منطق بسیج مقاوم‌سازی حداکثری کشور در مقابل تهدیدها و خطرها است؛ منطق بسیج این است. امام خمینی(ره) با دوراندیشی تشخیص داد که برای آسیب‌ناپذیر شدن کشور و ملت و انقلاب، نیاز مبرمی وجود دارد به یک نیروی گسترده‌ی عظیم مردمی، چون انقلاب مال مردم است، کشور مال مردم است؛ بهتر از هر عامل دیگری و هر عنصر دیگری، این مردمند که می‌توانند از کشورشان و از انقلابشان دفاع کنند، مشروط بر اینکه راه در مقابل آن‌ها گذاشته بشود؛ این راه را امام مشخص کرد: بسیج. این منطق بسیج است.(مقام معظم رهبری)
امروز ۴۵ سال از فعالیت بسیج در کشورمان می‌گذرد و دایره فعالیت‌ها و خدمت‌رسانی نیروهای بسیجی تنوع و تعدد بیشتری به خود گرفته است. یکی از بخش‌های سازمان که فعالیت‌های فراوانی در راه خدمت‌رسانی به محرومان در اقصی‌نقاط کشور داشته، بسیج سازندگی است.
گروه‌های جهادی فراوانی در مجموعه سازمان بسیج سازندگی فعالیت دارند که در تمامی عرصه‌ها وارد میدان شده و نسبت به محرومیت‌زدایی از مناطق محروم کشور اقدام می‌کنند. بسیج سازندگی از زمان تشکیل خود توانسته تا با ایجاد قرارگاه‌های جهادی در اقصی‌نقاط کشور، زمینه را برای خدمت خالصانه جهادگران به محرومان فراهم کند.
ایکنا همزمان با هفته بسیج در رابطه با مهمترین وظایف و فعالیت‌های سازمان بسیج سازندگی به گفتوگو با سردار محمد زهرایی، رئیس سازمان بسیج سازندگی کشور پرداخته است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
ایکنا ـ معظم رهبری فرمودند که بسیج پیش از آنکه یک سازمان باشد، یک فرهنگ است. از نظر شما فرهنگ بسیج دارای چه شاخصه‌هایی است؟
بسیج و تفکر بسیجی یک فرهنگ اصیل انقلابی است. یکی از شاخصه‌های مهم و تأثیرگذار این فرهنگ و تفکر این است که بسیج حامل یک گفتمان و یک مفهوم از انقلاب اسلامی است. یعنی بسیج ساختار و ظرفیتی است که محتوای آن بسیار مهمتر از این ساختار است و محتوای اصلی این ساختار نیز حمل گفتمان انقلاب اسلامی است. از دیگر شاخصه‌های فرهنگ بسیج این است که برخی مباحث اصولی انقلاب اسلامی در این نهاد انقلابی نهادینه شده است.
ارنباط با مردم سومین شاخصه فرهنگ بسیج است. اینکه بسیج به صورت مستقیم با مردم سر و کار دارد، بدان معناست که بسیج ساختاری اداری نیست که طبق ضوابط خود به مردم ارائه خدمات کند، بلکه بسیج تشکلی برآمده از دل خود مردم است و همراه با خود مردم به جامعه خدمت می‌کند. ویژگی دیگر فرهنگ بسیج، پویا و زنده بودن آن است، یعنی موضوعات بسیج همیشه به اقتضای زمان و مکان تغییر می‌کند و با اینکه اصول بسیج همواره ثابت است، زمینه‌هایی که بدان می‌پردازد، دائما دستخوش تغییر است.
این شاخصه‌ها سازمان بسیج را به یک نهاد تفکرمحور، اندیشه‌محور و فرهنگ‌محور تبدیل کرده است. البته کسانی که در سازمان بسیج فعالیت دارند، دارای یک ساختار اداری نیز بوده و برای خود سلسله مراتبی دارند، اما این ساختار، چارچوبی بسته و سخت نیست و ظرفیتی منعطف است که با اقتضای زمان و مکان تغییر می‌کند. مقام معظم رهبری فرمودند که بسیج تهدیدات را به فرصت تبدیل می‌کند که شاهد مثال این موضوع نیز حضور بسیج در تمامی عرصه‌ها همچون وقوع سیل و زلزله، شیوع بیماری کرونا، کمک به جبهه مقاومت در لبنان و ... است که به موقع وارد میدان شده و نسبت به خدمت‌رسانی به مردم اقدام می‌کند.
