به گزارش گروه ترجمۀ خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام سید تنویر عباس رضوی، محقق و مبلّغ هندی در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری حوزه، به مناسبت ایام فاطمیه، اظهار داشت: ایام فاطمیه فرصتی ارزشمند برای آشنایی نسل جوان با سیره و آموزه‌های اهل بیت(ع) و ارتقای بصیرت و شناخت دینی آنان است.
در ادامه، شرح این گفت‌وگو را می خوانید:
ابتدا لطفاً خود را معرفی بفرمایید و درباره مسیر علمی، تبلیغی و فعالیت‌های فرهنگی‌تان برای ما توضیح دهید.
حجت‌الاسلام سید تنویر عباس: اینجانب سید تنویر عباس رضوی، اهل قصبه‌ی معروف شیولی از شهرستان اعظم‌گره در ایالت اوتارپرادش هند هستم و در حال حاضر در شهر مرادآباد هند به انجام خدمات دینی و تبلیغی مشغولم.
تحصیلات مقدماتی علوم دینی را در حوزه علمیه جامعة الناصریه جونپور هند آغاز کردم. سپس برای تکمیل دروس حوزوی، سه سال در جامعة انوارالعلوم اله‌آباد به تحصیل پرداختم و پس از آن، در جامعةالامام امیرالمؤمنین(ع) بمبئی ادامه تحصیل دادم.
به منظور تکمیل تحصیلات عالی، چند سالی را در حوزه علمیه قم مقدسه به فراگیری علوم دینی سپری کردم و پس از بازگشت به هند در سال ۲۰۰۲ میلادی، فعالیت‌های تبلیغی خود را آغاز نمودم.
آغاز و استمرار فعالیت‌های تبلیغی
نخستین مأموریت تبلیغی من در شهر وَدودَرا در ایالت گجرات هند بود، جایی که به عنوان امام جمعه و جماعت مشغول خدمت شدم. پس از آن در شهرها و مناطق مختلف به مدت پنج سال، علاوه بر اقامه نماز جمعه، در حوزه آموزش دینی و تبلیغ از منبر نیز فعالیت داشتم.
از سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون، در شهر مرادآباد هند در جایگاه امام جمعه و سخنران دینی به فعالیت مشغولم و به فضل الهی، مسیر تبلیغ دین و خدمت به جامعه‌ی مؤمنان همچنان با انگیزه و اهتمام ادامه دارد.
شما به عنوان یک مبلّغ بین‌المللی، در طول مسیر تبلیغی خود به چه کشورهایی سفر کرده‌اید؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: من در سال ۲۰۰۶ میلادی به منظور شرکت در مراسم عاشورای محرم، سفری به امارات داشتم و به فضل خداوند، این سفر از موفق‌ترین و پرثمرترین تجربه‌های تبلیغی من به شمار می‌آید.
با توجه به فرارسیدن ایام فاطمیه، نظر شما درباره اهمیت و جایگاه این ایام چیست و به نظر شما چگونه می‌توان مراسم و برنامه‌های مرتبط با آن را پربارتر و پررونق‌تر برگزار کرد؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: به نظر من، ایام فاطمیه یکی از جنبه‌های عظیم تاریخ اسلام است و نباید از آن غفلت کرد. این ایام، به تعبیر قرآن کریم، جزء ایام‌الله هستند و خداوند متعال در قرآن فرموده است که این ایام را گرامی بدارید تا خدا نیز شما را یاد کند.
ایام فاطمیه باید با نشاط و اهتمام ویژه برگزار شود تا امت محمدی (صلی الله و آله و سلم) واقعیت این واقعه بزرگ تاریخی را دریابد. حضرت فاطمه (سلام الله علیها) تنها برای دفاع از حق خود به دربار نرفت، بلکه برای حفظ صداقت، امامت و نمایندگی واقعی رسول خدا(صلی الله و آله و سلم) قیام کرد.
برای پررونق‌تر کردن این ایام، لازم است که مراسم در روستاها و شهرها برگزار شود تا مردم آن را فراموش نکنند و اهمیت آن به مانند واقعه غدیر در ذهن جامعه تثبیت شود. به این ترتیب، هر فرد و هر خانواده می‌تواند ظلم و مظلومیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) را درک کرده و از آن الهام بگیرد.
