رویترز نوشت: چین در واکنش به اظهارات نخست‌وزیر ژاپن دربارهٔ تایوان، به «حق دفاع از خود» استناد کرد. این سخنان، شدیدترین موضع‌گیری یک مقام چینی تاکنون در این مناقشه دو هفته‌ای است. چین increasingly از اشاره به جنایات جنگی ژاپن در جنگ جهانی دوم برای انتقاد از توکیو استفاده می‌کند.
چین مناقشه فزاینده با ژاپن را به سازمان ملل متحد کشانده و توکیو را متهم کرده که «تهدید به مداخلهٔ نظامی» بر سر تایوان کرده است. چین همچنین در قوی‌ترین موضع‌گیری خود طی این مناقشه دو هفته‌ای، وعده داده که از خود دفاع خواهد کرد.
فو کونگ، سفیر چین در سازمان ملل، در نامه‌ای که روز جمعه خطاب به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، ارسال کرد، نوشت که نخست‌وزیر ژاپن، سانائه تاکایچی، با سخنانش «نقض جدی حقوق بین‌الملل» و هنجارهای دیپلماتیک را مرتکب شده است. تاکایچی گفته بود که حملهٔ احتمالی چین به تایوان می‌تواند واکنش نظامی ژاپن را به دنبال داشته باشد.
در بیانیهٔ مأموریت چین در سازمان ملل آمده است که فو نوشته: «اگر ژاپن جرأت کند در وضعیت دو سوی تنگهٔ تایوان دست به مداخلهٔ مسلحانه بزند، این اقدامی تهاجمی خواهد بود. چین قاطعانه حق دفاع از خود را تحت منشور سازمان ملل و حقوق بین‌الملل اعمال خواهد کرد و با قدرت از حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع می‌کند.»
بزرگ‌ترین بحران دوجانبه طی سال‌های اخیر
پکن، تایوانِ دارای حکومت دموکراتیک را قلمرو خود می‌داند و استفاده از زور برای تحت کنترل درآوردن جزیره را منتفی نکرده است. دولت تایوان این ادعاها را رد می‌کند و می‌گوید تنها مردم جزیره می‌توانند دربارهٔ آینده‌شان تصمیم بگیرند.
وزارت خارجه ژاپن و دفتر نخست‌وزیر تاکایچی روز شنبه نتوانستند فوراً دربارهٔ نامهٔ فو اظهار نظر کنند. این نامه شدیدترین انتقاد مقام ارشد چینی از تاکایچی در بزرگ‌ترین بحران دوجانبه طی سال‌های اخیر است.
تاکایچی، یک ملی‌گرای محافظه‌کار که ماه گذشته به قدرت رسید، از ابهامی که ژاپن و آمریکا سال‌ها دربارهٔ مسئلهٔ تایوان به کار می‌بردند فاصله گرفت؛ او در پاسخ به پرسشی در پارلمان در ۷ نوامبر گفت که حملهٔ فرضی چین به تایوان — که تنها حدود ۱۰۰ کیلومتر از قلمرو ژاپن فاصله دارد — می‌تواند «وضعیتی تهدیدکنندهٔ بقاء ژاپن» تلقی شود.
این یک تعریف قانونی است که به نخست‌وزیر ژاپن اجازه می‌دهد نیروهای نظامی کشور را اعزام کند.
اظهارات تاکایچی جرقهٔ یک مناقشهٔ لفظی دوجانبه را زد که در روزهای اخیر از دیپلماسی فراتر رفته است؛ چین اعلام کرد که این سخنان «همکاری‌های تجاری را به‌شدت آسیب زده»، و کنسرت‌های هنرمندان ژاپنی در چین نیز به‌طور ناگهانی لغو شده‌اند.
فو خواستار آن شد که ژاپن «از انجام تحریکات و عبور از خطوط قرمز دست بردارد و اظهارات غلط خود را پس بگیرد»، زیرا این سخنان را «چالشی آشکار برای منافع هسته‌ای چین» توصیف کرد.
همزمان با نزدیک شدن ۸۰مین سالگرد شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، پکن increasingly به جنایات جنگی ژاپن و نقش چین در تأسیس سازمان ملل در دوران پس از جنگ اشاره می‌کند تا همسایه آسیایی خود را مورد انتقاد قرار دهد و در عین حال نظم حکمرانی جهانی را بازتعریف کند.
چین، که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل است، بارها بر دو اعلامیهٔ پس از جنگ جهانی دوم تأکید کرده که در آن‌ها آمده بود تایوان و دیگر سرزمین‌هایی که ژاپن اشغال کرده بود باید به «حاکمیت چین بازگردانده شوند».
این اعلامیه‌های پوتسدام و قاهره مبنای ادعاهای حقوقی چین دربارهٔ حاکمیت بر تایوان هستند، اگرچه بسیاری از دولت‌ها آن‌ها را صرفاً بیانیه‌هایی سیاسی و نه اسناد الزام‌آور حقوقی می‌دانند.
علاوه بر این، این بیانیه‌ها توسط دولت جمهوری چین امضا شده بود؛ دولتی که پس از شکست در جنگ داخلی با کمونیست‌های مائو تسه‌تونگ در سال ۱۹۴۹ به تایوان گریخت. این دولت تا سال ۱۹۷۱ کرسی چین در سازمان ملل را در اختیار داشت، زمانی که این کرسی به دولت پکن در جمهوری خلق چین منتقل شد.
∎