بسیج این انعطاف را دارد که ساختار آن به ابزاری تبدیل شود تا مفهوم حقیقی بسیج که همانا در دل مردم و با مردم بودن است، به خوبی در سطح جامعه روان شود. به همین دلیل بسیج بیشتر یک سازمان فرهنگی محسوب می‌شود.
ایکنا ـ فرهنگ بسیجی چگونه می‌تواند به حل مشکلات جامعه کمک کند؟
حل مشکلات جامعه و نظام دیوان‌سالاری و اداری به اراده‌ها و باورها بازمی‌گردد. کشور ما کشوری غنی است و سرمایه‌های اجتماعی بالایی دارد. از لحاظ منابع زیرزمینی و روزمینی، ثروت طبیعی خدادادی و نیروی انسانی متخصص و مجرب نیز کشور ما بسیار غنی است. اما اینکه چرا در برخی از حوزه‌ها عقب‌ماندگی وجود دارد، این مسئله به اراده‌ها بازمی‌گردد؛ چراکه برای پیشبرد اهداف والای انقلاب اسلامی و توسعه در سطوح مختلف نیازمند اراده‌های پولادین و قوی هستیم تا بتوانیم در راه توسعه بیشتر گام برداریم. برخی در این زمینه مصداق بارز آیه شریفه «لا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها» هستند یعنی چنانچه کاری به ایشان سپرده شود، خود را تبرئه کرده و با بهانه اینکه این کار در وسع من نیست، از کار و مسئولیت فرار می‌کنند.
البته برخی از افراد هم هستند که تمامی داشته‌های خود را به میدان می‌آورند که این دو تفکر خیلی با هم تفاوت دارند. تفکر بسیجی از همین قبیل است یعنی بسیجیان وارد میدان شده و میدان‌داری می‌کنند و هیچ‌گاه اظهار خستگی نمی‌کنند. تفکر بسیجی این‌گونه می‌گوید که هرچقدر در مسیر کار و فعالیت‌های بسیج سنگ‌اندازی شود و بن‌بست و کارشکنی وجود داشته باشد، اراده بسیجی و بسیجیان تلاش و فعالیت برای پیشبرد اهداف و فعالیت‌هاست. بسیج و تفکر بسیجی نه قانون را دور می‌زند و نه پولی از بانک مرکزی دریافت کرده و خرج دیگران می‌کند.
تفکر بسیجی این است که همواره در میدان باقی می‌ماند و با اراده و ظرفیت بالا از موانع عبور می‌کند. به قول معروف برای کار کردن یک بله گفتن کافی است و برای کار نکردن نیز هزاران بهانه وجود دارد. بسیجی به دنبال بهانه آوردن نیست و با اینکه ممکن است هزاران بهانه منطقی و قابل قبول داشته باشد اما بسیج و تفکر بسیجی اراده می‌کند تا کارها به خوبی پیش رود. دل یک بسیجی همواره برای مردم و انقلاب می‌تپد و به خاطر مردم از خود می‌گذرد. لذا بسیج مصلحت جمع و جامعه و انقلاب را به خود اولویت می‌دهد.
ایکنا ـ مقام معظم رهبری همواره بر ایجاد امید در جامعه به ویژه میان نوجوانان و جوانان تأکید دارند. بسیج چگونه می‌تواند در ایجاد امید بیشتر در جامعه نقش‌آفرینی کند؟
دشمن امروز حساب زیادی بر روی افراد بی‌تفاوت جامعه باز کرده است. افراد بی‌تفاوت نیز همان کسانی هستند که همواره شانه از زیر بار مسئولیت خارج کرده و به راحتی سلب مسئولیت می‌کنند. نکته بعدی اینکه دشمن حساب زیادی بر پمپاژ ناامیدی در کشور باز کرده است. امروز هیچ کشوری وجود ندارد که آسیب و خلأ نداشته باشد، اما دشمن به دنبال بزرگنمایی و برجسته‌سازی خلأهای جامعه است. در مقابل این قضیه، بسیج انبار پر از خبرهای امیدآفرین است؛ چراکه بسیج هم شبکه گسترده‌ای دارد و هم فعالیت‌های متنوعی می‌کند و چون مأموریت‌ها و فعالیت‌های بسیج خالصانه بوده و هیچ‌گاه به دنبال انتفاع نیست، امید فراوانی در دل مردم ایجاد می‌شود.
