در برنامه‌های کتاب محور رادیو، کتاب از قفسه‌های کتابخانه و صفحه‌های کاغذی بیرون می‌آید و به زبانی شنیدنی و زنده در گوش جان مخاطبان می‌نشیند. گویندگان با صدایی گرم و روایتگر، نویسندگان با اندیشه‌ای ژرف و منتقدان با نگاهی تحلیلی، هم‌صدا می‌شوند تا سفری شنیدنی به دنیای ادبیات، فلسفه، تاریخ و هنر بسازند.
این برنامه‌ها، تنها به معرفی کتاب بسنده نمی‌کنند؛ بلکه با گفت‌وگو، روایت و تحلیل، مخاطب را به تجربه‌ای تازه از خواندن دعوت می‌کنند ـ خواندنی که با گوش اتفاق می‌افتد. در آنتن رادیو، هر کتاب به زندگی بازمی‌گردد و واژه‌ها در قالب صدا، معنا و شور دوباره‌ای می‌یابند. با برنامه‌سازان رادیو که برنامه هایی با محوریت کتاب تولید می‌کنند، گفت‌وگو کردیم.
قرار شاعرانه
در برنامه «قرار شاعرانه»، که از رادیو ایران پخش می‌شود، انتخاب درست شعر و درست خواندن شعر و انتخاب کتاب، آموزش داده می‌شود.یدالله گودرزی، مدیر گروه فرهنگ و تمدن شبکه رادیویی ایران درباره برنامه «قرار شاعرانه» گفت: این برنامه چند هدف را دنبال را می‌کند از جمله آموزش، در واقع فراهم آوردن فضای شاعرانه و لطیف برای مخاطبان، استفاده از شعر درست متن درست و صدای خوب و انتخاب کتاب مناسب است. ما مدتی برنامه را موضوعی کردیم و هر بار موضوعی را بررسی کردیم و متن‌های ادبی و شعر را درباره آن موضوع انتخاب کردیم که به مخاطبان ارائه می‌شد در کنار این‌ها، از صدای شاعران، شاعران معاصر که هستند پخش می‌شود و گاهی بعضی از اصطلاحات ادبی و شعری توضیح داده می‌شود.
هر کتاب یک پشت جلد دارد
راضیه جعفری تهیه‌کننده برنامه رادیویی «پشت جلد» رادیو جوان درباره این برنامه گفت: ایده اصلی ما این بود که کتاب‌ها فقط در قفسه نمانند و شنونده احساس کند می‌تواند از دل هر کتاب تجربه تازه‌ای بیرون بکشد و تلاش کردیم کتاب را برای معرفی و برای لمس و درک بهتر زندگی روایت کنیم.در هر قسمت به سراغ اثری متفاوت می‌رویم و با خوانش بخش‌هایی از آن شنونده را وارد دنیای نویسنده می‌کنیم.یکی از جذاب‌ترین بخش‌های کار، انتخاب کتاب‌هاست از آثار کلاسیک تا نوشته‌های تازه و کمتر شناخته‌شده و هدف ما این است که برنامه حال‌و‌هوایی صمیمی داشته باشد.باور داریم هر کتابی «پشت جلدی» دارد که ارزش شنیدن و تأمل کردن دارد و همین نگاه اساس شکل‌گیری این برنامه شد.
از کتاب فرهنگ تا کتابستان
منصوره کردی مدیر گروه تاریخ و اندیشه رادیو فرهنگ توضیح داد: از برنامه «کتاب فرهنگ» که هر روز با پژوهش‌های تازه و گفت‌وگو با نویسندگان روی آنتن می‌رود تا برنامه «احوال کتاب» که پنج‌شنبه‌ها با اجرای سید مهرداد ضیایی، حال کتاب را در زندگی امروز می‌سنجد. دوشنبه‌ها نیز برنامه «سیم و زر»به نقد آثار داستانی می‌پردازد و جمعه‌ها ساعت ۱۳:۳۰ صدای «کیمیای کلمات» با نگاهی به ادب کهن فارسی شنیده می‌شود. پایان هفته با مسابقه کتابستان تجربه خانوادگیِ دانایی به شور و لبخند می‌رسد.این مجموعه‌ها پیوسته یک مأموریت را دنبال می‌کنند؛ رساندن کتاب از مرحله معرفی به مرحله زیستن، تا صدای فرهنگ در خانه‌ی هر شنونده از موج اف ام‌ردیف ۱۰۶ مگاهرتز زنده بماند.