همان‌گونه که از نام «ایام فاطمیه» پیداست، این ایام از ماه جمادی‌الاول تا جمادی‌الثانی برگزار می‌شود. با این حال، شهادت حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در یک تاریخ مشخص اتفاق افتاده است. لطفاً توضیح دهید علت برگزاری این ایام در دو مقطع زمانی چیست.
حجت‌الاسلام عباس رضوی: علت این امر صرفاً ناشی از اختلاف روایات تاریخی است. برخی از منابع، تاریخ شهادت حضرت زهرا(سلام الله علیها) را ۱۱ تا ۱۳ جمادی‌الاول ذکر کرده‌اند و برخی دیگر ۳ جمادی‌الثانی.
قدیمی‌ترین مورخ، ابن‌قُتیبه، معتقد است حضرت زهرا(سلام الله علیها) پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) ۷۵ روز زنده بود. این نظر در کتاب بحارالأنوار نیز توسط علامه مجلسی نقل شده است. علامه بهاءالدینی نیز نوشته است که حضرت زهرا(سلام الله علیها) پس از پیامبر، ۱۰۰ روز زنده بود. در حالی که در جلد سوم کتاب أنوارالحسینیة تاریخ شهادت، همان ۳ جمادی‌الثانی ذکر شده است.
به هر حال، بر اساس این اختلافات تاریخی، مرسوم است که ایام فاطمیه از جمادی‌الاول تا جمادی‌الثانی گرامی داشته شود. علمای ما این رسم را پذیرفته‌اند تا هر دو ماه به یاد شهادت حضرت زهرا(س) باشد و هر تاریخی که صحیح باشد، شامل مراسم و بزرگداشت شود.
حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) در خطبه فدکیه به چه هدفی سخن گفتند و ایشان با ایراد این خطبه قصد داشتند چه مسئله‌ای را برای مسلمانان اثبات یا روشن کنند؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: با خطبه فدکیه، حضرت زهرا(سلام الله علیها) قصد داشت وفاداری خود و امامت و ولایت امام علی(علبه السلام) را ثابت کند. در آن زمان برخی ولایت و حقانیت امام علی(علیه السلام) را انکار می‌کردند و حضرت زهرا(سلام الله علیها) با این خطبه تلاش نمودند که این حقیقت را آشکار سازند.
اگر حضرت زهرا(سلام الله علیها) تنها برای مطالبه فدک اقدام می‌کردند، بدون شک آن را واگذار می‌کردند؛ چرا که ایشان خود ملکه بهشت بودند. هدف اصلی ایشان، تحقق امامت و ولایت واقعی امام علی(ع) و تبیین حقانیت دین الهی بود.
به نظر شما، برای آنکه یک مبلغ بتواند در مسیر تبلیغ دین موفق و اثرگذار باشد، چه ویژگی‌ها، مهارت‌ها و نکاتی ضروری است؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: برای اینکه یک مبلّغ بتواند به طور مؤثر دین را تبلیغ کند و تأثیرگذار باشد، چند نکته اساسی را باید رعایت کرد:
۱. عمل به گفته‌ها: کلمات بدون عمل، اثرگذاری لازم را ندارند. همان‌طور که در تاریخ آمده است، زنی به پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) گفت: «پسرم زیاد شیرینی می‌خورد.» پیامبر فرمودند: «فردا بیا.» وقتی روز بعد سوال کرد، پیامبر پاسخ دادند که خودم شیرینی خورده‌ام؛ اگر آن را نهی می‌کردم، اثر لازم را نداشت. این مثال نشان می‌دهد که سخن و عمل باید همسو باشند تا پیام اثرگذار باشد.
۲. اخلاص و نیت پاک: هر اقدامی باید با نیت خالص و تنها برای رضای خدا باشد.
۳. صلاحیت علمی و عملی: مبلّغ باید از دانش کافی و توانایی لازم برای پاسخ به شبهات و پرسش‌ها برخوردار باشد.
