به گزارش ایرنا، محوطه تاریخی«بی بی زلیخایی» یادگاری از دوره نوسنگی محسوب می شود که در شهرستان کهگیلویه و روستایی با همین نام و در بخش سوق قرار گرفته است.
این محوطه تاریخی که در روز بیست و پنجم اسفند سال ۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده اگرچه چند فصل پژوهش باستان شناسی در آن انجام گرفته اما نیازمند انجام کاوش های جدید برای کشف حقایقی از زندگی انسان ها در دوران ایران باستان است.
محوطه تاریخی«بی بی زلیخایی» که با ارتفاع ۶۷۴ متری از سطح آب های آزاد، در بخش های جنوب غربی منطقه کُهگیلویه قرار گرفته در چشم اندازی کوهستانی شبیه به یک دره باز جاخوش کرده است.
حکایت دوره نوسنگی
نوسنگی برای سبک زندگی«یکجانشینی» یا دوره ای که «اهلی کردن» (کشاورزی و دامداری) از سوی جوامعی که پیش از آن شکارچی بودند اطلاق می شود.
در این دوران ساکنان برخی از نواحی ساکن جنوب غرب آسیا (خاورمیانه) از مرحلهٔ جمع‌آوری و شکار به کشت و اهلی کردن برخی حیوانات مثل بز و گوسفند رسیدند.
پژوهشگران اعتقاد دارند که عصر نوسنگی ۱۲ هزار سال پیش در منطقه به نام هلال حاصل خیزی که از حدود سوریه شروع و تا زاگرس ایران امتداد یافته آغاز شد.
محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» نخستین استقرارگاه یکجانشینی در زاگرس جنوبی
عضو و استادیار پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی می گوید که براساس کاوش های صورت گرفته در سال ۱۳۹۷ محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» قدیمی ترین استقرارگاه یکجانشینی در استان کهگیلویه وبویراحمد و زاگرس جنوبی است.
احمد آزادی افزود:پژوهش های اولیه نشان می دهد که محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» نیم هکتار هکتار مساحت دارد اما ممکن است با تکمیل کاوش های باستان شناسی گستره آن بیش از این باشد.
وی بیان کرد:برای کشف زوایای پنهان زندگی انسان های دوران کهن در این منطقه نیاز است بررسی های جدیدی صورت گیرد.
آزادی تاکید کرد: برای انجام کاوش های جدید باستان شناسی در محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» دستکم چهار میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
عضو و استادیار پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: بررسی های انجام گرفته نشان می دهد که محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» مربوط به نیمه نخست هزاره هشتم پیش از میلاد است.
وی تاکید کرد: با توجه به اینکه محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» متعلق به عصر نوسنگی یعنی دوره اهلی کردن حیات وحش گیاهی و جانوری بوده کشف بخش های پنهان آن به دانستن اطلاعاتی درباره زندگی بشر در آن دوران کمک می کند.
آزادی تاکید کرد:در دوران نوسنگی برای نخستین بار انسان ها در دنیا دست به کاشت گیاهان و پرورش دام زدند که اتفاقا منطقه «بی بی زلیخایی» یکی از این نقاط است.
معرفی محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» در کنگره نوسنگی جهانی ترکیه
وی عنوان کرد:آخرین پژوهش ها در خصوص این محوطه تاریخی در کُنگره جهانی نوسنگی در تاریخ چهارم تا هشتم نوامبر سال ۲۰۲۴، برابر با ۱۴ تا ۱۸ آبان ماه در دانشگاه حَران، شهر شانلی اُورفا در کشور ترکیه ارائه شد.
در این آیین که با حضور بیش از ۵۰۰ تن از باستان شناسان و پژوهشگران فعال در حوزه مطالعات مربوط به دوره نوسنگی (حدود ۹۷۰۰ تا ۶۰۰۰ پیش از میلاد) برگزار شد دکتر احمد آزادی از پژوهشکده باستان شناسی کشور به همراه آندره ریچی از دانشگاه کیل آلمان، آخرین نتایج پژوهش های باستان شناسی منطقه کُهگیلویه و محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» را ارائه کردند.
ضرورت اختصاص اعتبار برای کاوش در یادگار دوره نوسنگی
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: سه دوره کاوش های باستانی در محوطه تاریخی«بی بی زلیخایی» انجام گرفته است اما انجام کاوش های تکمیلی به رمزگشایی از سبک زندگی ساکنان ایران زمین در دوره باستان کمک می کند.
اصغر آتش فراز تاکید کرد: همه کاوش های باستان شناسی صورت گرفته در محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» در دوره ۹۰ انجام گرفته است.
وی بیان کرد: با پژوهشگاه باستان شناسی میراث فرهنگی در حال رایزنی برای اختصاص اعتبار برای انجام کاوش های جدید در این منطقه است.
کشف رمز و رازهای زندگی نیاکان ایرانی که در روزگاران دور می زیسته اند جذابیت های زیادی برای مردمان نسل امروز در کشورمان دارد که از مسوولان و متولیان امر انتظار می رود تا با اختصاص اعتبار به کاوش در محوطه تاریخی «بی بی زلیخایی» گامی برای تحقق این مهم برداشته شود.