زمانی فردی به دیگری خدمتی ارائه می‌کند که هیچ امیدآفرینی همراه با خود ندارد مانند اینکه چیزی به دیگری فروخته شده و پول آن دریافت شود. اما زمانی فردی برای زوج جوانی که نمی‌توانند ازدواج کنند، جهیزیه آسان، ارزان و یا رایگان تهیه می‌کند که این موضوع باعث ایجاد امید فراوان در جامعه خواهد شد. در مجموعه بسیج چنین خبرهای امیدآفرینی فراوان دیده می‌شود اما هنوز نتوانسته‌ایم این خبرهای امیدآفرین را به یک مستند فاخر و قالب هنری تبدیل کنیم تا اثرگذاری خود را داشته باشد. معمولا فعالیت‌های بسیج به صورت گذرا منتشر شده و اثر چندانی ندارد، اما دشمن در این زمینه خیلی خوب کار کرده، یعنی انتشار اخبار ناامید کننده خود را به صورت هنرمندانه انجام داده و از تمامی ابزار در این زمینه بهره‌گیری می‌کند.
البته خود سازمان بسیج به دلیل اینکه بیشتر در فضای عملیات و میدان قرار دارد، به آن اندازه‌ای که باید و شاید در این زمینه فعال نبوده است. در این زمینه نهادها و مراجعی که متولی این کار در کشور هستند باید وارد میدان شده و نسبت به انتشار بیشتر فعالیت‌های امیدآفرین بسیج در قالب هنر اقدام کنند. فعالیت‌های بسیج آن‌چنان وسیع است که خود این سازمان به تنهایی نمی‌تواند نسبت به انتشار گسترده و هنرمندانه اخبار اقدام کند.
ایکنا ـ مقام معظم رهبری همواره بر جذب نیروهای طراح در کنار نیروهای عملیاتی تأکید داشته و اهمیت این موضوع را بسیار بالا می‌دانند. بسیج چگونه و با چه برنامه‌هایی می‌تواند نیروهای طراح را جذب کند؟
مجموعه سازمان بسیج سازندگی پس از بیانات مقام معظم رهبری در این زمینه، مرکز گفتمان‌ساز جهادی را با عنوان «صاحبان ذهن فعال و زبان گویا» راه‌اندازی کرد تا گفتمان امامین انقلاب بر عمل جهادی جهادگران منطبق شود. همچنین، اندیشکده‌ای به نام «تجلی» از سوی سازمان بسیج سازندگی راه‌اندازی شده تا تمامی برنامه‌های جهادی و اقتصاد مقاومتی این مجموعه دارای عقبه علمی و فکری باشد.
همچنین، سازمان بسیج سازندگی مدرسه‌ای با عنوان «مدرسه جهاد» را نیز راه‌اندازی کرده که در این مدرسه، آموزش‌های مجازی و حقیقی به جهادگران ارائه می‌شود. بسیج سازندگی در کنار کار عملیاتی که در کف جامعه انجام می‌دهد، باید در مسیر تصویر کامل نظام اسلامی و تمدن نوین اسلامی حرکت کند. البته این موضوع احتیاج به طراحی ویژه دارد که به توفیق الهی در این زمینه نیز فعالیت‌های سازمان آغاز شده و سند جامع جریان جهادی کشور نیز در حال تدوین است که تصویری کلی از تمدن‌سازی جهادی‌ها بوده و طی شش ماه آینده به سرانجام خواهد رسید.
گفتوگو از مجتبی افشار
انتهای پیام