۴. نرمی و شیرینی در لحن: همان‌طور که در قرآن کریم آمده است، خداوند به موسی و هارون فرمان داد که با فرعون با نرمی و لطافت سخن بگویند تا شاید هدایت شود. لحن نرم و محبت‌آمیز، احتمال پذیرش مخاطب را افزایش می‌دهد و راه هدایت را هموار می‌سازد.
در شرایط امروز جامعه، چه راهکارهایی را برای جذب مردم، به‌ویژه نسل جوان، به معارف دینی و آموزه‌های اهل‌بیت(ع) مؤثر می‌دانید؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: برای جذب مردم و جوانان به دین، بهترین راه، الگوگیری از ائمه معصومین(علیهم‌السلام) و معرفی اخلاق و سیره پاک آنان است. همان‌طور که امامان معصوم (علیهم السلام) فرموده‌اند، روزی خواهد آمد که دل‌ها مرده شود و در چنین زمانی، با معرفی حدیث‌ها و ذکر فضائل اهل بیت(ع) می‌توان دل‌های مرده را زنده کرد و مردم را به مسیر حق بازگرداند.
به بیان دیگر، شناساندن سیره عملی، اخلاقی و معنوی ائمه(ع) و نمایش تأثیر آن در زندگی، بهترین ابزار برای ایجاد علاقه و عشق به دین در میان نسل جوان است.
ارزیابی شما از وضعیت فرهنگی و اجتماعی کنونی جامعه اسلامی چیست و مبلغین در چنین فضایی چه نقشی می‌توانند ایفا کنند؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: در این عصر که نور علم و دانش در حال گسترش است، متأسفانه تاریکی جهل، نادانی و گمراهی نیز افزایش یافته است. در چنین شرایطی ضروری است که در مناطق مختلف، آموزش دینی مؤثر فراهم شود تا جوانان با مسائل دینی و سیره معصومان(ع)، به ویژه سیره ائمه اطهار و حضرت ولی عصر(عج) آشنا شوند.
وی افزود: توجه ویژه به وظایف ما در دوران غیبت کبری از اهمیت بالایی برخوردار است و استمرار این مسیر می‌تواند هوشیاری و بیداری دینی در میان جوانان ایجاد کند.
با توجه به فرارسیدن ایام فاطمیه، چه پیام‌ها و توصیه‌هایی برای مبلغین، جوانان و به‌ویژه بانوانی که خود را خادمان و کنیزان حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) می‌دانند، دارید؟
حجت‌الاسلام عباس رضوی: اولین نکته این است که تمامی مبلغین تلاش کنند تا نور سیره حضرت زهرا(س) را در ایام فاطمیه بیشتر نمایان کنند. پیام‌هایی که از ایشان منتقل می‌شود باید مستند به قرآن کریم، احادیث معتبر و تاریخ باشد تا اثرگذاری لازم را داشته باشد. مبلغین باید تسلط کافی بر آیات قرآن، احادیث و منابع تاریخی داشته باشند تا هر پیامی که منتقل می‌کنند، قابل اعتماد و مؤثر باشد.
وی ادامه داد: جوانان و به ویژه کنیزان حضرت زهرا(س) باید با مطالعه سیره ایشان آشنا شوند تا دریابند زندگی ایشان چگونه بوده است؛ زندگی‌ای که نمونه‌ای کامل از اطاعت، وفاداری، نقش مادری و همسری، اخلاق و حیا، و رعایت حجاب است. این سیره، بهترین آموزه‌های عملی برای زنان و دختران مؤمن است و می‌تواند راهنمای زندگی آن‌ها باشد.
در پایان، از شما سپاسگزاریم که وقت گران‌بهای خود را در اختیار ما قرار دادید و نصایح ارزشمند خود را برای عمل به دین در اختیار خوانندگان قرار دادید.
حجت‌الاسلام عباس رضوی: من نیز از خبرگزاری حوزه و به ویژه بخش هندی آن سپاسگزارم که من را شایسته این گفتگو دانست. از خداوند متعال درخواست می‌کنم که ظهور حضرت ولی عصر(عج) را نزدیک فرماید و به این خبرگزاری توفیق دهد تا همچنان اخبار صحیح و مفید را به مؤمنان منتقل کند.