آوای واژه‌ها؛ پلی میان واژه، صدا و اندیشه
نرگس سعادتی، تهیه‌کننده برنامه «آوای واژه‌ها»، درباره این برنامه گفت: «آوای واژه‌ها» با هدف ترویج فرهنگ مطالعه و آشنایی مخاطبان با دنیای کتاب‌های صوتی تولید می‌شود. این برنامه هر روز از رادیو گفت‌وگو پخش می‌شود و تلاش دارد شنوندگان را با تازه‌ترین آثار منتشرشده در قالب صوتی در حوزه‌های گوناگون آشنا کند. وی با اشاره به روند گسترش کتاب‌های صوتی در سال‌های اخیر افزود: این قالب نوین مطالعه، فرصت تازه‌ای برای علاقه‌مندان به کتاب فراهم کرده است تا حتی در زمان‌هایی که امکان مطالعه کتاب چاپی ندارند، بتوانند از محتوای ارزشمند آثار ادبی، علمی و فرهنگی بهره‌مند شوند.در هر قسمت از برنامه، یکی از کتاب‌های صوتی شاخص معرفی می‌شود؛ کتاب‌هایی از نویسندگان معاصر ایران و جهان از جمله آثاری هستند که در این برنامه معرفی شده‌اند.
صدای روانشناسی و قلم
برنامه «عشق کتاب» با رویکردی تخصصی به ترویج فرهنگ کتابخوانی، به‌ویژه در حوزه روانشناسی می پردازد.کامبیز نقاش، مدیر گروه سلامت روان و سلامت معنوی رادیو سلامت درباره برنامه عشق کتاب بیان کرد: برنامه رادیویی «عشق کتاب» با هدف ترویج هرچه بیشتر کتابخوانی، محتوای تخصصی و جذابی را برای مخاطبان به ارمغان می‌آورد.
این برنامه تمرکز ویژه‌ای بر معرفی کتاب‌های حوزه روانشناسی دارد؛ حوزه‌ای که این روزها توجه عمومی به آن افزایش یافته است.یکی از نقاط قوت اصلی «عشق کتاب» فرصتی است که برای اهالی قلم فراهم می‌کند. در این برنامه، نویسندگان، مترجمان و سایر افراد فعال در عرصه فرهنگ و نشر، فرصت می‌یابند تا درباره آثار خود، چالش‌های ترجمه و دیدگاه‌هایشان پیرامون ادبیات و کتاب به گفت‌وگو بنشینند.
همراه با «کتاب شب»
امیرعباس خاقانی، تهیه‌کننده برنامه «کتاب شب» رادیو معارف گفت: برنامه کتاب شب با هدف ترویج فرهنگ مطالعه و آشنایی مخاطبان با آثار فاخر دینی و ادبی تولید شده است. در این فصل، بخش‌هایی از کتاب الغدیر انتخاب شده که به اثبات علمی و تاریخی واقعه غدیر و جایگاه ولایت امیرالمؤمنین علی(ع) می‌پردازد.انتخاب الغدیر به دلیل اهمیت موضوع ولایت و تلاش برای معرفی این اثر مرجع به نسل جوان صورت گرفته است. صدای استاد بهروز رضوی با لحن تأثیرگذار خود به زیبایی روح کتاب را به شنونده منتقل می‌کند.امید داریم این برنامه انگیزه‌ای برای مطالعه آثار علامه امینی و شناخت بیشتر از واقعه غدیر در میان مخاطبان باشد.
ترویج کتاب و کتابخوانی
رادیو پیام در راستای ارتقای سرانه مطالعه در کشور و ترویج کتاب و کتابخوانی از یک سال قبل شروع به تولید یک برنامه کوتاه با عنوان «یار مهربان» کرده است. این برنامه در هر قسمت به معرفی یک کتاب و یک نویسنده می‌پردازد.این برنامه همچنین برای اولین بار تمام کتاب‌هایی که به تقریظ مقام معظم رهبری رسیدند را در فصل اول خود معرفی کرد. برنامه «یار مهربان» که با استقبال خوب شنوندگان مواجه شده، امکان و آمادگی معرفی نویسندگان و تازه‌های نشر را برای همه ناشران به وجود آورده است. تهیه کنندگی و اجرای این برنامه به عهده مریم قاسمی است. یار مهربان هر روز از رادیو پیام تقدیم علاقمندان می‌شود.
