ادامه افزود: «زیست‌بوم و سیستم‌عامل سازمانی AuroraOS روسیه نیز با نگاهی به کشور‌های عضو بریکس بر پایه لینوکس (مستقل از اندروید) توسعه یافته است و بر روی تعداد بسیار زیادی دستگاه (موبایل و تبلت) در چندین سازمان روسی به بهره‌برداری رسیده است.»
رازیان هشدار داد: «نکته قابل توجه در این بخش این است که نباید تمام تخم‌مرغ‌های خودمان را در سبد اندروید گوگل قرار دهیم. به تجربه، طی این سال‌ها دیده‌ایم که هر چه نسخه‌های اندروید جلوتر می‌رود، محدودیت‌های بیشتری برای بازیگران بیرونی زیست‌بوم در نظر گرفته و اعمال می‌شود.»
ویژگی‌هایی که سیستم‌عامل ایرانی را خاص می‌کند
رازیان در بخش پایانی گفت‌وگوی خود به ویژگی‌های منحصربه‌فردی اشاره کرد که می‌تواند یک سیستم‌عامل ایرانی را از نمونه‌های خارجی متمایز کند: «در نظر بگیرید پس از انتشار یک هرزنامه یا یک پیامک جعلی یا تماسی فریبکارانه، کاربر بتواند این گزارش را به نهاد‌های قانونی ایرانی ارسال کند و پس از تأیید جمعی از کاربران و نهاد مربوطه، برنامک تماس و پیامک به طور خودکار از دریافت تماس و پیام از این سرشماره برای دیگر کاربران جلوگیری کنند و یا با هشدار به کاربران نمایش دهند.»
او افزود: «اکنون در برنامک‌های تماس و پیامک شرکت گوگل این امکان وجود دارد، اما گزارش‌های مردمی به شرکت گوگل می‌رسد و نهاد‌های نظارتی و قانونی ایرانی به آن دسترسی ندارند. خدمات بر بستر شبکه نسل چهارم و نسل پنجم (۴G & ۵G) نیز می‌تواند در این گوشی پشتیبانی و ارائه شود. گفتنی است چند سالی است که اپراتور‌های بزرگ کشور خدمات VoLTE/VoNR و ViLTE را در شبکه نسل چهارم پشتیبانی می‌کنند، اما گوشی‌های هوشمند به دلیل مسائل عمدتا تجاری این امکان را به کاربران نمی‌دهند.»
رازیان در پایان گفت: «ویژگی دیگری که می‌تواند این سیستم‌عامل را متمایز نماید پشتیبانی نرم‌افزاری است. وجود یک برنامک پشتیبانی و خدمت در این سیستم‌عامل می‌تواند مشکلات نرم‌افزاری کاربر را حل نموده و علاوه بر دریافت مشکلات و خطا‌های نرم‌افزاری، بازخورد‌ها و پیشنهاد‌های کاربر را هم دریافت نماید. به علاوه، توسعه ویژگی‌های بومی مانند خدمات یکپارچه احراز اصالت، خدمات مالی و پرداخت، حمایت از تولیدکنندگان محتوا (فیلم و موسیقی) در کشور با ایجاد بستر فنی و تخصصی DRM یا همان حفاظت از محتوای دیجیتال، ارائه به‌روزرسانی سیستم‌عامل (OTA) از داخل کشور، ارائه خدمات مکانی داخلی، دریافت اعلان کوتاه در شبکه داخلی کشور (مستقل از زیرساخت‌های تحریمی) و اعلان هشدار‌های اضطراری از جمله ویژگی‌هایی است که این سیستم‌عامل را برای کاربران ایرانی منحصر‌به‌فرد کند.»
انتهای پیام/