ارتقای علمی در حوزه ورزش
بیتا بردبار کارشناس-مجری برنامه سه‌گام گفت:بخش «معرفی کتاب» در برنامه سه گام با هدف ترویج فرهنگ مطالعه و ارتقای آگاهی علمی در حوزه ورزش و پزشکی ورزشی شکل گرفته است. در این بخش کتاب‌هایی معرفی می‌شوند که حاصل پژوهش‌ها، تجربه‌ها و نگاه تخصصی نویسندگان ایرانی و بین‌المللی به بدن، حرکت و سلامت انسان هستند. هر کتاب از منظر هدف نویسنده، پیام محوری و کاربرد آن در عرصه تمرین، آموزش یا پژوهش تحلیل می‌شود تا مخاطبان بتوانند آگاهانه‌تر به انتخاب و مطالعه منابع علمی بپردازند. این بخش در واقع پلی است میان دنیای نظری علم و نیازهای عملی جامعه ورزش.
روایت قلم زنان ایرانی
رادیو صبا با برنامه «به قلم بانو» روایتگر حضور و نقش بانوان نویسنده در ادبیات معاصر ایران است.هدیه درویش درباره هدف تولید این برنامه توضیح داد: زنان نویسنده در سال‌های اخیر سهم چشمگیری در ادبیات ایران داشته‌اند و ما در “به قلم بانو” تلاش می‌کنیم صدای آن‌ها را از رادیو به گوش جامعه برسانیم و زمینه‌ای برای شناخت آثارشان فراهم کنیم.در این برنامه، هر قسمت به یکی از نویسندگان زن ایرانی اختصاص دارد و در قالب بخش‌هایی چون «برگ اول» (روایت بخشی از کتاب)، «دیدار با نویسنده» (گفت‌وگو با خالق اثر) و «ماجرا» (نقد و بررسی کتاب با حضور منتقد ادبی) تولید می‌شود. به این ترتیب، شنوندگان در زمانی کوتاه با زندگی، سبک نوشتاری و دغدغه‌های فکری نویسنده آشنا می‌شوند.
پیوند میان دانش اقتصادی و فرهنگ
طاهره جولانی، مدیر گروه کسب‌وکار و کارآفرینی رادیو اقتصاد درباره برنامه «کتاب بازار» گفت: این برنامه با هدف پیوند میان دانش اقتصادی و فرهنگ مطالعه طراحی شده و تلاش می‌کند کتاب را به یک ابزار کاربردی در تصمیم‌سازی‌های اقتصادی فردی و اجتماعی تبدیل کند.در هر قسمت از برنامه، یکی از کتاب‌های حوزه اقتصاد، چه نظری و چه روایی، معرفی و تحلیل می‌شود و مخاطب علاوه بر محتوای کتاب، با نویسنده، رویکرد فکری و جایگاه اثر در فضای علمی نیز آشنا می‌شود. این نگاه باعث می‌شود کتاب از یک شیء فرهنگی، به یک راهنمای عملی تبدیل شود.هدف ما این است که اقتصاد قابل فهم، کاربردی و الهام‌بخش روایت شود.
سفری شنیدنی در دنیای کتاب
برنامه «زورق خیال» از رادیو نمایش با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی و آشنایی مخاطبان با نویسندگان معاصر ایران و جهان تولید می‌شود. این برنامه به تهیه‌کنندگی فرشاد آذرنیا و با اجرای ایوب آقاخانی پخش می‌شود. فرشاد آذرنیا، تهیه‌کننده برنامه «زورق خیال»، درباره شکل‌گیری این برنامه گفت: ایوب آقاخانی طرحی ارائه داد برای آشنایی جامعه با نویسندگان معاصر ایران و جهان. در این برنامه، هر روز از شنبه تا جمعه، فایل‌های ۱۵ دقیقه‌ای کتابخوانی پخش می‌شود. اجرای دل‌نشین ایوب آقاخانی و انتخاب رمان‌های جذاب، باعث شده زورق خیال برای شنوندگان خسته‌کننده نباشد و محبوبیت زیادی پیدا کند.
همین ویژگی‌ها تهیه‌کنندگی این برنامه را برای من نیز جذاب کرده است.